Đối mặt với áp lực từ cơ quan quản lý Trung Quốc, ứng dụng gọi xe Didi đã tuyên bố huỷ niêm yết trên Sàn giao dịch chứng khoán New York (NYSE). Cùng lúc đó, tập đoàn này tiến hành đăng ký niêm yết tại Hong Kong. Tuy nhiên, quá trình niêm yết tại Hong Kong của Didi đang gặp rất nhiều khó khăn.
Didi huỷ niêm yết trên NYSE
Thứ 6 (03/12), hãng gọi xe khổng lồ DiDi của Trung Quốc hủy niêm yết trên NYSE chỉ vài tháng sau khi IPO (phát hành lần đầu ra công chúng) tại Mỹ; đồng thời tuyên bố đăng ký niêm yết tại Hong Kong, theo The Epoch Times.
Giới đầu tư đã có phản ứng ngay lập tức: Cổ phiếu của công ty giảm 22,17%; công ty mất khoảng 8,4 tỷ USD giá trị thị trường. Với mức đóng cửa hôm thứ 6 là 6,07 USD, cổ phiếu Didi đã giảm khoảng 57% so với giá IPO vào ngày 30/6. Bước đi của Didi cũng tạo nên ảnh hưởng không nhỏ tới các công ty Trung Quốc khác. Cổ phiếu niêm yết tại Mỹ của Alibaba, Baidu, và các công ty khác đều giảm vào hôm thứ 6, theo Reuters.
Về diễn biến cụ thể, Didi đã phát đi một bản tuyên bố bằng tiếng Anh, cho biết hội đồng quản trị của công ty đã chấp thuận việc hủy niêm yết trên NYSE. Hội đồng quản trị sẽ hỗ trợ công ty thực hiện các thủ tục cần thiết. Didi đang tiến hành xóa cổ phiếu ký thác tại Mỹ (cổ phiếu được tính bằng USD của một công ty nước ngoài được giao dịch tại một sàn chứng khoán Mỹ). Các cổ phiếu này có thể sẽ được chuyển đổi thành cổ phiếu được giao dịch tự do trên một sàn giao dịch chứng khoán khác được quốc tế công nhận và do người đang nắm giữ cổ phiếu lựa chọn. Việc chuyển đổi này sẽ nhận được quyết định cuối cùng trong đại hội cổ đông vào thời điểm thích hợp trong thời gian tới.
Hội đồng quản trị cũng đã cho phép Didi xúc tiến niêm yết cổ phiếu phổ thông loại A trên Sở giao dịch chứng khoán Hong Kong. Hãng gọi xe khổng lồ này sẽ không tư nhân hoá. Mục tiêu của Didi là hoàn thành niêm yết ở Hong Kong trong 3 tháng tới và huỷ niêm yết ở New York vào tháng 6/2022.
Đánh giá về động thái này, ông Michael Antonelli, chiến lược gia về thị trường tại Baird cho biết: “Nếu bạn là một nhà quản lý tiền bạc và không hiểu các quy tắc của trò chơi, thì tốt nhất là bạn nên bán và chuyển tiền của bạn đến nơi có các quy tắc mà bạn hiểu rõ hơn”.
Đối với các cổ phiếu hiện tại, nhà phân tích Kirk Boodry của Redex Research cho hay, Didi có thể sẽ cần mua lại các cổ phiếu này với giá IPO là 14 USD để tránh các vấn đề pháp lý; hay ít nhất cũng phải trả nhiều tiền hơn giá cổ phiếu hiện tại. Cũng theo ông Boodry, thật khó để đánh giá hết ảnh hưởng của sự việc này đối với các nhà đầu tư; nhưng có thể thấy rõ Didi đang cố gắng cải thiện mối quan hệ với các cơ quan quản lý Trung Quốc.
Bắc Kinh đã gây áp lực khiến Didi phải huỷ niêm yết tại NYSE
Động thái của Didi, doanh nghiệp đã đánh bại Uber ở Trung Quốc, diễn ra sau khi công ty này đối mặt với áp lực ngày càng lớn từ các cơ quan quản lý Trung Quốc trong việc hủy niêm yết tại Mỹ.
Trước đó, Bắc Kinh đã tiến hành một cuộc điều tra an ninh mạng nhằm vào Didi, theo truyền thông nhà nước Trung Quốc đưa tin. Cuộc điều tra của Bắc Kinh diễn ra chỉ 2 ngày sau khi cổ phiếu của Didi bắt đầu giao dịch trên NYSE vào tháng 7; huy động được tổng cộng 4,4 tỷ USD tại một trong những đợt IPO lớn nhất ở Mỹ vào thập kỷ qua. Didi bị giới chức trách Trung Quốc cáo buộc đã bất chấp các quy định đảm bảo tính bảo mật cho dữ liệu trước khi IPO.
-
- Một chiếc taxi tự hành của Didi đang thực hiện một cuộc lái thử trên đường phố ở Thượng Hải, hôm 22/07/2020. (Ảnh: Hector Retamal / AFP qua Getty Images)
Cục Quản lý Không gian mạng Trung Quốc vào thời điểm đó đã giải thích lý do cho cuộc điều tra là nhằm "ngăn chặn rủi ro an ninh dữ liệu quốc gia, bảo vệ an toàn quốc gia, và đảm bảo lợi ích công cộng". Cuộc điều tra diễn ra trong bối cảnh căng thẳng giữa Washington và Bắc Kinh ngày càng leo thang.
Các cơ quan quản lý Trung Quốc vào tháng 7 đã ra lệnh cho Didi ngừng cho phép đăng ký người dùng mới và yêu cầu các cửa hàng ứng dụng gỡ bỏ ứng dụng của Didi. Bảy cơ quan quản lý, bao gồm các cơ quan giám sát an ninh nhà nước, an ninh công cộng, thuế, và giao thông, đã tiến hành điều tra tại chỗ văn phòng Didi vào giữa tháng 7.
Tuy nhiên, công ty có trụ sở tại Bắc Kinh này, cung cấp một loạt các dịch vụ trên khắp châu Á - Thái Bình Dương, Mỹ Latinh, châu Phi, Trung Á, và Nga, đã bất chấp sự đe dọa từ Bắc Kinh và vẫn tiếp tục vụ thương vụ IPO tại Mỹ.
Ông William Mileham, một nhà phân tích cổ phần tại Mirabaud, cho biết: "Không lâu sau khi IPO, các nhà đầu tư Mỹ đã cố gắng kiện DiDi vì doanh nghiệp này đã không tiết lộ các vấn đề liên quan tới chính quyền Trung Quốc".
Việc huỷ niêm yết của Didi tại NYSE là một quá trình khó khăn và rắc rối. Sự kiện này cũng thể hiện tầm ảnh hưởng to lớn của các nhà quản lý Trung Quốc và cách tiếp cận mạnh bạo của họ.
Vào tháng 8, Trung Quốc đã thông qua luật bảo vệ dữ liệu, trong đó có một số biện pháp nghiêm ngặt nhất trên thế giới về cách khu vực tư nhân xử lý dữ liệu cá nhân.
Didi gặp khó khi niêm yết tại Hong Kong
Việc niêm yết ở Hong Kong của Didi đang trở nên phức tạp. Gã khổng lồ này khó có thể hoàn thành niêm yết trong khoảng thời gian mục tiêu là 3 tháng. Nguyên nhân là Didi đã từng gặp phải các vấn đề về việc tuân thủ quy định; cũng như chịu sự giám sát chặt chẽ từ phía cơ quan chức năng đối với các phương tiện không có giấy phép và tài xế bán thời gian.
Nhiều nguồn tin tiết lộ, chỉ có 20 - 30% hoạt động dịch vụ đặt xe cốt lõi của Didi tại Trung Quốc hoàn toàn tuân thủ các quy định về 3 loại giấy phép gồm: Giấy phép cung cấp dịch vụ đặt xe, giấy phép cho phương tiện, và giấy phép lái xe.
Theo bản cáo bạch IPO của Didi, công ty này đã xin được giấy phép cung cấp dịch vụ đặt xe tại các thành phố lớn, những nơi mang lại phần lớn doanh thu cho Didi.
Những khó khăn kể trên là trở ngại chính của Didi trong việc tiến hành IPO ở Hong Kong trước đây; và không rõ liệu sàn chứng khoán Hong Kong có đồng ý cho Didi niêm yết vào thời điểm hiện tại hay không.
Bà Nan Li, phó giáo sư tài chính tại Đại học Shanghai Jiao Tong, cho biết: “Tôi không nghĩ Didi đủ điều kiện để được niêm yết ở bất kỳ đâu trước khi doanh nghiệp này xây dựng các phương thức hiệu quả để quản lý và đảm bảo trách nhiệm cũng như lợi ích của tài xế”.
Người phát ngôn của sàn giao dịch chứng khoán Hong Kong đã không bình luận gì về vấn đề này.
Chi Anh
