Các nhà lập pháp Hoa Kỳ đã tìm thấy cơ hội lớn chưa từng thấy cho sản phẩm thịt heo xuất khẩu sang Việt Nam và đang tạo sức ép để chính phủ loại bỏ các rào cản cho quá trình xuất khẩu này. Tuy nhiên, đằng sau câu chuyện thịt heo Mỹ “được giá” này có thể là một cái bẫy mà mà Việt Nam nên tránh...
Các nhà lập pháp Mỹ tìm thấy 'cơ hội to lớn' ở thị trường Việt Nam
Theo Bloomberg đưa tin hôm 5 tháng 5 vừa qua, 72 thành viên lưỡng đảng của Quốc hội Mỹ đã gửi thư cho Đại diện thương mại Hoa Kỳ Katherine Tai để yêu cầu chính quyền loại bỏ thuế quan của Việt Nam đối với thịt lợn Mỹ và giải quyết các rào cản khác khi làm việc với Việt Nam về các vấn đề thương mại và tiền tệ.
Các nhà sản xuất thịt lợn Hoa Kỳ đã không thể tiếp cận hiệu quả với thị trường Việt Nam, nơi tiêu thụ nhiều thịt lợn và ngành chăn nuôi lợn đang bị ảnh hưởng nặng nề bởi dịch tả lợn châu Phi.
“Những hàng rào quan trọng về thuế quan và phi thuế quan đã ngăn cản thịt lợn Mỹ cạnh tranh” ở thị trường Việt Nam ngay cả khi Việt Nam tìm kiếm nguồn thịt lợn nhập khẩu đáng tin cậy”, các nhà lập pháp này viết. “Hậu quả là là các đối thủ cạnh tranh của chúng ta ở EU và các quốc gia tham gia Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) có được lợi thế để tận dụng cơ hội to lớn này thông qua các hiệp định thương mại tự do của với Việt Nam”.
Năm ngoái, Việt Nam đã tạm thời cắt giảm thuế nhập khẩu thịt lợn đông lạnh của Mỹ từ 15% xuống 10%. Nhờ vậy, lượng thịt lợn xuất khẩu của Mỹ sang nước này tăng gấp đôi trong nửa cuối năm 2020 so với 6 tháng đầu năm, bức thư cho biết. Tuy nhiên, việc giảm thuế này đã tạm thời hết hạn vào cuối năm 2020.
Bức thư gửi cũng nêu rõ: “Những năm qua là giai đoạn vô cùng khó khăn đối với các nhà sản xuất thịt lợn của Hoa Kỳ do sự trả đũa thương mại từ các nước nhập khẩu hàng đầu của Mỹ”, cũng như sự gián đoạn chuỗi cung ứng do đại dịch Covid-19 gây ra.
Bà Maria Zieba, Phó chủ tịch phụ trách các vấn đề quốc tế cho biết, các nhà sản xuất Hoa Kỳ cũng phải đối mặt với những hạn chế đối với thị trường Việt Nam do thủ tục hành chính “rườm rà”, không công nhận hệ thống kiểm tra và phê duyệt nhà máy thịt heo của Hoa Kỳ và các quy trình không nhất quán đối với việc nhập khẩu một số nội tạng heo.
Việt Nam hại đơn hại kép
Năm 2018, để trả đũa đòn trừng phạt thương mại của Mỹ, Trung Quốc áp thuế nhập khẩu thịt heo từ Mỹ lên tới 72%. Ngay sau khi áp thuế suất trừng phạt cao, thịt heo bị khan hiếm tại Trung Quốc và giá tăng khiến người Trung Quốc bất mãn, lo ngại lạm phát tăng cao do giá thịt heo tăng cũng làm ảnh hưởng tới giá của các loại nông sản, thực phẩm khác.. Có thời điểm, người Trung Quốc phải xếp hàng và chỉ có thể mua được phần thịt heo giới hạn. Cuối năm 2019, Trung Quốc buộc phải hạ thấp thuế nhập khẩu thịt heo từ Mỹ xuống còn 68% bất chấp căng thẳng thương chiến leo thang và cựu tổng thống Donald Trump liên tiếp tăng thuế một số mặt hàng để trừng phạt Trung Quốc.
Ngoài ra, bệnh dịch tả heo châu Phi (ASF) bùng phát với một loạt các biến thể mới khiến cho thị trường thịt heo của Trung Quốc càng thêm căng thẳng, quy mô đàn heo bị thu hẹp. Giá thịt heo của Trung Quốc tăng cao. Việt Nam lại trở thành nơi “trung chuyển” có lợi cho Mỹ (trong trường hợp này).
Đó là nguyên nhân chính vì sao giới phân tích lại nhận định rằng thịt lợn Mỹ đang tìm thấy cơ hội vàng ở Việt Nam. Nhưng ở chiều ngược lại, khi trở thành điểm trung chuyển bất đắc dĩ cho hàng thịt heo Mỹ sang Trung Quốc, Việt Nam lại thiệt hại đủ bề: (i) Việt Nam phải dùng nguồn USD nhập khẩu thịt heo, trong khi xuất khẩu lậu lại không thu về được ngoại tệ; (ii) không thu được thuế xuất khẩu; (iii) không kiểm soát được cung - cầu và giá cả về thịt heo trong nước để sớm điều tiết có hiệu quả về kinh tế cho cả người nuôi heo cũng như người tiêu dùng. Thực tế, giá thịt heo Trung Quốc tăng làm tăng giá thịt heo trong nước dù nhập khẩu khối lượng lớn, giá thấp và nguồn cung thịt heo trong nước cải thiện hơn; (iv) giá thịt heo tăng sẽ làm cho giá của hàng hóa thay thế tăng, Việt Nam nguy cơ tăng lạm phát; (v) rủi ro mất thị trường trong nước khi hàng nhập khẩu đông lạnh thịt heo giá rẻ ngập các siêu thị làm thay đổi thói quen tiêu dùng của người Việt.
Mộc Trà
NGUỒN TIN THAM KHẢO:
