Những lời bộc bạch từ những nhân viên làm việc bên cạnh cựu CEO FTX cho thấy một bức tranh phức tạp và thú vị đằng sau vụ sụp đổ của sàn giao dịch tiền mã hóa này. Đó là một môi trường làm việc với những người tốt bụng, nhưng được thừa nhận là kém về chuyên môn, hay một ông chủ thường làm việc đồng thời với 6 màn hình máy tính khác nhau, bao gồm cả chơi điện tử.
Cũng như nhiều nhân vật phản diện khét tiếng, ông Sam Bankman-Fried - cựu CEO của FTX - là một nhân vật phức tạp và đầy mâu thuẫn.
Trong mắt công chúng, ông ấy đã từ một thiên tài tài chính kỳ quặc và một nhà từ thiện vị tha trở thành kẻ nói dối, kẻ lừa đảo và kẻ trộm. Nhưng những nhân viên cũ của ông ấy mô tả một người với những sắc thái phức tạp hơn, không phải thiên thần cũng không phải kẻ ác.
“Trong số tất cả những điều tôi đã nghe và đọc cho đến nay, 80% trong số đó là nhảm nhí”, một nhân viên người Bahamas giấu tên cho biết. Lớn lên tại một số khu vực phức tạp [khó khăn, nhiều tệ nạn] của Nassau (thủ đô Bahamas), nhân viên này nói, “Tôi đã từng ở bên những tên trộm, tôi đã ở bên những kẻ lừa đảo; đó không phải là ông ấy".
Những người Bahamas được thuê bởi sàn giao dịch tiền điện tử FTX và công ty chị em của nó là Alameda Research được trả lương cao - trung bình 50.000 USD mỗi năm cộng với các phúc lợi, so với mức lương trung bình ở địa phương là khoảng 20.000 USD. Đây là môi trường mà trong đó nhân viên làm việc cực kỳ chăm chỉ với niềm tin rằng họ đang xây dựng một công ty mang tính biểu tượng trong không gian tiền tệ kỹ thuật số.
Trong con mắt của hầu hết nhân viên, “đó là một công ty hợp pháp tạo ra lợi nhuận”, nhân viên này nói. “Đó là nơi người ta được làm việc với một số người tốt bụng nhất mà bạn có thể tưởng tượng. Khi bạn thấy mọi người tin tưởng một cách say mê vào điều gì đó, bạn sẽ biết đó không phải là lừa đảo”.
Khi nhìn lại, ông ấy nói thêm, “bạn có thể có một gia đình tốt nhất, nhưng nếu bạn có một người cha tồi tệ, nó sẽ sụp đổ”.
Một nhân viên khác, yêu cầu được giấu tên, nói về các cuộc phỏng vấn của ông Bankman-Fried sau vụ sụp đổ, “Tôi chưa xem nó. Tôi không thể khiến mình xem nó… Tôi nghĩ ông ấy vẫn còn ảo tưởng".
Vốn đã làm việc chặt chẽ với ông Bankman-Fried, người nhân viên giải thích, “Đây là cách ông Sam nhìn nhận mọi thứ: ông ấy là một người cực kỳ giỏi toán học, phân tích và logic. Bạn biết đấy, bằng vật lý tại MIT, tất cả những thứ khác, Jane Street,” đề cập đến một quỹ đầu cơ ở Phố Wall [chỉ Jane Street].
“Ông ấy xem xét các kết quả khác nhau và ấn định xác suất cho chúng. Và đối với mỗi kết quả, ông ấy ấn định lãi hoặc lỗ, lãi hoặc lỗ dự kiến là bao nhiêu. Và vì vậy, ông ấy sẽ làm điều gì đó, miễn là kết quả mong đợi sau cùng là tích cực. Từ mà ông ấy thích sử dụng là EV dương, giá trị kỳ vọng dương”.
-
- Quang cảnh lối vào các văn phòng cũ của FTX trên Đảo New Providence, Bahamas, vào ngày 03/12/2022. (Ảnh: Nicholas Ewing/ The Epoch Times)
“Tôi thực sự nghĩ rằng nếu ông ấy có cơ hội làm điều này một lần nữa, ông ấy sẽ thực sự vẫn làm vì theo tính toán của ông ấy, đó là EV dương”, đồng nghiệp cũ nói. “Ông ấy có thể cứu Alameda, sử dụng một ít tài sản của khách hàng để cứu Alameda, họ sẽ tiếp tục kiếm được nhiều tiền hơn, lấp đầy lỗ hổng, và sau đó, bạn biết đấy, mọi thứ sẽ trở nên tuyệt vời".
“Vấn đề với suy nghĩ đó là đánh cắp tài sản của khách hàng không phải là một quyết định mang tính xác suất", ông nói. “Đó là một đường trắng đen. Bạn không bao giờ nên sử dụng tài sản của khách hàng cho bất kỳ mục đích nào khác ngoài việc giữ nó dưới sự ủy thác của khách hàng”.
Ra làm chứng về FTX?
Ông Bankman-Fried đã trả lời các câu hỏi về các hành động của mình bằng những thuật ngữ bí ẩn, khó hiểu, tuyên bố rằng ông rất ngạc nhiên về khoản lỗ hàng tỷ USD và việc lạm dụng tiền của các nhà đầu tư. Ông ấy nói về những sai lầm và khả năng phán đoán kém của mình, nhưng không bao giờ nhắc đến ý định phạm tội.
Cho đến nay, cơ quan thực thi pháp luật Mỹ chưa thực hiện nỗ lực nào để buộc tội hoặc dẫn độ ông Bankman-Fried, cũng như cảnh sát địa phương ở Bahamas không có bất kỳ hành động nào để bắt giữ ông ấy, mặc dù có tin đồn rằng hộ chiếu của ông ấy đã bị tịch thu. Ông Bankman-Fried đã được Chủ tịch Ủy ban Dịch vụ Tài chính Hạ viện Maxine Waters (Đảng Dân chủ - California) mời ra “tự nguyện làm chứng” về sự sụp đổ của FTX. Bà Waters, người dường như có mối quan hệ thân thiết với ông Bankman-Fried, cho biết bà ấy chưa đưa ra trát hầu tòa nhưng “một trát đòi hầu tòa chắc chắn đã được đưa ra bàn luận”.
Ông Bankman-Friend đã trả lời trên Twitter: “Sau khi tôi hoàn thành việc tìm hiểu và xem xét những gì đã xảy ra, tôi sẽ có thể cảm thấy mình có nhiệm vụ phải xuất hiện trước ủy ban và giải thích. Tôi không chắc điều đó sẽ xảy ra vào ngày 13. Nhưng khi nó xảy ra, tôi sẽ làm chứng”.
FTX đã quyên góp hơn 300.000 USD cho chín thành viên của Ủy ban Dịch vụ Tài chính Hạ viện và ông Bankman-Fried đã trao khoảng 40 triệu USD cho các ứng cử viên đảng Dân chủ, khiến ông trở thành nhà tài trợ lớn thứ hai cho đảng này sau nhà tài phiệt George Soros. Ông ấy được cho là cũng có một số mối quan hệ công việc nào đó với Ủy viên Chứng khoán và Giao dịch Gary Gensler. Ông Bankman-Fried và đồng Giám đốc điều hành của ông, ông Ryan Salame, cho biết họ cũng đã quyên góp hàng triệu USD cho các ứng cử viên đảng Cộng hòa.
-
- Quang cảnh nhìn từ trên không trung tâm thành phố Nassau, Bahamas, vào ngày 03/12/2022. (Ảnh: Nicholas Ewing/ The Epoch Times)
Câu chuyện quen thuộc với Bahamas
Giống như những người đã đầu tư vào sàn giao dịch FTX và tin rằng tài sản của họ đang được giữ trong các tài khoản an toàn, nhiều nhân viên bình thường cũng chứng kiến khoản đầu tư của họ vào FTX bốc hơi chỉ sau một đêm. Theo một cách nào đó, câu chuyện này vốn là quen thuộc với người dân trên đảo, họ nói.
“Những công ty nước ngoài này đến và họ làm chuyện bậy bạ lên chúng tôi và để chúng tôi dọn dẹp mớ hỗn độn”, nhân viên người Bahamas nói, mặc dù ông ấy nhún vai và nói rằng ông ấy không chờ đợi sự sụp đổ của FTX sẽ để lại nhiều vết tích cho Bahamas. “Người Bahamas là những người kiên cường”, ông nói. "Chúng tôi sẽ nhặt nhạnh các mảnh vỡ".
Trên khắp hòn đảo, hầu hết người dân địa phương đều biết về câu chuyện FTX, nhưng dường như không đặc biệt lo ngại rằng nó sẽ có bất kỳ hậu quả nào ngoài hậu quả đối với các nhà đầu tư tiền mã hóa. Người ta đã chỉ trích và làm bẽ mặt các cơ quan quản lý tại Ủy ban Chứng khoán Bahamas về vấn đề FTX và đây là một bước lùi đối với những người đã hy vọng Bahamas sẽ trở thành một trung tâm tài chính được tôn trọng đối với các loại tiền mã hóa, nhưng phần lớn dân số dường như đã vượt qua.
Nền kinh tế Bahamas được thúc đẩy bởi du lịch, lĩnh vực hiện đang phục hồi mạnh mẽ sau một năm phong tỏa vì đại dịch. Người dân Bahamas bày tỏ sự hài lòng về việc lật đổ Thủ tướng Hubert Trinis để trừng phạt việc ông đóng cửa nền kinh tế vào năm 2020, khiến ngành du lịch rơi vào tình trạng lao dốc.
Công trường trống nơi FTX động thổ để xây dựng các văn phòng mới rộng lớn sẽ được sử dụng cho các mục đích khác, và có khoảng 300 triệu USD nằm trong nhà ở và các bất động sản khác, bao gồm một ngôi nhà trong một cộng đồng giàu có có cổng riêng được mua cho cha mẹ của ông Bankman-Fried, hiện nằm trong một phần của thủ tục phá sản. Nhưng người dân địa phương quan tâm nhiều hơn đến bến tàu du lịch mới trị giá 300 triệu USD, dự kiến khai trương vào tháng 5, sẽ tăng gần gấp đôi số lượng tàu du lịch có thể cập cảng Nassau.
-
- Tòa nhà Tòa án Tối cao và Quốc hội Bahamas ở Nassau, Bahamas, vào ngày 03/12/2022. (Ảnh: Nicholas Ewing/ The Epoch Times)
Mô tả về ông chủ và công việc
Đối với bản thân ông Bankman-Fried, bạn càng tiếp cận gần ông ấy, thì các ý kiến đánh giá càng trở nên rối ren. Nhân viên người Bahamas mô tả ông chủ cũ của mình là người “thông minh nhưng hướng nội. Ông ấy chắc chắn có vấn đề với chứng tự kỷ". Cựu CEO của FTX thường làm việc đồng thời trên sáu màn hình máy tính khác nhau, đọc email, thực hiện giao dịch, theo dõi vị thế giao dịch [một vị thế được xác lập khi nhà giao dịch mua hoặc bán khống một tài sản hoặc chứng khoán, nhà giao dịch sẽ bán hoặc mua lại trong tương lai nhằm kết thúc vị thế và ăn chênh lệch], thực hiện cuộc gọi điện video và chơi trò chơi điện tử.
“Đôi khi chúng tôi đứng đó và chỉ nhìn ông ấy trong sự ngưỡng mộ”, người nhân viên nói. Nhưng sự sụp đổ cuối cùng của cả FTX và Alameda là kết quả của việc “không giải quyết vấn đề rằng họ chỉ là những nhà giao dịch tồi tệ”.
Khi được hỏi cảm giác làm việc cho FTX là như thế nào, ông ấy nói: “Chúng tôi được đối xử rất tốt. Chúng tôi đã có phúc lợi tốt. Đó là một công việc tốt”.
“Bạn có biết chúng tôi đang làm gì vào thời điểm này năm ngoái không?” ông ấy nói thêm. “Chúng tôi đã tổ chức hoạt động tặng đồ chơi lớn nhất mà đất nước này từng thấy". Ông cho biết, vào dịp Giáng sinh, FTX đã mua và tặng hàng trăm nghìn món đồ chơi. Công ty cũng quyên góp cho các trường học, nhà thờ và các tổ chức từ thiện khác ở Bahamas.
Ông cho biết, một mặt, FTX cho phép người dân địa phương tiếp tục giao dịch và kết thúc các thương vụ trong một thời gian ngắn sau khi công ty sụp đổ. Mặt khác, “chúng tôi đã bị sa thải trên Twitter” [thông tin về sa thải được đăng trên Twitter] - và mặc dù nhiều người dân địa phương đã được giữ lại làm việc, nhưng họ vẫn chưa được trả lương trong tháng qua.
Vô tình mắc sai lầm
Trong một loạt các cuộc phỏng vấn kể từ khi các công ty FTX tuyên bố phá sản, ông Bankman-Fried đã tuyên bố không biết gì về tung tích của hàng tỷ USD đã biến mất, cũng như cách thức tiền được chuyển từ tài khoản của các nhà đầu tư cá nhân tiền mã hóa trên sàn giao dịch FTX sang Alameda để trang trải các khoản lỗ giao dịch và đầu tư ở Alameda.
Trong một cuộc phỏng vấn vào ngày 30/11 tại Hội nghị thượng đỉnh DealBook của The New York Times, ông Bankman-Fried nói, “Tôi không điều hành Alameda; Tôi không biết chính xác chuyện gì đã xảy ra; Tôi không biết quy mô của vị thế giao dịch của họ. Rất nhiều điều trong số này là những điều tôi đã biết được trong tháng trước, thứ mà tôi đã học được khi tôi điên cuồng tìm hiểu vấn đề này vào ngày 06/11, ngày 07/11, ngày 08/11.
“Tôi đã vô tình trộn lẫn tiền” giữa các tài khoản của khách hàng tại FTX và Alameda, ông Bankman-Fried cho biết, đồng thời nói thêm rằng ông ấy “thực sự ngạc nhiên” trước mức độ rủi ro mà Alameda đã mạo hiểm trong các vị thế giao dịch của mình, “nhưng tôi không cố ý trộn lẫn tiền quỹ”. Các công ty con và các đơn vị liên kết khác nhau của FTX đã nộp đơn xin phá sản vào ngày 11/11.
Một nhà giao dịch tồi nhưng tốt bụng
Trong khi FTX và Alameda là các pháp nhân riêng biệt, các giám đốc điều hành cấp cao của cả hai công ty được cho là đã cùng chia sẻ một khu nhà ven biển trị giá 30 triệu USD ở khu vực phía tây của Đảo New Providence, tại một khu nghỉ dưỡng dành riêng cho giới giàu có có tên là Albany. Văn phòng của họ, khu vực cũng có cổng an ninh riêng, cách khu nghỉ dưỡng một quãng lái xe ngắn.
-
- Khu nghỉ dưỡng Albany, nơi ở của ông Sam Bankman-Fried và các giám đốc điều hành khác của FTX và Alameda ở Nassau, Bahamas, vào ngày 03/12/2022. (Ảnh: Nicholas Ewing/ The Epoch Times)
Nằm sau hàng rào an ninh cao và chỉ có cư dân và khách mới được phép vào, cộng đồng Albany là nơi sinh sống của những người nổi tiếng và giới siêu giàu. Khu nghỉ mát có những ngôi nhà và chung cư cao tầng nhìn ra bến du thuyền, nơi chủ sở hữu căn hộ có thể đậu du thuyền của mình.
Vào tháng 10/2021, ông Bankman-Fried giao quyền kiểm soát Alameda Research cho một đồng nghiệp thiếu kinh nghiệm, bà Caroline Ellison, một sinh viên mới tốt nghiệp Stanford, người có kinh nghiệm giao dịch cổ phiếu được một năm rưỡi tại Jane Street, một quỹ đầu cơ ở Phố Wall, trước khi gia nhập Alameda. Trong khi ông Bankman-Fried tuyên bố vào thời điểm đó là đã rời khỏi Alameda để tập trung hoàn toàn vào sàn giao dịch tiền mã hóa FTX của mình, thì ông ấy vẫn sống chung với bà Ellison tại khu nghỉ dưỡng Albany.
-
- Bà Caroline Ellison, cựu Giám đốc điều hành của Alameda Research. (Ảnh chụp màn hình tài khoản Twitter @carolinecapital bởi The Epoch Times)
“Tôi đã sống với một hoặc hai thành viên của Alameda trong một thời gian ngắn”, ông ấy nói tại Hội nghị thượng đỉnh DealBook, "và bạn biết đấy, khi tôi, bạn biết đấy, vào đầu mùa hè này xem xét mối quan hệ, và đây là một sai lầm và sự vô ý khá lớn của tôi". Lý do tại sao một người có lý lịch kém cỏi như bà Ellison lại được chọn để điều hành một quỹ đầu cơ trị giá hàng tỷ USD vẫn chưa rõ ràng, nhưng các khoản lỗ tại Alameda nhanh chóng tăng chồng chất và ông Bankman-Fried dường như tại thời điểm đó đã sử dụng hàng tỷ USD tiền của khách hàng từ FTX để bù lỗ tại Alameda.
Bà Ellison trở lại New York sau khi nộp đơn phá sản và được cho là đã thuê công ty luật Wilmer Cutler Pickering Hale and Dorr có trụ sở tại Washington làm luật sư bào chữa. Theo Reuters, ông Bankman-Fried đã thuê ông Mark Cohen, tới từ Cohen & Gresser. Ông Cohen là cựu công tố viên liên bang và đã đại diện cho bà Ghislaine Maxwell trong phiên tòa xét xử bà về tội buôn bán tình dục.
Khi được hỏi về bà Ellison, nhân viên người Bahamas trả lời: “Bà Caroline là một người tốt bụng, nhưng hóa ra bà ấy là một nhà giao dịch tồi tệ”.
Bảo Nguyên
Theo Kevin Stocklin - The Epoch Times
