Để chống lại các loại biến thể coronavirus mới, khử trùng nhà và khử trùng thân thể đều quan trọng. Ngoài cồn 75% được sử dụng rất phổ biến hiện nay và chất tẩy trắng gốc clo, còn có axit hypochlorous và dioxit clo. Liệu những chất khử trùng này có đem lại hiệu quả tiêu diệt virus hay không, và làm thế nào để sử dụng đúng cách?
Một số chất khử trùng hiệu quả để loại bỏ chủng coronavirus mới
Biến thể coronavirus mới nhạy cảm với tia cực tím và nhiệt. Sử dụng nhiệt độ cao 56°C trong 30 phút, ete, cồn 75%, chất khử trùng có chứa clo, axit peracetic, chloroform và các dung môi lipid khác có thể vô hiệu hóa khả năng lây nhiễm của virus.
Trong số đó, ete là chất lỏng dễ cháy, và cloroform (trichloromethane) là chất gây ung thư, không thích hợp để khử trùng tại nhà. Axit peracetic tương tự như nước oxy già (hydrogen peroxide) nhưng gây kích ứng da, kém ổn định, có nguy cơ cháy nổ, khó tự điều chế, cần có sự hướng dẫn của người có chuyên môn.
Khử trùng tại nhà
Trong số các sản phẩm khử trùng tại nhà, cồn 75% và các chất khử trùng có chứa clo (natri hypoclorit, nước axit hipoclorơ, clo dioxide) là phù hợp hơn cả.
- Cồn 75%
Cồn có thể tiêu diệt hầu hết tất cả vi khuẩn, coronavirus và virus cúm với một lớp vỏ, nhưng nó không thể loại bỏ enterovirus và norovirus không có lớp vỏ.
So với ba chất khử trùng khác, cồn có thể được sử dụng trên da người, nhưng cần tránh xa lửa.
- Natri hypoclorit (thuốc tẩy gốc clo)
Thuốc tẩy gốc clo bán trên thị trường có thể tiêu diệt hiệu quả vi khuẩn, virus có và không có lớp vỏ sau khi được pha loãng.
Sử dụng thuốc tẩy pha loãng theo tỷ lệ 1:100 (500 ppm) để khử trùng môi trường chung và vật dụng. Những nơi bẩn như sàn nhà vệ sinh hay bồn cầu nên pha loãng theo tỷ lệ 1:10 (5000 ppm) để khử trùng. Quá trình khử trùng ít nhất 10 phút, và đổ nước tẩy lên bề mặt cần khử trùng trước ít nhất 30 phút.
Vì thuốc tẩy có thể gây kích ứng, nên đeo khẩu trang và kính bảo hộ, mặc quần áo dài tay và găng tay trong khi pha loãng, tránh tiếp xúc trực tiếp và mở cửa thông gió. Thuốc tẩy đã pha loãng chỉ nên được sử dụng trong ngày để không làm giảm hiệu quả của thuốc.
- Nước axit clohydric
Nước axit clohydric nồng độ 100-300ppm có thể dùng để khử trùng môi trường, diệt vi khuẩn, virus có và không có lớp vỏ. Nhưng bản chất của nó tương đối không ổn định, và nó nên được sử dụng hết ngay sau khi mở.
- Chlorine dioxide
Chlorine dioxide có thể tiêu diệt vi khuẩn, virus có lớp vỏ và virus không có lớp vỏ. Hầu hết các sản phẩm bán trên thị trường là viên ngậm, nên được chế biến theo đúng hướng dẫn của sản phẩm và sử dụng ngay.
Sử dụng và bảo quản đúng cách như thế nào?
Trong 4 chất khử trùng trên, thuốc tẩy thường được sử dụng để khử trùng môi trường. Axit hypochlorous và chlorine dioxide đều là những hóa chất không ổn định, dễ bị phân hủy, và ảnh hưởng đến hiệu quả khử trùng.
Bác sĩ Zheng Yuanyu từng làm việc tại Khoa Truyền nhiễm của Bệnh viện Đa khoa Cựu chiến binh Đài Bắc cho biết, axit hipoclorơ sẽ biến chất và phục hồi khi tiếp xúc với ánh sáng và rất khó bảo quản. Chlorine dioxide là một loại khí nhân tạo, được sử dụng chủ yếu trong khử trùng môi trường bệnh viện và khử trùng quy mô lớn, trong không gian mở. Nó rất dễ bay hơi nên cần sử dụng ngay.
Thuốc khử trùng có chứa clo cần được pha bằng nước lạnh, nước nóng sẽ ảnh hưởng đến hiệu quả khử trùng, không trộn lẫn các sản phẩm khử trùng để tránh ảnh hưởng của hóa chất.
Yan Zonghai, Trưởng khoa Độc chất của Bệnh viện Chang Gung Memorial ở Linkou, chỉ ra rằng thêm chất tẩy rửa có tính axit như axit clohidric vào chất tẩy trắng có thể gây ngộ độc clo và gây khó thở nghiêm trọng. Các vật dụng đã khử trùng cần được rửa lại bằng nước sạch và lau khô.
Natri hypoclorit, nước axit hipoclorơ và dioxit clorin có thể được sử dụng để khử trùng hộp đựng thực phẩm, nhưng Bộ Y tế và Phúc lợi Đài Loan chỉ ra rằng, sau khi khử trùng, hộp đựng phải được làm sạch kỹ lưỡng bằng nước sạch và tổng dư lượng clo không được vượt quá 1ppm. Mọi người khó có thể kiểm tra được chỉ số này, bởi vậy, cách đơn giản nhất là ngâm trong nước nóng để khử trùng, chẳng hạn đun sôi trong 10 phút.
Ngoài ra, nên dùng chai thủy tinh để chứa cồn 75%, chất tẩy pha loãng, nước khử clo và dioxit clo. Nếu bạn sử dụng chai nhựa, bạn nên chọn chai có mã nhận dạng nhựa là 2, 5 (lưu ý 1). Đối với các sản phẩm nhựa khác, các chất khử trùng này có thể làm tan chảy và giải phóng chất dẻo cùng các chất độc khác. Không sử dụng chai thủy tinh đậy kín để bảo quản lâu dài chất tẩy chưa pha loãng (5% đến 6%) để tránh nổ do áp suất không khí tích tụ.
Các chất khử trùng có chứa clo sẽ mất tác dụng khi tiếp xúc với ánh sáng và có tính ăn mòn, vì vậy hộp đựng phải có màu trắng đục, tránh để trong chai kim loại. Khuyến cáo bảo quản các chất khử trùng trên ở nơi thoáng mát, tránh xa tầm tay của trẻ.
Lưu ý 1: Mã nhận dạng nhựa là một hình tam giác gồm 3 mũi tên quay theo chiều kim đồng hồ và số ở giữa tượng trưng cho từng chất liệu. Số 2 là polyethylene mật độ cao có nhiệt độ nóng chảy cao, độ cứng cao và tương đối chống lại sự ăn mòn của chất lỏng ăn mòn. Số 5 là polypropylene, hầu hết là vật chứa bán trong suốt hoặc mờ đục.
Chất khử trùng clo không được sử dụng trên da
Giống như thuốc tẩy, axit hipoclorơ và clo dioxide nên tránh tiếp xúc trực tiếp với da. Một số nhà sản xuất tuyên bố rằng hai loại sau có thể thay thế cồn để vệ sinh tay.
Trưởng khoa Độc chất Yan Zonghai nói rằng, chất khử trùng có thể được sử dụng trên da hay không phải được Bộ Y tế và Phúc lợi xã hội đánh giá và phê duyệt. Mặc dù nồng độ cao của chất khử trùng có thể tiêu diệt vi sinh vật, nhưng nó cũng có thể gây hại cho da; nồng độ thấp có thể không diệt được vi khuẩn. Muốn vệ sinh tay sạch sẽ thì rửa tay thường xuyên bằng xà phòng là biện pháp tốt nhất và an toàn nhất, sau đó là cồn 75%.
Tuy nhiên, nước axit hipoclorơ gần đây đã trở nên khá phổ biến và một số người sử dụng nó để khử trùng cơ thể.
Có thể phun chất khử trùng để khử trùng không khí không?
Để ngăn chặn dịch bệnh, mọi người đã sáng tạo ra nhiều phương pháp khác nhau. Nhiều người đã sử dụng máy phun sương có chất khử trùng phun nhiều nơi trong nhà để khử trùng không khí.
Tuy nhiên bác sĩ Tô Diệc Phong cho biết, trước khi có các thí nghiệm để chứng minh phương pháp đó an toàn, thì việc hít phải bất kỳ tác nhân hóa học nào cũng có thể gây tổn thương cho phổi.
Cồn 75%, natri hypoclorit, nước axit hipoclorơ và clo dioxit đều gây nguy cơ về an toàn sức khỏe, hít trực tiếp có thể làm tổn thương niêm mạc đường hô hấp như: Viêm đường hô hấp cấp tính, tổn thương phổi cấp tính, gây ra các cơn hen suyễn, bệnh viêm phổi dị ứng; thậm chí có thể dẫn đến ung thư tế bào, làm tăng nguy cơ ung thư phổi trong tương lai.
Trưởng khoa Độc chất Yan Zonghai cũng không khuyến khích sử dụng máy phun sương hoặc máy oxy nước có chất khử trùng chứa clo trong nhà, vì những người có vấn đề về khí quản có thể bị ho và tức ngực, những người có làn da nhạy cảm dễ bị viêm da tiếp xúc.
Ngoài ra, chúng ta cũng không thể biết được rõ nồng độ chất khử trùng được khuếch tán trong không khí qua máy phun sương có đem lại hiệu quả khử trùng cao hay không. Thêm nữa, việc cho cồn vào bình phun sương không những có thể gây hỏa hoạn, mà chẳng may hít phải còn có hại cho màng nhầy của đường hô hấp.
Thiện Đức
Theo TheEpochtimes tiếng Trung
