Nuôi dưỡng chức năng não bộ, Nootropics là gì?

Giúp NTDVN sửa lỗi

Não là bộ phận quan trọng của con người, luôn cần được nâng niu, nuôi dưỡng và chăm sóc hàng ngày. Để cải thiện chức năng não bộ, khoa học ngày nay đã tìm ra nootropics...

Từ hàng thế kỷ trước, con người đã biết sử dụng dược thảo để giúp thay đổi cảm xúc và nhận thức - ví dụ với bạch quả, gừng, lá coca, và củ nghệ. Ngày nay, với sự phát triển của y học hiện đại, khoa học cũng đã tìm ra những chất bổ sung có thể cải thiện chức năng nhận thức của con người, đó là nootropics.

Nootropics là gì?

Thuật ngữ kỳ lạ này bắt nguồn từ tiếng Hy Lạp: “noos” nghĩa là tâm trí, và “tropein” nghĩa là hướng tới. Nó được đặt ra vài chục năm trước bởi bác sĩ Corneliu Giurgea, một nhà hóa học và tâm lý học người Roman, trong khi vị bác sĩ đang cố gắng tổng hợp một viên thuốc ngủ.

Tuy nhiên, kết quả tổng hợp thuốc ngủ lại phát hiện ra một thứ gọi là piracetam có khả năng tăng cường trí nhớ và nhận thức. Đây là một nootropic mà nhiều nhà khoa học tin rằng có hiệu quả và an toàn cho não bộ.

Theo quan điểm của y học hiện đại, một chất bổ sung giúp ích cho não dù theo bất cứ cách nào cũng có thể coi là một nootropic. Vì thế mà danh sách nootropics hiện đã có tới hơn 80 cái tên - chúng đều có liên quan đến sức khỏe của não bộ, theo một cách nào đó.

Nootropics có lợi ích gì?

Chris D’Adamo, Giám đốc Trung tâm Y học tích hợp của trường Đại học Y khoa Maryland, một chuyên gia hàng đầu về nootropics đã lấy caffeine làm ví dụ.:

Caffeine là một nootropic hoạt động như một chất đối kháng adenosine, một chất khiến chúng ta mệt mỏi. Ngoài ra, caffeine cũng làm tăng acetylcholine, dopamine và serotonin, giúp con người tỉnh táo, tập trung.

Ông so sánh chúng với Adderall, Ritalin, và Modafinil - những loại thuốc có tác dụng chữa chứng ngủ rũ, một rối loạn mãn tính. Biểu hiện đặc trưng của nó là buồn ngủ quá độ vào ban ngày và ngủ gật đột ngột không cưỡng lại được. Tên của 3 loại thuốc này luôn được săn tìm bởi những “cỗ máy sống” ở thung lũng Silicon để thúc đẩy hiệu suất công việc.

Tuy nhiên, bạn không thể mua Adderall, Ritalin, hay Modafinil mà không có kê đơn từ bác sĩ. Trong khi đó, các nootropic không cần kê đơn nhưng cũng có thể cho hiệu quả tương tự. Tiến sĩ D’Adamo tin rằng, nootropics có khả năng ngăn ngừa suy giảm nhận thức nhẹ và thúc đẩy hiệu suất của não bộ.

Nhưng không phải ai cũng tin tưởng vào sức mạnh của nootropics như Tiến sĩ D’Adamo. Chúng vẫn còn đang trong quá trình nghiên cứu và một số nhà khoa đang nghi ngờ rằng hiệu quả của nó có thể là do hiệu ứng giả dược (placebo).

Do đó, nếu muốn dùng thử nootropics để hỗ trợ tình trạng suy giảm nhận thức, bạn nên tham khảo ý kiến của các bác sĩ tâm lý.

Tác dụng của một số nootropics

L-Theanine: một acid amino, có tác dụng thúc đẩy Gaba, một chất dẫn truyền thần kinh giúp êm dịu. Chúng có nhiều trong trà xanh nên là một loại nootropic rất dễ để tìm thấy trên thị trường. Khi kết hợp với cà phê, nó giúp chúng ta tập trung và bình tĩnh. Tiến sĩ D’Adamo khuyên “Không nên uống caffeine khoảng 6 -10 tiếng trước khi đi ngủ vì thời gian bán phân hủy của nó khá dài”.

Creatine Monohydrate: một chất nitrogen (không phải protein). Chúng có trong thực phẩm như thịt cá, hay từ các acid amino nhất định hình thành trong cơ thể. Nó thông thường được dùng như một chất bổ sung để tổng hợp khối lượng cơ.

Đối với não bộ, creatine monohydrate có tác dụng thúc đẩy chức năng nhận thức bằng cách tăng cường adenosine triphosphate (ATP) - loại phân tử giàu năng lượng có chức năng cung cấp năng lượng cho các tế bào.

“Theo thời gian, ty thể không còn hoạt động tốt. Khi đó, creatine có tác dụng như một chất thúc đẩy và có ích trong điều trị chứng trầm cảm.” - tiến sĩ D’Adamo nói. Chúng ta nên uống nhiều nước hơn khi ăn những thực phẩm có chứa creatine monohydrate vì nó thường đi kèm với nước để tiến nhập vào các tế bào.

Nấm Bờm Sư Tử: Loại nấm giúp gia tăng sự sống còn của tế bào thần kinh đồng thời thúc đẩy sự phát triển cũng như biệt hóa synap và các tế bào thần kinh mới. Ngoài ra, nó còn chứa hericenoneerinacines, những hoạt chất thúc đẩy tế bào não phát triển.

Nấm Bờm Sư Tử thỉnh thoảng có thể được tìm thấy dưới dạng chất bổ sung hay bột. Không giống caffeine, nó không phải là một chất kích thích, do đó sẽ không ảnh hưởng đến giấc ngủ.

Vincamine: chất có nguồn gốc từ cây dừa cạn. Các nghiên cứu cho thấy vincamine làm tăng lưu thông máu não. Người bị đau nửa đầu và những người dùng thuốc chống đông máu nên hỏi tư vấn từ bác sĩ trước khi sử dụng.

Huperzine: Có nguồn gốc từ thực vật, nó làm tăng acetylcholine (một chất dẫn truyền thần kinh cơ), hoạt động như một chất bảo vệ thần kinh và có thể cải thiện trí nhớ. Tiến sĩ D’Adamo cho biết: “Hầu hết các nghiên cứu được tiến hành trên người cao tuổi, nhưng nó có thể vẫn giúp ích những người trẻ tuổi”.

Choline: Vitamin nhóm B tan trong nước, hỗ trợ rất nhiều chức năng của cơ thể, bao gồm cả chức năng tăng trưởng và chuyển hóa tế bào. Nó là tiền thân của chất dẫn truyền thần kinh acetylcholine, có khả năng giảm sự suy yếu trí nhớ liên quan đến lão hóa. Choline có trong lòng đỏ trứng, gan, và củ cải.

Cảnh giác khi mua nootropics trên mạng

Tiến sĩ D’Adamo cảnh báo mọi người nên cẩn thận khi mua nootropics trên mạng, vì rất nhiều trang web có mục đích nghiên cứu độc lập về các nootropics khác nhau, nhưng thực sự lại chỉ bán hỗn hợp đặc biệt của riêng mình.

Ông cũng khuyên mọi người nên tìm kiếm các nhãn hiệu đã được kiểm tra độc lập từ phòng thí nghiệm của bên thứ ba.

Hà Thành
- Theo The Epoch Times.



BÀI CHỌN LỌC

Nuôi dưỡng chức năng não bộ, Nootropics là gì?