Căng thẳng là bạn hay thù? Hầu hết mọi người tin rằng stress có thể gây hại cho sức khỏe, làm tăng nguy cơ mắc các bệnh mãn tính như bệnh tim mạch và ung thư, thậm chí làm giảm tuổi thọ. Những quan niệm này thay đổi sau một nghiên cứu.
Nghiên cứu được công bố trên tạp chí Health Psychology, đã khảo sát 28.753 người. Mọi người được hỏi hai câu hỏi:
- Trong năm vừa qua, bạn bị căng thẳng bao nhiêu lần?
- Bạn nghĩ căng thẳng ảnh hưởng đến sức khỏe của mình đến mức nào?
35% và 20% người tham gia cho biết họ đã trải qua mức độ căng thẳng trung bình hoặc cao. Trong khi, 26% và 8% tin rằng căng thẳng tác động ở mức độ nhất định hoặc lớn đến sức khỏe của họ trong cùng một thời điểm.
Thời gian nghiên cứu kéo dài 8 năm. Sau ngày kết thúc, các tác giả đã truy cập cơ sở dữ liệu về các trường hợp tử vong ở Hoa Kỳ để xem số người đã tử vong. Kết quả là 2.960 người đã tử vong.
Phát hiện một hiện tượng đáng ngạc nhiên
Những người nghĩ họ bị căng thẳng và tin căng thẳng sẽ gây tổn hại nghiêm trọng đến sức khỏe của mình có nguy cơ tử vong sớm tăng 43%.
Tuy nhiên, những người trải qua cùng mức độ căng thẳng như vậy nhưng không nghĩ căng thẳng sẽ gây hại cho sức khỏe của mình thì không bị ảnh hưởng. Tỷ lệ tử vong ở nhóm người này thấp hơn so với những người ít bị căng thẳng nhất.
-
- Những người trải qua nhiều căng thẳng mà không cảm thấy rằng căng thẳng đang gây hại cho sức khỏe của mình có tỷ lệ tử vong thấp hơn so với những người ít bị căng thẳng nhất. (Sức Khỏe 1+1/Epoch Times)
Trên thực tế, thái độ của một người đối với căng thẳng là tích cực hay tiêu cực thực sự quyết định liệu căng thẳng có hại cho cơ thể hay không.
Thái độ ảnh hưởng đến tim mạch
Cách bạn cảm nhận căng thẳng ảnh hưởng đến những gì xảy ra trong cơ thể.
Các nhà nghiên cứu tại Đại học Harvard đã tuyển 50 tình nguyện viên tham gia một cuộc thử nghiệm. Họ là những người có sức khỏe tốt, độ tuổi trung bình là 22, một nửa là nam, một nửa là nữ.
Các tình nguyện viên được chia thành ba nhóm: (1) Nhóm cho rằng các phản ứng khác nhau của cơ thể trước stress là một điều tốt và giúp đối phó với thử thách, (2) Nhóm cho rằng cách tốt nhất để đối phó với stress là phớt lờ nó, và (3) nhóm đối chứng và họ không được thông báo bất cứ điều gì.
Các tình nguyện viên sau đó được yêu cầu thực hiện một bài phát biểu dài 5 phút được quay video trước hai giám khảo. Trong quá trình này, các giám khảo đã thể hiện các phản hồi tiêu cực không lời như cau mày và khoanh tay cho người trình bày thấy. Sau đó, các tình nguyện viên phải tính nhẩm trong 5 phút: bắt đầu từ 996, đếm ngược theo đơn vị 7. Trong quá trình này, các giám khảo cũng đưa ra nhiều lời nói và hành động khác nhau để bày tỏ sự không hài lòng, làm suy yếu sự chú ý của đối tượng. Phản ứng tim mạch của họ được ghi lại bằng cảm biến.
Nên nhớ, nhiều người sẽ không chỉ cảm thấy khó chịu khi gặp phải tình huống căng thẳng như vậy mà còn khiến các mạch máu co lại và quá trình lưu thông máu sẽ kém đi.
Tuy nhiên, kết quả cho thấy, so với nhóm đối chứng, nhóm đầu tiên có tim hoạt động hiệu quả hơn đáng kể và có thể bơm một lượng máu lớn hơn mỗi phút. Ngoài ra, sự co mạch toàn thân của họ giảm hơn đáng kể.
Sự thay đổi DNA và tuổi thọ
Không chỉ vậy, thái độ tích cực đối với căng thẳng và khả năng chống lại nó cũng có thể ảnh hưởng đến DNA của bạn.
Lão hóa và ung thư của con người đều liên quan đến DNA. Hình dạng của DNA là một chuỗi xoắn kép. Các tế bào liên tục tự sao chép và khi một tế bào phân chia, hai chuỗi DNA sẽ bung ra và một bản sao giống hệt nhau của mỗi chuỗi được hình thành.
Ở cuối chuỗi DNA, có một nắp bảo vệ gọi là "telomere", có thể ngăn ngừa các lỗi sao chép DNA, nguyên nhân gây ung thư và các vấn đề sức khỏe khác. Telomere giống như các hạt thẳng hàng. Mỗi khi một tế bào phân chia, thế hệ tiếp theo sẽ mất đi một hạt telomere. Thật không may, mỗi tế bào có một số hạt telomere cố định, nghĩa là các tế bào chỉ có thể sao chép một số lần nhất định trước khi các mũ telomere bảo vệ bị xói mòn. Số lần phân chia tế bào này được gọi là giới hạn Hayflick.
Nói cách khác, mỗi khi tế bào phân chia, telomere sẽ ngắn lại, và tế bào sẽ “già thêm một tuổi”, đến khi đạt đến giới hạn, tế bào sẽ chết một cách yên bình. Đó là bản chất của lão hóa.
Nhưng cơ thể con người có cơ chế riêng có thể đảo ngược. Có một chất khác trong cơ thể chúng ta gọi là telomerase. Nó có thể thêm các hạt trên telomere vào các tế bào miễn dịch và một số tế bào khác, giúp bảo tồn các telomere.
Khi một người bị căng thẳng quá nhiều, telomerase không thể hoạt động hiệu quả, telomere ngắn lại và người đó già đi sớm.
Tuy nhiên, khi một người có khả năng phục hồi cao, hoạt động của telomerase tăng lên và các telomere dài ra. Lúc này, lão hóa có thể bị đảo ngược và bệnh tật có thể được ngăn chặn .
-
- Khi bạn có khả năng chống lại căng thẳng tốt, các telomere của bạn sẽ dài ra, giúp đẩy lùi quá trình lão hóa và ngăn ngừa bệnh tật. (Sức Khỏe 1+1/Epoch Times)
3 cách chống stress, thay đổi lão hóa và bệnh tật
Mỗi khi căng thẳng đến, nhiều người còn cảm thấy đau đớn, khó chịu, thậm chí mạch máu co thắt, huyết áp tăng cao, telomere của tế bào cũng có thể ngắn lại nhanh chóng. Làm thế nào chúng ta có thể thay đổi thái độ của mình khi đối mặt với căng thẳng và đảo ngược quá trình này?
Coi căng thẳng là một điều tốt
Trên thực tế, không phải mọi căng thẳng đều xấu. Tâm lý học ban đầu chia nó thành tích cực và tiêu cực.
Căng thẳng tiêu cực là căng thẳng ảnh hưởng đến bạn theo cách tiêu cực, thường là những thứ như thời hạn công việc, bệnh tật, v.v. Căng thẳng tích cực là căng thẳng thúc đẩy bạn thực hiện những thay đổi tích cực.
Trên thực tế, rất nhiều căng thẳng tiêu cực có thể biến thành căng thẳng tích cực. Ví dụ: khi bạn coi thời hạn công việc là động lực để đạt được mục tiêu, bạn có thể trở nên có động lực hơn. Cũng có những người không may mắc bệnh ung thư, nhưng coi đó như lời nhắc nhở của Chúa để thay đổi lối sống, từ đó sống lành mạnh hơn. Ở tuổi 60, giáo sư Han Bo-Tun thuộc Khoa Y tế Công cộng của Đại học Y khoa Đài Bắc mắc bệnh ung thư gan và phải cắt bỏ 2/3 lá gan. Nhưng ông lấy căn bệnh ung thư làm cơ hội để thay đổi bản thân, thoát khỏi suy nghĩ tiêu cực, học cách thư giãn và điều chỉnh chế độ ăn uống. Mười hai năm sau, ông không những không bị ung thư tái phát mà còn khỏe mạnh hơn trước khi bị ung thư.
Thay vì đánh đồng căng thẳng với nỗi đau, tốt hơn hết hãy coi nó như một người bạn và chất xúc tác trên con đường trưởng thành. Vì chúng ta không thể tránh khỏi mọi căng thẳng nên tốt hơn hết là đối mặt với nó và sống tích cực.
Rất nhiều bằng chứng cho thấy coi căng thẳng là một điều tốt có thể giúp xây dựng khả năng phục hồi chống lại căng thẳng và nâng cao sức khỏe.
Các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra các vận động viên có tư duy tích cực có nhiều khả năng coi căng thẳng là một thách thức, điều này dẫn đến sức khỏe tinh thần tốt hơn và nhiều năng lượng hơn.
Các nghiên cứu ở Hoa Kỳ và Úc đã chỉ ra rằng những người tin căng thẳng làm tăng năng suất sẽ có tinh thần khỏe mạnh hơn và có năng suất cao hơn cũng như thành tích học tập tốt hơn.
Giao tiếp nhiều hơn
Giao tiếp và tìm kiếm sự giúp đỡ cũng như hỗ trợ xã hội từ gia đình và bạn bè vào đúng thời điểm có thể làm giảm đáng kể căng thẳng. Đồng thời, giảm tác hại của nó đến tâm lý và thể chất.
Các nhà nghiên cứu Úc đã công bố một nghiên cứu mới trong số tháng 5 năm 2022 của Tạp chí Psychiatric Research. Họ đã tuyển dụng 40 sinh viên y khoa năm thứ nhất. Tại nơi làm việc, người tham gia phải đối mặt với nhiều sự kiện căng thẳng. Các nhà nghiên cứu đã lấy mẫu nước bọt và phân tích DNA của họ trước và sau khi tiếp xúc với sự kiện căng thẳng, đồng thời yêu cầu họ điền vào bảng câu hỏi về lối sống và sức khỏe của mình ở cả hai thời điểm.
Kết quả cho thấy những sinh viên có mức độ hỗ trợ xã hội cao và những người có ý thức mạnh mẽ thuộc về một nhóm, tổ chức hoặc cộng đồng có khả năng đối phó với căng thẳng tốt hơn và ít bị ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe hơn. Hai nhóm này cũng có ít thay đổi sinh lý học liên quan đến căng thẳng hơn so với những người tham gia khác.
Thiền định thường xuyên
Thiền cũng có thể giúp bạn thay đổi suy nghĩ về căng thẳng và giảm tác động của nó lên cơ thể.
Vào tháng 6/2018, 12 cậu bé và huấn luyện viên của đội bóng "Những chú lợn rừng" Thái Lan đã bị mắc kẹt trong hang động suốt 18 ngày. Dưới áp lực cực độ của tình trạng thiếu oxy và không có thức ăn, huấn luyện viên bóng đá Ekapol Chantapong, người đã đi tu 10 năm, đã dạy bọn trẻ ngồi thiền. Cách này đã giúp ổn định cảm xúc của bọn trẻ và làm chậm quá trình trao đổi chất của cơ thể. Cuối cùng, sau 18 ngày, tất cả mọi người đã được giải cứu.
Thiền định thường yêu cầu mọi người phải tĩnh tâm, không nghĩ ngợi gì, loại bỏ các loại suy nghĩ phân tâm và chủ động loại bỏ những cảm xúc tiêu cực, căng thẳng, lo lắng trong tâm trí.
Khoa học hiện đại đã phát hiện ra thiền làm giảm kích thước hạch hạnh nhân bên phải của não - hạch hạnh nhân liên quan đến kiểm soát căng thẳng - từ đó có thể làm giảm phản ứng của cơ thể đối với căng thẳng. Mặt khác, thiền định làm dày vỏ não trước trán, vùng suy nghĩ hợp lý của não bộ. Điều này cho thấy những người thường xuyên ngồi thiền có khả năng suy nghĩ hợp lý hơn và ít bị ảnh hưởng bởi căng thẳng. Với sự rèn luyện đều đặn hàng ngày như vậy, con người sẽ ngày càng trở nên tích cực hơn.
-
- Nếu bạn thiền định thường xuyên, bạn sẽ dễ dàng suy nghĩ hợp lý hơn và ít bị ảnh hưởng bởi căng thẳng hơn. (Sức Khỏe 1+1/ Epoch Times)
Một nghiên cứu của Đại học Coventry ở Anh và Đại học Radboud ở Hà Lan đã phát hiện ra rằng các biện pháp can thiệp giữa tâm và thân (MBIs) như thiền, yoga và thái cực quyền không chỉ giúp bạn thư giãn mà chúng còn đảo ngược tổn thương trong DNA. Những thay đổi về thể chất do thiền định tạo ra hoàn toàn ngược lại với tình trạng căng thẳng kéo dài.
Tiến sĩ George Slavich, một bác sĩ tâm thần và tâm thần học tại UCLA, và Tiến sĩ David Black, một chuyên gia về y tế dự phòng tại Đại học Nam California, đã cùng nhau đưa ra một báo cáo đánh giá thiền định có hệ thống về các nghiên cứu ngẫu nhiên có kiểm soát được thực hiện trong 20 năm qua. Kết luận cho thấy những người sau khi thiền định có chiều dài telomere của tế bào dài hơn so với những người không thiền định, và thiền định làm chậm tốc độ lão hóa của tế bào.
Theo Lý Lộ Minh - Epochtimes
Thiện Tâm biên dịch
Bạn cũng có thể thử tìm hiểu, và trải nghiệm lợi ích của một buổi thiền miễn phí qua link tại đây.
