Tổng thống Mỹ Joe Biden cho biết trong cuộc điện đàm hôm 26 tháng 3 vừa qua ông đã đề nghị với Thủ tướng Anh Boris Johnson rằng các nước dân chủ nên có một kế hoạch cơ sở hạ tầng để cạnh tranh với sáng kiến Vành đai, Con đường (BRI) của Trung Quốc.
“Tôi đã gợi ý về một sáng kiến tương tự nhưng xuất phát từ các quốc gia dân chủ để giúp đỡ những cộng đồng cần sự hỗ trợ trên toàn thế giới”, ông Biden nói với các phóng viên.
Sáng kiến Vành đai, Con đường của Trung Quốc là một kế hoạch cơ sở hạ tầng trị giá hàng nghìn tỷ USD do Chủ tịch Tập Cận Bình đưa ra vào năm 2013 liên quan đến các sáng kiến phát triển và đầu tư trải dài từ Đông Á sang Châu Âu.
Dự án Vành đai, Con đường này sẽ góp phần mở rộng ảnh hưởng kinh tế, chính trị của Trung Quốc. Đây là điều khiến Mỹ và nhiều quốc gia khác quan ngại.
Phát biểu của ông Biden được đưa ra chỉ một ngày sau cuộc họp báo mà trong đó, nhà lãnh đạo này tuyên bố sẽ ngăn Trung Quốc vượt qua Mỹ để trở thành cường quốc hàng đầu thế giới, đồng thời cam kết đầu tư mạnh mẽ để đảm bảo Mỹ giành ưu thế trong cuộc cạnh tranh ngày càng gia tăng giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới này.
Ông Biden dự kiến công bố kế hoạch trị giá hàng nghìn tỷ USD để nâng cấp cơ sở hạ tầng của Mỹ vào tuần tới. Ông cho biết hôm 25 tháng 3 rằng điều này sẽ đảm bảo tăng cường đầu tư của Hoa Kỳ vào các công nghệ mới đầy hứa hẹn, chẳng hạn như điện toán lượng tử, trí tuệ nhân tạo và công nghệ sinh học.
Mặc dù đã bày tỏ quan ngại và tìm cách thuyết phục khu vực tư nhân đầu tư cho các dự án ở nước ngoài để đối đầu BRI, Mỹ vẫn chưa thể thuyết phục được các quốc gia khác rằng họ có thể đưa ra một sáng kiến thay thế được BRI.
Hơn 100 quốc gia đã ký thỏa thuận với Trung Quốc để hợp tác trong các dự án BRI như đường sắt, cảng, đường cao tốc và các cơ sở hạ tầng khác. Theo cơ sở dữ liệu của Refinitiv, tính đến giữa năm 2020, có hơn 2.600 dự án trị giá 3,7 nghìn tỷ USD liên quan tới BRI.
Tuy nhiên, năm ngoái, Trung Quốc cho biết khoảng 20% dự án BRI đã bị “ảnh hưởng nghiêm trọng” bởi đại dịch coronavirus. Mặc dầu vậy, Trung Quốc vẫn rót thêm tiền vào các dự án “Vành đai, Con đường”. Trong 4 tháng đầu năm 2020, Trung Quốc đầu tư trực tiếp 5,23 tỷ USD vào các lĩnh vực phi tài chính tại 53 quốc gia, tăng 13,4 % so với cùng kỳ năm trước.
Cũng có những phản đối chống lại BRI từ các quốc gia đã chỉ trích các dự án là tốn kém và không cần thiết. Bắc Kinh đã giảm bớt một số kế hoạch sau khi vài quốc gia tiến hành đánh giá, hủy và giảm các cam kết do nhiều lo ngại về giá cả, sự xói mòn chủ quyền và tham nhũng.
Dự án “Vành đai, Con đường” cũng gây nhiều tranh cãi, với lo ngại rằng một số quốc gia nghèo sẽ chịu gánh nặng nợ trong khi Trung Quốc tận dụng điều này để tăng cường ảnh hưởng địa chính trị. Bắc Kinh đã bác bỏ cáo buộc này.
Lê Minh
Theo Reuters
