Giữa những bất ổn kinh tế trên phạm vi toàn thế giới, thị trường tiền điện tử cũng đang chìm trong khủng hoảng. Thật trớ trêu, tiền điện tử được tạo ra nhằm mục đích trở thành một nơi trú ẩn an toàn giữa những biến động lạm phát, lãi suất, các sự kiện địa chính trị…. Trong khi đó, việc phát hành tiền điện tử kỹ thuật số của ngân hàng trung ương (CBDC) có thể sẽ là sự thay thế cho các đồng tiền điện tử hiện hành và trở thành một cuộc cách mạng tiền tệ.
Điều gì đang xảy ra với tiền điện tử?
Giá trị thị trường tiền điện tử đang thấp hơn một nửa so với con số 2,9 nghìn tỷ USD được ghi nhận vào tháng 11/2021.
Nhiều người nắm giữ "tiền điện tử" như một tài sản trú ẩn an toàn để chống lại lạm phát và các ảnh hưởng có hại khác từ ngân hàng trung ương. Cách đây không lâu, các nhà đầu tư đã phải trả phí để tham gia vào thị trường tiền điện tử nóng bỏng. Họ rõ ràng có lý do để làm việc đó.
Lý lẽ đằng sau việc đầu tư vào tiền điện tử về cơ bản là hợp lý. Không giống như tiền pháp định (đồng tiền không được đảm bảo bằng các hàng hóa giá trị như vàng, bạc mà được đảm bảo bởi chính quyền phát hành), tiền điện tử ban đầu được thiết kế để duy trì giá trị ổn định, chống lại lạm phát và do đó, là một kênh đầu tư khôn ngoan trong thời kỳ suy thoái kinh tế.
Trong khi đó, những biến động lớn về giá trị hiện là điều bình thường đối với hàng nghìn loại tiền điện tử mới đã được tạo ra kể từ khi bitcoin xuất hiện. Hầu hết các nhà đầu tư hoặc nhà đầu cơ đều khó có thể chắc chắn về giá trị nội tại cụ thể của một đồng tiền điện tử, về cả mặt giá trị sử dụng và giá trị thị trường vốn thay đổi từng ngày.
Một số đã trở thành triệu phú chỉ sau một đêm, trong khi những người khác chứng kiến giá trị tiền điện tử mà họ nắm giữ rơi xuống gần mức 0. Khía cạnh bất định của thị trường tiền điện tử đã được dự kiến sẽ giảm dần theo thời gian khi sự chấp nhận đối với tiền điện tử, đặc biệt là bitcoin, tăng lên.
Nơi trú ẩn an toàn giữa cơn bão bất ổn kinh tế
Bitcoin chính là đồng tiền điện tử đầu tiên. Nó được tạo ra giữa cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu vào năm 2009, nhằm mục đích trở thành một loại tiền tệ ổn định trong thời đại tiền tệ bất ổn và không chắc chắn. Được hình thành trên công nghệ sổ cái phân tán, thường được gọi là blockchain, tiền điện tử được dự định sẽ trở thành đồng tiền cho thời đại kỹ thuật số.
Bởi vì nó hoạt động trên cơ sở ẩn danh — đó là sự bí mật (crypto) của tiền kỹ thuật số — không ngân hàng, chính quyền hoặc cơ quan có thẩm quyền nào khác có thể có khả năng kiểm soát hoặc phát hiện ra giao dịch của bạn. Tiền điện tử cũng là một công cụ nhanh chóng, dễ dàng và không tốn kém để thực hiện các giao dịch trên toàn thế giới.
-
- Máy khai thác bitcoin trong một nhà kho tại cơ sở khai thác bitcoin Mỹ Whinstone ở Rockdale, Texas, vào ngày 10/10/2021. (Ảnh: Mark Felix / AFP / Getty Images / TNS)
Tuy nhiên, việc khai thác bitcoin tiêu tốn một lượng điện năng khổng lồ. Lượng điện đó được dùng để cung cấp năng lượng cho hàng triệu máy tính được sử dụng để giải các thuật toán nhằm khai thác hoặc tạo ra nhiều bitcoin hơn. Nhưng ngay cả điều đó cũng không phải là vấn đề quá lớn, nếu xét đến lợi thế khổng lồ được đề cập ở trên.
Ban đầu, bitcoin và các loại tiền điện tử khác được cho là miễn nhiễm với các sự kiện địa chính trị, biến động lãi suất, lạm phát và những bất ổn khác. Và trong một thời gian, điều đó đã đúng. Vào năm 2020, trong đại dịch virus ĐCSTQ, một thời kỳ có nhiều bất ổn, giá trị của thị trường tiền điện tử đã tăng gấp ba lần.
Những biến động to lớn gần đây của tiền điện tử
Mức tăng trưởng tương tự cũng được chứng kiến vào năm 2021. Một số đồng tiền đã đạt được mức tăng đáng kinh ngạc cả về giá trị và mức độ sử dụng. Ví dụ, đồng ethereum đã chứng kiến vốn hóa thị trường của nó tăng 530%, từ chỉ dưới 83 tỷ USD lên hơn 411 tỷ USD. Là một đối thủ cạnh tranh của bitcoin, mức giao dịch hàng ngày của ethereum đã tăng 135% so với một năm trước đó.
Dù vậy, tại thời điểm hiện tại, tiền điện tử đang ở trong một cuộc khủng hoảng. Tính đến ngày 01/06, vốn hóa thị trường của tiền điện tử chỉ là 1,2 nghìn tỷ USD, giảm 50% chỉ trong vài tháng qua. Giống như toàn bộ thị trường tiền điện tử, ngay cả bitcoin cũng đang chứng kiến sự biến động giá lớn. Chiếm 41% toàn bộ giá trị thị trường tiền điện tử, bitcoin đã giảm khoảng 60% so với mức đỉnh lịch sử 69.000 USD vào tháng 11/2021.
Không những thế, Coinbase, một sàn giao dịch tiền điện tử phổ biến, đang trên bờ vực phá sản. Ngay cả những đồng tiền ổn định cũng đang chứng kiến giá trị giảm mạnh. Các đồng tiền điện tử ổn định thường được gắn với đồng USD và được dự kiến sẽ là nơi trú ẩn an toàn cho các nhà đầu tư nhằm tránh sự biến động của tiền điện tử. Về lý thuyết, đồng tiền ổn định UST đã được gắn với đồng USD. Giờ đây, giá trị của UST đã giảm xuống còn 26 xu. Đồng tiền có liên quan tới UST, luna, đã giảm 99% giá trị trong vài tuần qua.
Tiền điện tử - nơi trú ẩn an toàn sụp đổ
Có vẻ tiền điện tử không phải là nơi trú ẩn an toàn theo như mục đích ban đầu của chúng. Trong trường hợp đó, đầu tư vào tiền điện tử giống với việc đánh bạc ở Las Vegas hơn là đầu tư vào một thị trường. Điều tương tự cũng xảy ra với thị trường chứng khoán.
Giữa lúc tình hình thế giới đang xấu đi, đồng bitcoin và các đồng tiền điện tử khác đáng lẽ phải là một nơi đầu tư an toàn.
Chúng ta có thể kể đến sự bất ổn của cuộc chiến ở Ukraine, tình trạng thiếu lương thực và nhiên liệu mà chúng ta đang chứng kiến, lạm phát gia tăng, một làn sóng lớn người nước ngoài bất hợp pháp tràn vào Mỹ và châu Âu, và những xáo trộn kinh tế và địa chính trị toàn cầu khác. Tất cả những bất ổn đó đáng lẽ phải thúc đẩy các nhà đầu tư tham gia vào lĩnh vực tiền điện tử.
-
- Các tình nguyện viên chuyển những chiếc xe đẩy hàng đầy thực phẩm và nước uống đến Ukraine cho những người đang chờ sang Ba Lan qua cửa khẩu Medyka vào ngày 10/03/2022. (Ảnh: Charlotte Cuthbertson / The Epoch Times)
Mặc dù mức độ bất ổn của thế giới rõ ràng là đang ở mức tương đương, nếu không muốn nói là tệ hơn so với thời kỳ giữa đại dịch, tiền điện tử đang cho thấy nó không phải là nơi trú ẩn an toàn nhằm bảo tồn giá trị và sự ổn định như nhiều người kỳ vọng. Ở một chiều hướng khác, một số quốc gia nhỏ như El Salvador và Cộng hòa Trung Phi đã biến bitcoin trở thành loại tiền tệ hợp pháp.
Đâu là nguyên nhân khiến thị trường tiền điện tử sụp đổ?
Với giai đoạn biến động khổng lồ gần đây và việc các nhà đầu tư tháo chạy khỏi thị trường hàng loạt, liệu đây có phải là sự kết thúc của kỷ nguyên tiền điện tử?
Rất có thể.
Điều gì có thể là nguyên nhân khiến thị trường tiền điện tử sụp đổ?
Liệu các ngân hàng trung ương của thế giới có phải là một nhân tố?
Chúng ta có thể nhìn nhận vấn đề từ cơ sở "ai là người được lợi từ nó".
Khi bạn nghĩ về tất cả những lợi thế mà tiền điện tử có, có thể hiểu tại sao các ngân hàng trung ương lại cảm thấy bị đe dọa bởi chúng. Đó là vấn đề ngay từ đầu với bitcoin.
CBDC: Cuộc cách mạng tiền tệ toàn cầu
Hiện nay, các ngân hàng trung ương trên thế giới đang phát hành hoặc chuẩn bị phát hành những đồng tiền kỹ thuật số của ngân hàng trung ương (CBDC) trong tương lai gần.
Ví dụ, Trung Quốc đã cấm bitcoin và tất cả các giao dịch tiền điện tử vào tháng 09/2021, vài tháng trước khi phát hành đồng nhân dân tệ kỹ thuật số tại Thế vận hội Olympic mùa đông 2022. Với mục tiêu kiểm soát mọi thứ của Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ), việc cấm tiền điện tử nhằm tạo thuận lợi cho đồng nhân dân tệ kỹ thuật số là điều dễ hiểu.
-
- Một biển hiệu của loại tiền kỹ thuật số mới của Trung Quốc, đồng nhân dân tệ điện tử của Trung Quốc (e-CNY), tại một trung tâm mua sắm ở Thượng Hải, Trung Quốc, vào ngày 08/03/2021. (Ảnh: STR / AFP qua Getty Images)
Điều này cũng có thể sẽ xảy ra tại Mỹ bởi vì không có ngân hàng trung ương nào trong thời đại kỹ thuật số có thể chấp nhận một loại tiền tệ không được kiểm soát, không thể theo dõi, không thể đánh thuế, có thể được giao dịch trên phạm vi toàn thế giới và không thể bị tịch thu.
Nói tóm lại, tiền điện tử là cơn ác mộng tồi tệ nhất của các ngân hàng trung ương, đó là lý do tại sao các ngân hàng phải phá hủy chúng. Có vẻ như đó chính xác là những gì đang xảy ra.
Mặc dù cũng dựa trên công nghệ blockchain, CBDC loại bỏ tính ẩn danh của tiền điện tử, cho phép các chính quyền có khả năng có được đầy đủ thông tin về các giao dịch. Sự minh bạch này đem lại một quyền lực và quyền kiểm soát to lớn cho các chủ ngân hàng trung ương và chính quyền.
Trung Quốc không phải là quốc gia duy nhất ban hành hoặc có kế hoạch phát hành CBDC. Mỹ chắc chắn đang trên lộ trình như vậy, cũng như Nga, Vương quốc Anh, Liên minh Châu Âu…
Thực tế là, các loại tiền kỹ thuật số hoàn toàn minh bạch và được kiểm soát có thể sớm trở thành loại tiền tệ duy nhất mà người dân có thể sử dụng.
Trong một phát biểu gây sửng sốt tại Hội nghị thượng đỉnh Chính quyền Thế giới vào tháng trước, nhà kinh tế học người Mỹ Pippa Malmgren đã dự đoán rằng toàn bộ hệ thống tài chính thế giới sẽ chuyển sang sử dụng một loại tiền tệ dựa trên blockchain trong tương lai rất gần như là nền tảng cho một hệ thống tài chính mới duy nhất của thế giới.
Điều này nghe có vẻ quá cách mạng và quá độc đoán. Nhưng có vẻ như nó phù hợp với những gì đang xảy ra.
Bài viết chỉ phản ánh quan điểm của tác giả, không nhất thiết phản ánh quan điểm của NTDVN.
Tác giả James R. Gorrie sống tại Nam California. Ông cũng là tác giả của cuốn sách The China Crisis (Cuộc khủng hoảng Trung Quốc) và của nhiều bài đăng trên blog: TheBananaRepublican.com.
Bảo Nguyên
Theo The Epoch Times
