Trẻ luôn sợ hãi trước những mũi chích vaccine, nhất là những trẻ lớn phải tiêm nhắc. Giảm tối thiểu cơn đau cho trẻ khi chích vaccine là vô cùng cần thiết. Đây cũng là mong muốn của không chỉ cha mẹ mà còn là của người thầy thuốc....
1. Bú mẹ - Liệu pháp giảm đau hàng đầu
Bú mẹ giúp trẻ mau lớn và khỏe mạnh, nhưng đây không chỉ là nguồn cung cấp dinh dưỡng dồi dào mà còn là liều thuốc giảm đau số một khi bé bị chích vaccine. Một nghiên cứu năm 2007 đã so sánh hai nhóm sau khi cho trẻ đi chích vaccine: (1) các bà mẹ cho trẻ bú và (2) các nhóm khác (nhóm bú sữa bình, nhóm uống nước đường, nhóm dùng núm vú giả).
Kết quả cho thấy trẻ ở nhóm bú mẹ giảm đau đáng kể, các bé biểu hiện ít khóc, thời gian khóc ngắn hơn, và nhịp tim chậm lại nhanh hơn các nhóm còn lại.
Các nghiên cứu khác tìm thấy hiệu quả trên không chỉ đến từ vị ngọt của sữa mẹ, mà còn đến từ động tác khác trong quá trình trẻ bú mẹ như: tư thế ẵm bé, tiếp xúc da giữa mẹ và bé, và còn động tác mút sữa của trẻ. Đó đều là những cách giúp trẻ giảm đau, đơn giản và nhỏ bé nhưng hiệu quả thì to lớn. Đây là cách được nhiều hiệp hội y khoa trên thế giới khuyến khích để giúp trẻ bớt đau khi đi tiêm vaccine.
-
- Bú sữa mẹ là cách giảm đau số một cho bé khi bị đưa đi tiêm vaccine... (Pixabay)
Theo lời khuyên từ các chuyên gia, mẹ nên bắt đầu cho con bú từ trước, và sau đó tiếp tục trong và cả sau khi tiêm vaccine. Hiệu quả giảm đau sẽ là tốt nhất khi cho trẻ bú trước khi tiêm một vài phút - còn bú bình hoặc bú sữa mẹ bằng bình thì đều không thể bằng.
2. Nước đường: chất ngọt giảm đau
Đối với trẻ lớn dưới 12 tháng, nếu không thể bú mẹ được thì nửa muỗng cà phê (2 ml) nước đường là một giải pháp hữu hiệu để có thể giúp bé giảm đau khi chích vaccine. Đường giúp cơ thể bé giải phóng chất opioid - là một chất giảm đau nội sinh.
Đăng trên tạp chí Clinical Therapeutics năm 2009, một nghiên cứu của 1452 trẻ sơ sinh và trẻ em cho thấy: dùng sucrose giúp trẻ giảm đau đáng kể, đây là một loại đường từ mía mà chúng ta vẫn dùng hàng ngày. Hiệu quả giảm đau có thể kéo dài hơn 10 phút ngay sau khi cho trẻ dùng đường có nồng độ 25%, và nên sử dụng trước khi chích vaccine khoảng 1-2 phút.
Cha mẹ có thể dễ dàng chuẩn bị sẵn biện pháp giảm đau này cho trẻ chỉ với ½ đến 2 muỗng cà phê đường trước khi chích ngừa, hoặc có thể mua những gói đường sẵn có ở các nhà thuốc.
-
- Một chút syrup có thể khiến cho món ăn trở nên dễ chịu hơn, và khiến cho trẻ thoải mái hơn khi phải đi chích ngừa... (Pixbay)
3. Liệu pháp giảm đau cho trẻ 4-6 tuổi: kích thích xúc giác
Khác với trẻ nhỏ, chúng ta không thể áp dụng bú mẹ hay uống nước đường để giảm đau cho những trẻ lớn hơn 3 tuổi. Điều này luôn gây lo lắng, bất an cho người làm cha mẹ khi phải dắt đứa con 4-6 tuổi đi tiêm nhắc vaccine.
Theo nghiên cứu đăng trên tạp chí The American Journal of Maternal/Child Nursing năm 2001, kỹ thuật kích thích xúc giác là một giải pháp khá hiệu quả, có thể giúp trẻ giảm đau khi chích ngừa. Kỹ thuật này rất đơn giản, chỉ là động tác xoa nhẹ lên da của trẻ gần vị trí tiêm trước và trong khi tiêm vaccine.
Cơ chế giảm đau này đến từ sự cạnh tranh cảm giác giữa xúc giác và cơn đau trong quá trình truyền tín hiệu đến não, và thường là cảm giác xúc giác sẽ chiến thắng. Do đó, trẻ sẽ giảm đau nhiều trong quá trình chích tiêm nếu dùng kỹ thuật này.
-
- Một đứa trẻ được tiêm vaccine tại một bệnh viện ở quận Dung An, thuộc tỉnh Quảng Tây ở miền nam Trung Quốc vào ngày 23/7/2018... (AFP qua Getty Images)
4. Phân tán sự chú ý của trẻ
Trẻ không chú ý và hay mất tập trung. Đây chính là một điều vô cùng có lợi cho cả nhà khi trẻ bị chích vaccine.
Theo một nghiên cứu tổng hợp trên 241 trẻ em từ 4 đến 6 tuổi, phân tán chú ý là cách giúp trẻ giảm đau khi đi chích vaccine. Việc này khá tùy biến, phụ thuộc vào độ tuổi, sở thích, thói quen của trẻ. Một số cách thường được hướng dẫn cho cha mẹ áp dụng trong quá trình chích ngừa nhằm thu hút sự chú ý của trẻ là:
-
- Đem theo đồ chơi yêu thích của trẻ: thú cưng, quả banh, búp bê hoặc một số đồ nhiều màu sắc.
- Cho trẻ nghe nhạc hoặc xem chương trình trẻ yêu thích.
- Hoặc có thể chỉ đơn giản kể chuyện cho trẻ nghe.
Thật vậy, chỉ với những cách đơn giản này, cha mẹ có thể phần nào bớt đi nỗi lo và an tâm hơn khi đưa con đi tiêm vaccine.
Thiện Đức
