Theo quan điểm của y học cổ truyền Trung Quốc, những người ăn quá nhanh không chỉ dễ bị thừa cân và mắc bệnh tiểu đường mà hệ thống thần kinh tự chủ và hệ thống nội tiết của họ cũng bị ảnh hưởng.
Trong xã hội hiện đại ngày nay, con người dường như bận rộn hơn, cuộc sống trở nên vội vàng và gấp gáp. Điều đó dễ tạo thành thói quen ăn quá nhanh và phổ biến của nhiều người.
Chẳng hạn, một tài xế giao hàng bận rộn có thể ăn xong bữa trưa trong khi chờ hai lần đèn đỏ. Hệ luỵ của việc ăn quá nhanh có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường, tim mạch và một số các bệnh lý khác.
Ăn quá nhanh có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch và tiểu đường
Bạn đã từng để ý đến số lần nhai thức ăn của mình trong mỗi bữa ăn không? Bạn sẽ phát hiện số lần nhai rất ít trước khi nuốt xuống. Hãy coi chừng vì thói quen nhỏ này có thể làm suy giảm sức khỏe của bạn một cách từ từ và dẫn đến các bệnh mãn tính nguy hiểm.
Trong khi ăn, dạ dày của một người sẽ căng và nở ra theo lượng thức ăn được đưa vào. Chuyển động kéo căng này sẽ gửi tín hiệu no đến não - quá trình này diễn ra trong khoảng 20 phút.
Nếu một người ăn quá nhanh, não của người đó không nhận được tín hiệu no kịp thời. Một người sẽ tiếp tục tiêu thụ quá nhiều thức ăn trước khi cảm thấy no.
Kết quả là, một người sẽ không chỉ tiêu thụ quá nhiều thức ăn mà còn hấp thụ một lượng đường và chất béo dư thừa. Điều này sẽ khiến lượng đường trong máu dao động cao hơn, về lâu dài sẽ dẫn đến tình trạng kháng insulin.
-
- Một phân tích tổng hợp cho thấy ăn quá nhanh có mối tương quan tích cực với việc thừa cân. (Ảnh: pixabay.com)
Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng ăn quá nhanh có thể gây béo phì, lipid máu cao, hội chứng chuyển hóa, tiểu đường và các bệnh tim mạch.
Một phân tích tổng hợp cho thấy ăn quá nhanh có mối tương quan tích cực với việc thừa cân. So với những người ăn chậm, những người ăn nhanh có nguy cơ bị thừa cân cao gấp đôi. Sự khác biệt trung bình về các chỉ số khối lượng cơ thể (BMI) giữa hai nhóm là 1,78 kg.m (-2).
Một nghiên cứu năm 2019 cho thấy tốc độ ăn có tương quan thuận với tỷ lệ tăng triglycerid máu ở 792 nam giới và phụ nữ từ 55 đến 80 tuổi có nguy cơ cao mắc các bệnh tim mạch. Những người ăn nhanh có khả năng bị tăng triglycerid máu cao hơn 59% so với những người ăn chậm hơn.
Tăng triglycerid máu là một dạng tăng lipid máu. Ngoài việc gây ra các bệnh về tim mạch, tăng mỡ máu còn liên quan mật thiết đến các bệnh mãn tính như đột quỵ, tăng huyết áp, đái tháo đường.
Bác sĩ Liu Chungpin, bác sĩ tim mạch kiêm Giám đốc Phòng khám Yuping ở Đài Loan, chia sẻ rằng ăn quá nhanh có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch. Những người ăn nhanh có thể bị tức ngực và đau ngực sau bữa ăn.
Ông giải thích rằng ngay sau bữa ăn, lưu lượng máu sẽ được chuyển hướng đến dạ dày, để lại tương đối ít hơn cho tim. Do đó, ăn quá nhanh sẽ làm tăng gánh nặng cho tim. Những người yếu tim, bao gồm cả những người bị rối loạn nhịp tim và bệnh tim mạch vành, sẽ có nguy cơ bị đau thắt ngực cao hơn sau bữa ăn.
Trong một số trường hợp, tức ngực có thể không phải là vấn đề về tim. Một số người ăn quá nhanh hoặc tức ngực sau khi ăn quá no. Có thể do trào ngược axit dạ dày. Vì thực quản nằm ngay sau tim nên cảm giác khó chịu do trào ngược axit gây ra rất giống với tim.
-
- Trong một số trường hợp, tức ngực có thể không phải là vấn đề về tim. (Ảnh: pexels.com)
Ngoài ra, một nghiên cứu lớn được thực hiện tại Nhật Bản vào năm 2019 đã chỉ ra rằng ăn quá nhanh là một yếu tố nguy cơ quan trọng đối với bệnh tiểu đường loại 2 ở người dân Nhật Bản. Một nghiên cứu khác cho thấy những người ăn nhanh có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường loại 2 cao hơn 152% so với những người ăn chậm.
Bác sĩ Liu cũng nhấn mạnh rằng trong trường hợp của một số bệnh nhân, lượng đường trong máu của họ vẫn ở mức cao hoặc họ không thể giảm cân. Một số bệnh nhân nói: “Tôi không ăn nhiều. Tôi chỉ ăn rất ít”. Khi nhiều chi tiết được tiết lộ, hóa ra những người này đã ăn quá nhanh.
Ăn quá nhanh làm rối loạn hệ thần kinh tự chủ và hệ nội tiết, gây béo phì
Theo quan điểm của y học cổ truyền Trung Quốc, những người ăn quá nhanh không chỉ dễ bị thừa cân và mắc bệnh tiểu đường mà hệ thống thần kinh tự chủ và hệ thống nội tiết của họ cũng bị ảnh hưởng. Khi tình trạng này kéo dài, thể trạng của họ có thể trở nên dễ bị béo phì.
Y học cổ truyền Trung Quốc có lý thuyết về ngũ hành, trong đó năm yếu tố mộc, hỏa, thổ, kim, thủy tạo thành vô số vạn vật trong tự nhiên, bao gồm cả các cơ quan nội tạng của con người. Có thể bắt nguồn từ lý thuyết này sự hiểu biết có hệ thống về các cơ chế sinh lý và bệnh lý và các mối quan hệ giữa các cơ quan nội tạng.
Yếu tố "mộc" được đặc trưng bởi bản chất bên trong để đi lên và toả ra xung quanh. Yếu tố mộc tương ứng với gan và túi mật, cũng như hệ thống thần kinh tự chủ. Thần kinh tự chủ chịu trách nhiệm duy trì các chức năng bình thường của các cơ quan, chẳng hạn như lưu thông máu, tiêu hóa, trao đổi chất và cơ quan nội tiết.
Yếu tố “thổ” nuôi dưỡng vạn vật và tương ứng với lá lách và dạ dày. Cơ thể con người nhận được chất dinh dưỡng thông qua tiêu hóa và hấp thụ từ lá lách và dạ dày, từ đó nuôi dưỡng các cơ quan khác.
Y học cổ truyền Trung Quốc nói về “sự ngưng trệ của thổ và sự suy thoái của mộc”.
Bà Chia-Ling Li, Giám đốc Phòng khám Y học Cổ truyền Aroma ở Đài Loan giải thích: khi một người ăn quá nhanh hoặc quá nhiều trong thời gian dài, lá lách và dạ dày của họ sẽ bị quá tải vì thức ăn và nước. Điều này có thể gây ra "thổ bị ngưng trệ" hoặc tích tụ.
Khi đất bị ngưng trệ sẽ khiến mộc “trầm cảm”, từ đó ảnh hưởng đến hệ thống thần kinh tự chủ, cũng như hoạt động của hệ tiêu hóa, trao đổi chất và hệ thống nội tiết.
Ví dụ, mật có thể giúp ly giải và chuyển hóa chất béo. Ăn quá nhanh sẽ khiến hệ thần kinh tự chủ không thể điều hòa quá trình tiết mật, từ đó cản trở quá trình này. Sự tiết mật không đủ sẽ làm chậm quá trình chuyển hóa chất béo, gây béo phì.
Khi chất các chất dinh dưỡng không được sử dụng và chuyển quá trong cơ thể, mỡ sẽ được tích tụ và trở thành “đàm”, đồng thời hình thành chất nước lỏng gọi là “ẩm”, tạo ra tình trạng “đàm ẩm”(*). Theo y học Trung Quốc, béo phì và các hội chứng chuyển hóa có liên quan đến tình trạng “đàm ẩm” này.
Tình trạng “đàm ẩm” này sẽ dẫn đến hiện tượng, những người ăn nhanh sẽ béo phì dù họ ăn không nhiều. Bác sĩ Lý nói: “Nếu bạn nói những khái niệm này với một bác sĩ Tây y, họ sẽ coi chúng là điều vô nghĩa, có khi nào bạn tự hỏi xem tại sao có những người béo phì dù họ tiêu thụ rất ít calo không?” Tuy nhiên thực sự có những trường hợp bệnh nhân như vậy trong quá trình điều trị bệnh của bác sĩ Lý. Điều này xảy ra là do những rối loạn tiêu hóa và chuyển hóa có liên quan đến tình trạng “đàm ẩm”
Bị mất ngủ hoặc đau nhức mà không rõ nguyên nhân? Có thể bạn đã ăn quá nhanh
Bà Li, cũng là bác sĩ chuyên về các bệnh lý đường tiêu hóa phức tạp, chia sẻ rằng một số bệnh và triệu chứng tưởng như không liên quan đến ruột hoặc dạ dày lại thực sự liên quan đến việc ăn quá nhanh.
Mất ngủ: Ăn quá nhanh có thể làm rối loạn hệ thống thần kinh tự chủ. Một số bệnh nhân bị mất ngủ, kèm theo cảm giác khó chịu dọc theo kinh mạch túi mật. Những bệnh nhân này có thể ngủ ngon hơn bằng cách cải thiện chức năng tiêu hóa và làm sạch kinh mạch ở túi mật.
Đau bên ngoài đùi: Một số bệnh nhân bị đau nhức bên ngoài đùi mà không rõ lý do. Khi bắt mạch của họ, bà Li phát hiện ra các kinh mạch túi mật của bệnh nhân đã bị tắc nghẽn. Cô hỏi bệnh nhân ăn nhanh như thế nào, họ nói thường chỉ mất 10 đến 15 phút để hoàn thành một bữa ăn. Điều đó dẫn tới cơ thể họ có biểu hiện đau nhức chứ không phải rối loạn nội tiết.
Có 12 đường kinh lạc trong cơ thể con người. Kinh tuyến túi mật nằm ở mặt ngoài của đùi. Theo y học cổ truyền Trung Quốc, cơn đau có thể là kết quả của việc kinh mạch bị bế hoặc tắc nghẽn.
Đắng và ngọt trong miệng: Một số người khi không ăn sẽ có cảm giác đắng hoặc ngọt trong miệng. Có thể đây là kết quả của việc ăn quá nhanh. Nó dễ bị làm tắc kinh mạch túi mật hoặc gây ra “đàm ẩm", quá trình tiết dịch dẫn đến thay đổi khẩu vị trong miệng. Đắng miệng có thể là do kinh mạch túi mật bị tắc, ngược lại ngọt ở miệng có thể là biểu hiện của “đàm ẩm".
Nấc liên tục: Ăn quá nhanh dễ dẫn đến nấc cụt hoặc chướng bụng, thường sẽ tự khỏi. Tuy nhiên, một bệnh nhân tiếp tục bị nấc trong vài tháng, trong khi không có bất thường nào có thể được tìm thấy với các cuộc kiểm tra tiêu chuẩn của bệnh viện. Cuối cùng anh ấy đã tìm đến bà Li để được giúp đỡ. Bà Li gõ vào bụng của bệnh nhân và thấy rằng anh ấy không bị đầy hơi. Sau đó, bà kiểm tra mạch của anh và biết rằng kinh mạch túi mật của anh ta đã bị tắc.
Điều này cho thấy rằng bệnh nhân này cũng thường xuyên ăn nhanh. Sau khi chẩn đoán, bà Li đã kê đơn để khai thông kinh mạch túi mật của bệnh nhân, châm cứu ở các huyệt đạo trên kinh tuyến túi mật của bệnh nhân. Chứng nấc cụt của bệnh nhân nhanh chóng được chữa khỏi.
Ăn chậm hơn - Giúp giảm cân và giảm vòng eo
Ăn quá nhanh sẽ mang lại nhiều vấn đề, và chỉ có một cách để cải thiện nó, đó là ăn chậm hơn.
Một số mẹo giúp bạn ăn chậm lại
- Không ăn khi đang xem truyền hình hoặc duyệt Internet trên điện thoại di động của bạn. Những thứ gây xao nhãng như vậy có thể khiến mọi người quên mất việc nhai, họ đã ăn bao nhiêu và thậm chí chẳng còn biết đến cả mùi vị của thức ăn như thế nào nữa.
- Đừng đợi đến khi bạn rất đói mới ăn. Đói thường khiến một người ăn quá nhiều hoặc quá nhanh.
- Nhai thức ăn ít nhất 10 lần, tốt nhất là 15 lần, trước khi nuốt.
-
- Thêm một số trái cây và rau quả giàu chất xơ vào bữa ăn của bạn. (Ảnh: pexels.com)
- Thêm một số trái cây và rau quả giàu chất xơ vào bữa ăn của bạn. Hàm lượng chất xơ cao trong thức ăn đòi hỏi người ta phải nhai kỹ trước khi nuốt.
- Xen kẽ giữa nhai thức ăn đặc và uống súp có thể làm chậm tốc độ ăn của bạn.
- Dành 20 đến 30 phút cho mỗi bữa ăn để bạn có thể thưởng thức bữa ăn của mình một cách đúng đắn.
Rất khó để phá bỏ thói quen ăn uống của một người. Tuy nhiên, suy nghĩ về những lợi ích trước mắt mà thay đổi đơn giản này có thể mang lại có thể giúp bạn trong suốt quá trình này.
Một nghiên cứu được công bố bởi Đại học Kyushu, Nhật Bản cho thấy ăn chậm có thể ngăn ngừa béo phì. Nghiên cứu chỉ ra rằng những người ăn chậm ít có khả năng tăng cân hơn những người ăn nhanh. Ăn chậm có liên quan đến chỉ số BMI thấp hơn và vòng eo nhỏ hơn.
(*) “Đàm ẩm”: Đàm và ẩm là hai chất; Đàm là chất đặc dính, ẩm là chất nước loãng nhưng chúng đều có cùng một nguồn gốc từ tân dịch của đồ ăn uống gặp các tác nhân, ở các tạng phủ khác nhau gây ra các chứng trạng khá phong phú và phức tạp.
Thùy Minh
(Theo The Epoch Times tiếng Anh)
