Làm cha mẹ ai cũng hết lòng vì con cái. Thấy con vui thì cha mẹ cũng vui, khi con buồn chán thì lo âu. Trẻ em cũng như người lớn cần trải qua những cung bậc cảm xúc của cuộc đời: Hỉ, Nộ, Ai, Lạc, Ái, Ố, Dục. Cảm xúc, đặc biệt là cảm giác buồn chán, không chỉ giúp con người hoàn thiện hơn, mà còn đem đến nhiều ích lợi giúp hình thành và phát triển tư duy sáng tạo.
Buồn chán cũng được các nhà làm phim nâng lên thành một chủ đề quan trọng. Sadness, một nhân vật trong phim hoạt hình Những mảnh ghép cảm xúc (Inside Out) của hãng Disney đã thể hiện điều đó. Nếu phủ nhận sự buồn chán của bản thân, cho dù ít hay nhiều thì nhân cách của trẻ sẽ bị khuyết toàn.
Tuy nhiên, trong thời hiện đại, cha mẹ gần như không muốn con mình buồn chán, đôi khi họ xem sự buồn chán của con mình như là một vấn đề nghiêm trọng cần phải giải quyết.
Vấn đề nan giải của các bậc phụ huynh
Không ít lần, khi con cái ủ rũ hỏi rằng: “Con nên làm gì tiếp theo? Con buồn chán quá” thì nhiều bậc cha mẹ hiện nay cảm thấy bị áp lực, mong muốn nhanh chóng tìm ra cách giúp con thoát khỏi sự buồn chán bằng tất cả mọi cách mà họ có.
Vì vậy sợ chúng thua thiệt khi trưởng thành do đó không để bé có quãng thời gian nghỉ ngơi - với một lịch sinh hoạt dày đặc. Họ luôn bận tâm đến những thứ như học thêm, thể thao, gia sư, đi chơi, và một danh sách dài cho con mình.
Thậm chí ngay cả trong bữa tiệc sinh nhật của con, khi lũ trẻ đang vui vẻ bên nhau, cha mẹ vẫn cảm thấy áp lực và làm sao phải tạo ra thứ gì đó để cho chúng có thể giải trí.
Buồn chán qua thời gian ngày càng trở thành một trải nghiệm khủng khiếp. Nó khiến cha mẹ sợ hãi và đòi hỏi phải tìm mọi cách nhanh chóng nhất giúp con trẻ thoát khỏi buồn chán khi chúng bị buồn chán.
Những quan niệm sai lầm về buồn chán
Chúng ta vẫn lầm tưởng, buồn chán là một trường hợp, một khoảnh khắc không đáng để tồn tại, một mảnh ghép khiến cuộc sống không trọn vẹn. Không có gì để làm, không có gì để học, không có gì để trải nghiệm. Sự buồn chán đơn giản là sự trống rỗng.
Cảm giác sợ buồn chán đã khiến chúng ta khuyến khích con trẻ thường xuyên tập trung vào những thứ có thể dễ dàng thu hút sự chú ý của chúng. Và tất nhiên, công nghệ là một người bạn đáng tin cậy. Nhiều cha mẹ đã bấu víu vào các loại công nghệ như điện thoại hay máy tính để “cứu con”, đó là một sự lầm tưởng.
Nhiều cha mẹ tin rằng, công nghệ sẽ giúp con mình “vui thích” và có thể thoát khỏi trạng thái buồn chán đeo bám. Thậm chí, khi cho trẻ em sử dụng công nghệ, nhiều cha mẹ còn tự dối lòng bằng những lý lẽ như, đó là để con tìm hiểu học cách khám phá hơn nữa, học hỏi, giao tiếp hơn nữa.... Nhưng thực chất, công nghệ lại đem lại nhiều tác hại cho trẻ không chỉ về thể chất mà cả tinh thần.
Sự thực là, cha mẹ đã mất lòng tin vào khả năng sáng tạo của con cái mình cũng như khả năng giải quyết và sự thích ứng của trẻ trong những hoàn cảnh khó khăn. Từ đó, các bậc phụ huynh không muốn con mình rơi vào những hoàn cảnh không thuận lợi.
Sự buồn chán đem lại lợi ích cho trẻ
Điều ngạc nhiên là, chính sự buồn chán lại mang lại những giá trị lớn lao không ngờ: Đó là phát huy sự sáng tạo và là chìa khóa để giải quyết vấn đề.
Phát huy sự sáng tạo
Sáng tạo là một khả năng thiên phú mà con người được ban tặng, là động lực giúp xã hội phát triển và ngày càng thịnh vượng. Trách nhiệm của bậc cha mẹ phải giúp trẻ phát huy khả năng tưởng tượng và sáng tạo của mình bằng cách gieo những hạt giống khi chúng còn nhỏ. Cha mẹ cho con trẻ cơ hội chơi, học, làm và khám phá.
Sự buồn chán được ví như nguồn nước mát nuôi dưỡng những hạt giống đó. Khi cung cấp mọi thứ tốt đẹp cho con cái mình, cha mẹ thực sự đang làm cùn đi sự tưởng tượng và năng lực sáng tạo của trẻ. Hãy so sánh năng lực sáng tạo và trí tưởng tượng của trẻ thời nay với trẻ vài thập kỷ trước.
Chỉ vài thập kỷ trước, đồ chơi là một món quà quá xa xỉ và trẻ em khi đó đã sáng tạo ra những đồ vật để biến chúng thành những món đồ chơi. Nào là những khẩu súng từ đọt chuối, những con búp bê từ chiếc khăn mùi xoa hay con trâu, con nghé từ chiếc lá mít… Tất cả đều hình thành từ chính trí tưởng tượng, sự sáng tạo phong phú của chúng, và khi ấy trẻ em thực sự được sống trong thế giới của riêng mình.
Ngược lại, trẻ thời này được đáp ứng mọi thứ có khi chỉ bằng những cái click chuột. Dường như đồ chơi của mọi trẻ em đều giống nhau và hầu hết là mua sẵn khiến chúng đang mất dần sự sáng tạo của mình. Có lẽ vì thế mà trẻ dễ rơi vào cảm giác chán nản.
Chìa khóa giải quyết mọi vấn đề
Khi một đứa trẻ nói “Con buồn chán” đó bởi vì trẻ không thể tìm được bất cứ thứ gì cuốn hút bé. Trẻ thường lầm tưởng những hứng thú sẽ đến từ bên ngoài. Nhưng thực ra, điều giúp trẻ hứng thú lại đến từ nội tâm của trẻ, và buồn chán chính là chìa khóa mở ra cánh cửa của sự sáng tạo.
Trong khi các bậc cha mẹ thời hiện đại lại cố gắng làm mọi cách giúp con giải quyết sự buồn chán bằng cách đáp ứng nhanh chóng mọi thứ con cái muốn thì vô hình chung, chúng ta đóng lại khả năng sáng tạo, tưởng tượng của trẻ.
Cách đơn giản nhất cha mẹ có thể giúp các bé là không giúp đỡ gì cho trẻ trong những tình huống này. Như thế, sẽ giúp trẻ lấy lại niềm tin, năng lực của chính mình.
Hãy sẵn sàng để con bạn trải nghiệm sự buồn chán
Giờ, chúng ta quay trở lại với câu hỏi, “Có tốt không khi để con bạn buồn chán?”. Câu trả lời là: Điều này không chỉ tốt mà thậm chí còn quan trọng và bạn nên làm như vậy. Khi con bạn phàn nàn rằng nó đang buồn chán, bạn có thể đơn giản nói rằng: “Buồn chán là tốt. Nó sẽ không làm tổn thương con trẻ và nó sẽ giúp con theo những cách mà con không thể biết”.
Hà Thành
Theo ET tiếng Anh
