Trung Quốc sắp bị ‘soán ngôi’ quốc gia đông dân số nhất thế giới?

Giúp NTDVN sửa lỗi

Các nhà phân tích cho rằng mức độ sụt giảm của dân số Trung Quốc có thể lớn hơn nhiều so với dự báo chính thức và có thể sớm bị dân số Ấn Độ, ước tính là 1,38 tỷ người, vượt mặt. Điều đó có thể gây thiệt hại lớn cho nền kinh tế lớn thứ hai thế giới, ảnh hưởng đến mọi thứ, từ tiêu dùng đến chăm sóc người già.

Trung Quốc chuẩn bị báo cáo công bố sự sụt giảm dân số đầu tiên kể từ năm 1949 bất chấp việc nới lỏng các chính sách kế hoạch hóa gia đình nghiêm ngặt của chính phủ nhằm đảo ngược tỷ lệ sinh đang giảm ở quốc gia đông dân nhất thế giới này.

Cuộc điều tra dân số mới nhất của Trung Quốc, được hoàn thành vào tháng 12 năm ngoái nhưng vẫn chưa được công bố rộng rãi, cho thấy tổng dân số của đất nước ở mức dưới 1,4 tỷ, mặc dù vào năm 2019, dân số Trung Quốc được cho là đã vượt mốc 1,4 tỷ người.

Tuy nhiên, người dân cảnh báo rằng con số này được coi là rất nhạy cảm và sẽ không được công bố cho đến khi nhiều cơ quan chính phủ đạt được sự đồng thuận về dữ liệu và tác động của nó.

Ông Huang Wenzheng, thành viên tại Trung tâm Trung Quốc và Toàn cầu hóa, một tổ chức tư vấn có trụ sở tại Bắc Kinh, cho biết: “Kết quả điều tra dân số sẽ có tác động rất lớn đến cách người Trung Quốc nhìn nhận đất nước của họ và cách các cơ quan chính phủ hoạt động, vì vậy, "chúng cần được xử lý rất cẩn thận".

Bắc Kinh đã lên kế hoạch công bố cuộc điều tra dân số vào đầu tháng 4 năm nay. Theo ông Liu Aihua, người phát ngôn của Cục Thống kê Quốc gia, sự chậm trễ này một phần là do cần phải có "nhiều công việc chuẩn bị hơn" trước khi có thông báo chính thức. Sự chậm trễ đã bị chỉ trích rộng rãi trên mạng xã hội.

Ông Huang nói: “Tốc độ và quy mô của cuộc khủng hoảng nhân khẩu học của Trung Quốc nhanh hơn và lớn hơn chúng ta tưởng tượng”.

Tỷ lệ sinh của Trung Quốc đã suy yếu ngay cả sau năm 2015, khi Bắc Kinh nới lỏng chính sách kế hoạch hóa gia đình kéo dài hàng thập kỷ, cho phép tất cả các cặp vợ chồng có hai con thay vì một con như trước đây.

Dữ liệu chính thức cho thấy số trẻ sơ sinh ở Trung Quốc tăng trong năm 2016 nhưng sau đó giảm trong 3 năm liên tiếp. Các quan chức đổ lỗi sự sụt giảm này là do số lượng phụ nữ trẻ ngày càng giảm và chi phí nuôi dạy trẻ tăng cao.

Con số thực tế còn ảm đạm hơn nhiều. Trong một báo cáo được công bố vào tuần trước, ngân hàng trung ương Trung Quốc ước tính rằng tổng tỷ suất sinh, hoặc số con trung bình mà một phụ nữ có thể có trong đời, thấp hơn 1,5, so với ước tính chính thức là 1,8.

“Có một thực tế là Trung Quốc đã đánh giá quá cao tỷ lệ sinh của mình,” Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBOC) cho biết. “Những thách thức do sự thay đổi nhân khẩu học của Trung Quốc có thể lớn hơn so với dự kiến”.

Chuyên gia địa chính trị hàng đầu Peter Zeihan, nhận định: Nếu điều này là sự thật, dữ liệu nhân khẩu học của Trung Quốc được công bố trong hơn 20 năm qua hẳn đã bị thổi phồng nghiêm trọng. Theo dữ liệu cũ, số dân Trung Quốc sẽ chỉ còn một nửa vào năm 2030 so với năm 2020. Điều này cho thấy họ đạt mốc đó sớm hơn 30 năm so với dự tính lâu nay.

Đã có những rò rỉ cho thấy trước đây nước này có mức độ ước tính quá cao về dân số. Chúng tôi cũng biết rằng tỷ lệ sinh đã giảm xuống những con số kỷ lục vào năm 2019 và 2020. Điều này là đáng sợ!

Một cố vấn chính phủ có trụ sở tại Bắc Kinh giấu tên cho biết những đánh giá quá cao như vậy một phần xuất phát từ việc hệ thống tài chính sử dụng số liệu dân số để xác định ngân sách, bao gồm cả cho giáo dục và an ninh công cộng.

“Có một động lực cho các chính quyền địa phương tăng số lượng [dân số] của họ để họ có thể có thêm nguồn lực”, người này nói.

Trong bối cảnh này, kể cả nếu Bắc Kinh loại bỏ hoàn toàn kế hoạch hóa gia đình, thì “Việc nới lỏng chính sách sẽ chẳng có ích gì khi không ai muốn có thêm con”, một báo cáo của PBOC kết luận.

Lê Minh

Theo National Post



BÀI CHỌN LỌC

Trung Quốc sắp bị ‘soán ngôi’ quốc gia đông dân số nhất thế giới?