Trái phiếu doanh nghiệp rác của Hoa Kỳ đạt tới 120 tỷ USD. Đúng như tên gọi của nó, vỡ nợ trái phiếu rác ở Mỹ trong quý 1/2023 đã cao hơn cả hai năm qua cộng lại. Khối trái phiếu rác ở Mỹ đã tăng gấp 3 lần sau khi Ngân hàng trung ương Mỹ (Fed) nới lỏng định lượng, hiện còn khoảng 120 tỷ USD.
Rủi ro vỡ nợ trái phiếu rác tăng cao
Goldman Sachs trong tuần này đã tăng dự báo vỡ nợ đối với trái phiếu doanh nghiệp có lợi suất cao, hay còn gọi là trái phiếu doanh nghiệp “xếp hạng rác”, của Hoa Kỳ trong năm nay, lên mức 4% từ 2,8%. Dự báo vỡ nợ trái phiếu rác tăng khi xuất hiện ngày càng nhiều công ty mất khả năng trả nợ.
Theo Macro Trend, Trái phiếu [doanh nghiệp] rác, hoặc trái phiếu có lãi suất cao, là loại trái phiếu có xếp hạng thấp nhất và thường có rủi ro vỡ nợ cao. Trái phiếu rác là những trái phiếu có xếp hạng từ BBB trở xuống, bao gồm các loại BB, B và CCC. Lợi suất trái phiếu rác tăng đồng nghĩa với việc các nhà đầu tư nghi ngờ về khả năng thanh toán của các công ty này.
Triển vọng trái phiếu rác trở nên u ám hơn khi điều kiện tín dụng thắt chặt, bối cảnh kinh tế trở nên u ám hơn, các doanh nghiệp yếu kém dễ dàng trở thành nạn nhân trong suy thoái hoặc khủng hoảng.
Theo một bài báo trên Market Watch, trích số liệu theo dõi của Bloomberg và báo cáo của Goldman Sachs, trong 3 tháng đầu tiên của năm 2023, có tới 11 tỷ trái phiếu rác đã không thể trả được nợ đúng hạn cho các trái chủ. Khối lượng nợ trái phiếu rác mất khả năng thanh toán này đã vượt qua khoản trái phiếu rác vỡ nợ cả năm 2021 và 2022 cộng lại.
-
- Tổng số trái phiếu rác mất khả năng thanh toán trong 3 tháng qua đã bằng cả năm 2021 và 2022 cộng lại (Nguồn: Goldman Sachs)
Các vụ vỡ nợ của doanh nghiệp rất hiếm xảy ra trước khi Cục Dự trữ Liên bang bắt đầu tăng lãi suất vào năm ngoái. Về dài hạn, tỷ lệ vỡ nợ trung bình hàng năm của lĩnh vực trái phiếu rác là 4,3% trong 25 năm qua, theo dữ liệu của Goldman Sachs.
Nhóm nghiên cứu tín dụng của Lotfi Karoui tại Goldman Sachs cho biết, “nhiều nhà đầu tư đang hỏi quy trình vỡ nợ sắp tới sẽ như thế nào”, trong một lưu ý khách hàng hàng tuần. Mối lo ngại đã tăng lên khi các vụ vỡ nợ của doanh nghiệp tăng vọt bắt đầu từ năm 2023. Tình trạng trở nên tồi tệ hơn khi cuộc khủng hoảng ngân hàng tầm trung và nhỏ đổ vỡ ở Mỹ.
Thị trường trái phiếu doanh nghiệp rác đạt 120 tỷ USD
Theo CreditSights, tính đến tuần trước, dư nợ trái phiếu rác trên thị trường tài chính Mỹ vào khoảng 120 tỷ USD. Ngay trong những ngày trước khi 3 ngân hàng phá sản, đã có gần 100 tổ chức xếp hạng BBB trở xuống phát hành thêm nợ; lợi suất trái phiếu này rất cao. Mức chênh lệch lợi suất trái phiếu rác ít nhất 1.000 điểm cơ bản (10%) so với lợi suất trái phiếu kho bạc, theo CreditSights.
Nhưng căng thẳng của hệ thống ngân hàng sau khi 3 ngân hàng đổ vỡ, tiền tháo chạy khỏi các ngân hàng thương mại nhỏ, sẽ khiến điều kiện tín dụng thắt chặt hơn. Rủi ro tăng cao hơn thúc đẩy nhiều trái phiếu doanh nghiệp rác rơi vào tình trạng mất khả năng thanh toán, nhiều doanh nghiệp sẽ phá sản, nhiều trong số đó là các doanh nghiệp xác sống tồn tại nhiều năm nay.
Dù lo ngại về tình hình ổn định ngân hàng, nhưng Fed dường như vẫn rất kiên định với việc tăng lãi suất. Tuần trước, thứ Tư ngày 22/3, ông Jerome Powell đã phát đi thông điệp về một đợt tăng lãi suất khác của Fed lên 25 điểm cơ bản (0,25%). “Câu hỏi đặt ra là việc thắt chặt tín dụng này sẽ nghiêm trọng đến mức nào và nó sẽ bền vững đến đâu. Đó là vấn đề", Chủ tịch Fed nói.
Giống như các chủ sở hữu nhà ở Hoa Kỳ, nhiều công ty đã mua các khoản nợ giá rẻ trong thời kỳ đại dịch để có tài sản thực hiện việc tái cấp vốn tại Fed với lãi suất thấp trong lịch sử. Tuy nhiên, các khoản đầu tư này đã thiệt hại nặng nề sau khi Fed tăng lãi suất điều hành; khoản vay tái cấp vốn trở nên đắt đỏ.
Lãi suất chính sách của Fed đã leo lên mức 4,75 đến 5% trong một năm; mục tiêu lãi suất của Fed là đạt tới 5 - 5,25%/năm.
Điều đó đã ảnh hưởng đến việc nắm giữ trái phiếu kho bạc và trái phiếu thế chấp của các ngân hàng, ước tính 620 tỷ USD chứng khoán của các ngân hàng trở thành "giấy ngâm nươc", một ví von giầu hình ảnh của Reuters.
Quang Nhật
