Suốt một thập kỷ, cortisol luôn nằm trong diện giám sát không ngừng vì được cho là một hormone gây căng thẳng và lo lắng. Người ta cho rằng mức cortisol thấp hơn là biện pháp duy nhất để giảm thiểu stress và các vấn đề phát sinh do áp lực kéo dài gây ra. Tuy nhiên, điều này không chính xác!
Nhìn chung, cortisol được coi là một loại hormone nguy hiểm làm suy yếu sức khỏe.
Tuy nhiên, quan điểm này về cortisol không chỉ không chính xác mà còn có khả năng gây chết người.
Sự cần thiết của Cortisol
Cortisol là một loại hormone được vùng dưới đồi của não kiểm soát và tiết ra từ tuyến thượng thận. Chức năng của nó chủ yếu là để điều chỉnh phản ứng căng thẳng.
Ngoài ra, cortisol đóng một vai trò quan trọng trong việc kiểm duyệt hệ thống miễn dịch mạnh mẽ bằng cách hỗ trợ phản ứng chống viêm.
Tiến sĩ Angela Sadlon, một bác sĩ y học chức năng chuyên về sức khỏe nội tiết tố, giải thích: “Khi tác nhân gây căng thẳng là cơn đau do chấn thương hoặc chế độ ăn uống kém, cortisol được tiết ra để giảm viêm nhiễm”.
Bà Sadlon giải thích: “Chúng ta được dạy rằng tác dụng của cortisol đối với hệ thống miễn dịch là ức chế, nhưng dường như nó có mối quan hệ phức tạp hơn nhiều. Cortisol cũng có thể giúp lập trình và phát triển hệ thống miễn dịch”.
Bên cạnh việc hỗ trợ hệ thống miễn dịch, cortisol tạo điều kiện cân bằng nội môi protein và glucose, đây là những quá trình sinh hóa cần thiết cho sức khỏe và thể chất.
Điều gì xảy ra khi Cortisol quá thấp
Vì cortisol đóng vai trò trung tâm đối với sức khỏe tổng thể của chúng ta, nên sự vắng mặt của nó, thường là do rối loạn chức năng tuyến thượng thận, có thể dẫn đến nhiều hậu quả có hại cho sức khỏe.
Ví dụ, lượng cortisol thấp khiến hệ thống miễn dịch mất khả năng chữa lành thích hợp thông qua phản ứng chống viêm. Điều này có thể kéo dài các triệu chứng của các bệnh như cúm hoặc COVID-19 và cản trở quá trình hồi phục sau chấn thương.
Bà Sadlon nói: “Việc có mức cortisol thấp là điều thực sự phổ biến. Tôi đã chứng kiến rất nhiều bệnh nhân như thế này”.
Trong một số trường hợp, bệnh Addison, một rối loạn tự miễn dịch làm suy giảm chức năng tuyến thượng thận, ức chế cortisol quá mạnh đến mức có thể gây ra tác hại đáng kể, thậm chí tử vong. Bà Sadlon giải thích: “Nó tiến triển đến mức có thể trở thành một mối đe dọa đến tính mạng nếu không bắt đầu can thiệp”.
Tình trạng tự miễn dịch này, mặc dù nghiêm trọng, nhưng cực kỳ hiếm gặp, chỉ ảnh hưởng đến 1 trên 100.000 người Mỹ.
Khi điều này xảy ra, bà Sadlon giải thích rằng các triệu chứng trên cơ thể bệnh nhân (do nhiều tình trạng khác nhau) ngày càng trầm trọng hơn.
Cortisol thấp, hội chứng mệt mỏi mãn tính và suy giảm trí nhớ
Nghiên cứu cũng chỉ ra mối liên quan giữa hội chứng mệt mỏi mãn tính (CFS) và mức cortisol thấp. Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC), nồng độ cortisol thấp có thể dẫn đến kích hoạt hệ thống miễn dịch mãn tính. Cơ quan này cũng tuyên bố rằng một số bệnh nhân mắc CFS có mức cortisol thấp hơn, mặc dù vẫn ở mức bình thường.
Một cách khác mà cortisol thấp ảnh hưởng đến sức khỏe của chúng ta là vai trò của nó đối với trí nhớ. Theo nghiên cứu gần đây, những người lớn tuổi không sản xuất đủ cortisol sẽ gặp khó khăn trong việc duy trì trí nhớ sắc bén.
Mặc dù cơ chế chính xác vẫn còn mơ hồ, nhưng các nhà nghiên cứu cho biết các vùng não quan trọng đối với hiệu suất ghi nhớ cũng kiểm soát phản ứng cortisol.
Mức Cortisol vừa phải là gì?
Giống như tất cả các loại hormone, quản lý cortisol là một hành động cân bằng - cortisol thấp hay cao đều không tốt cho sức khỏe.
Nhưng điều khác biệt về cortisol là nó hoạt động đồng bộ với lịch trình ngủ của chúng ta. Tiến sĩ Aarti Patel, bác sĩ trị liệu tự nhiên và chuyên gia về hormone tại Red Fern Health, giải thích: “Cortisol được cho là cao nhất vào buổi sáng và tự nhiên giảm dần trong ngày, đạt mức thấp nhất vào ban đêm”.
Cô nói với The Epoch Times: “Các chỉ số cortisol vào buổi sáng và buổi trưa đặc biệt hữu ích trong việc xem bệnh nhân có đang bị mệt mỏi tuyến thượng thận [cortisol thấp hay cao] hay không, nếu có thì đó là nhẹ, trung bình hay nặng và cách điều trị tốt nhất [là gì]”.
Tiến sĩ Patel cho biết tiêu chuẩn chung để đo nồng độ cortisol dựa trên xét nghiệm nước bọt, một phương pháp mà phòng khám của cô cũng sử dụng. Thông tin dưới đây cung cấp một tài liệu tham khảo về mức độ cortisol.
Làm thế nào để duy trì mức Cortisol khỏe mạnh?
Vì cortisol hoạt động song song với lịch trình giấc ngủ của chúng ta nên rèn luyện thói quen ngủ tốt là điều cơ bản trong việc quản lý cortisol. Tốt nhất, điều này có nghĩa là ngủ ngon trước nửa đêm, vì chu kỳ cortisol thấp nhất vào khoảng 4 giờ sáng.
Về các loại thực phẩm ảnh hưởng đến cortisol, bà Sadlon bày tỏ rằng việc ưu tiên các loại thực phẩm giàu chất dinh dưỡng cụ thể sẽ hỗ trợ hiệu quả cho việc sản xuất cortisol lành mạnh.
Bà nói: “Chúng ta nên nhớ hoạt động của cortisol và chất dinh dưỡng nào hỗ trợ tuyến thượng thận. Qua nghiên cứu, chúng tôi biết rằng tuyến thượng thận cần kẽm, vitamin A, magie, vitamin C và natri”.
Các loại thực phẩm sau đây hỗ trợ sức khỏe tuyến thượng thận tối ưu:
- Thực phẩm giàu kẽm: Hàu, cá, thịt đỏ, một số loại hạt;
- Thực phẩm giàu vitamin A: Gan, dầu gan cá, phô mai;
- Thực phẩm giàu magie: Cám lúa mì, rau chân vịt nấu chín, đậu đen;
- Thực phẩm giàu vitamin C: Trái cây họ cam quýt, ớt chuông, quả mọng;
- Thực phẩm giàu natri: Muối.
Ngoài một số loại thực phẩm giàu chất dinh dưỡng, bà Sadlon cũng lặp đi lặp lại tầm quan trọng của việc tránh các loại thực phẩm gây viêm nhiễm như đường, ngũ cốc tinh chế, xi-rô ngô có hàm lượng đường fructose cao và dầu hạt. Bà nói, tiêu thụ những thực phẩm này ảnh hưởng tiêu cực đến mức độ cortisol lành mạnh.
Bà Sadlon cho biết: “Tăng cường tuyến thượng thận một cách tự nhiên (do đó cải thiện sản lượng cortisol) là một quá trình lâu dài. Có thể mất ít nhất ba tháng nhưng thường là nhiều năm”.
Tiến sĩ Sadlon khuyên bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ để đảm bảo các phương pháp điều trị an toàn và hiệu quả đang được thực hiện nhằm tối ưu hóa quá trình sản xuất cortisol.
Theo Vance Footberg từ The Epoch Times
Chấn Hưng biên dịch
Vance Voetberg là nhà báo tự do của The Epoch Times có trụ sở tại Tây Bắc Thái Bình Dương. Anh có bằng Cử nhân Báo chí và mong muốn trình bày những tin tức liên quan đến sức khỏe một cách trung thực, truyền cảm hứng. Anh ấy là người sáng lập blog dinh dưỡng “Running On Butter.”
