Cũng giống như cơ thể tồn tại bằng thức ăn, tế bào ung thư tồn tại nhờ đường. Có thể chẩn đoán và điều trị ung thư từ những phương pháp mới dựa trên hiện tượng này.
Khoảng những năm 1920, nhà sinh lý học nổi tiếng người Đức ông Otto Warburg, đã phát hiện ra các tế bào ung thư tiêu thụ đường để cung cấp năng lượng, và việc thiếu hụt đường và oxy trong tế bào ung thư có thể khiến chúng chết đi.
Đường tồn tại ở nhiều dạng khác nhau, và đường glucose là nguồn năng lượng chính mà cơ thể sử dụng, được chuyển hóa từ thức ăn. Tất cả các loại tế bào, kể cả tế bào ung thư, đều sử dụng glucose như ‘nhiên liệu’ chính. Ngay cả trong môi trường giàu oxy, tế bào ung thư phát triển nhờ ‘ăn’ một lượng lớn glucose. Hiện tượng này xảy ra với 80% các trường hợp ung thư.
Phương thức trao đổi chất mà tế bào ung thư sử dụng đường làm nguồn năng lượng gọi là quá trình trao đổi chất glycolytic. Hiện tượng này được gọi là hiệu ứng Warburg.
Tế bào ung thư tiêu thụ lượng đường gấp 100 lần so với tế bào mô bình thường
Sự trao đổi chất và tốc độ phát triển của tế bào ung thư nhanh hơn nhiều so với tế bào bình thường, và việc tiêu thụ đường của chúng cũng nhanh hơn chúng ta có thể tưởng tượng. Có thể nói, tế bào ung thư luôn ‘đói’ đường.
Trong một bài báo đăng trên tạp chí BMC Biology năm 2014, các nhà khoa học Mỹ đã chỉ ra rằng nhiều tế bào ung thư đặc biệt chọn glucose làm thức ăn và tiêu thụ glucose nhanh hơn các mô bình thường từ 50 đến 100 lần. Tế bào ung thư tiêu thụ glucose nhanh chóng để phát triển và lây lan.
Nhờ hiệu ứng Warburg, các nhà khoa học đã phát triển thêm một phương pháp mới để chẩn đoán ung thư: chụp cắt lớp phát xạ positron (PET).
Bệnh nhân sẽ được tiêm một liều thuốc cản quang (thường là deoxyglucose được flo hóa) và đợi một giờ hoặc lâu hơn để thuốc đi vào hệ thống trao đổi chất của cơ thể, rồi sau đó cơ thể sẽ được quét hình ảnh. Khi glucose tập trung ở một vùng nhất định trên cơ thể, hình ảnh của vùng đó sẽ sáng hơn.
Ví dụ, một bệnh nhân được khám ung thư tuyến tụy. Tuyến tụy bình thường không sáng lên khi chụp PET. Tuy nhiên, khi các bộ phận của tuyến tụy trở nên sáng hơn, điều đó nghĩa là nơi đó tập trung nhiều glucose, và có thể nơi đó có ung thư.
Chế độ ăn nhiều đường làm tăng nguy cơ mắc nhiều bệnh ung thư
Các cơ quan hoặc vị trí xảy ra ung thư thường là những nơi mà quá trình trao đổi chất của các sinh vật diễn ra tương đối mạnh mẽ.
Tế bào ung thư chuyển hóa glycolytic làm nguồn năng lượng, nên việc tiêu thụ nhiều đường có thể dẫn đến sự phát triển và lây lan nhanh hơn của ung thư. Điều này giải thích tại sao có nhiều bằng chứng dịch tễ học cho thấy những người mắc bệnh tiểu đường và béo phì có nhiều khả năng phát triển ung thư, đặc biệt là ung thư vú, ruột kết, tuyến tiền liệt, gan và tuyến tụy.
Ngày càng nhiều nghiên cứu cho thấy mối tương quan trực tiếp giữa lượng đường ăn vào và nguy cơ mắc ung thư. Các nhà nghiên cứu ở Mỹ đã theo dõi 3.184 người Mỹ có độ tuổi 26-84, từ năm 1991 đến năm 2013, và phát hiện ra rằng uống nhiều nước trái cây hơn làm tăng 58% nguy cơ ung thư tuyến tiền liệt và uống nhiều đồ uống có đường hơn làm tăng 59% nguy cơ ung thư liên quan đến béo phì ở những người bị béo phì bụng.
Một nghiên cứu ở Thụy Điển với hơn 60.000 phụ nữ phát hiện rằng những người có chế độ ăn có chỉ số đường huyết, chỉ số đường huyết trong thực phẩm và lượng carbohydrate cao có nhiều khả năng bị ung thư vú. Ngoài ra, những phụ nữ thuộc nhóm ăn nhiều đường nhất (hơn 35 g đường sucrose mỗi ngày, cộng với việc tiêu thụ bánh mì ngọt và bánh quy hơn ba lần mỗi tuần) có nguy cơ mắc ung thư nội mạc tử cung tăng lên đáng kể.
Hơn nữa, tiêu thụ quá nhiều đường cũng làm tăng tỷ lệ tử vong do ung thư. Trong một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Clinical Nutrition, với 7.447 người tham gia nhiều năm để xem xét mối liên quan giữa lượng đường ăn vào với tỷ lệ mắc ung thư, tỷ lệ tử vong do ung thư và tổng tỷ lệ tử vong. Kết quả cho thấy tăng 5g đường lỏng mỗi ngày sẽ tăng tỷ lệ mắc bệnh ung thư 8%. Ngoài ra, lượng đường đơn từ đồ uống và nước trái cây có liên quan đến việc tăng nguy cơ tử vong do ung thư nói chung và tử vong do mọi nguyên nhân.
Cắt giảm đường trong bữa ăn có phải là một phương pháp ngăn ngừa và điều trị ung thư?
Có thể tự hỏi, vì tế bào ung thư rất thích đường, nếu cắt bỏ hoàn toàn carbohydrate và đường, liệu chúng ta có thể bỏ đói chúng đến chết không?
Trên thực tế, đây không phải là cách đúng đắn. Nếu chúng ta đơn giản cắt bỏ đường và carbohydrate, cơ thể sẽ nhanh chóng chuyển sang các chất khác để duy trì sự trao đổi chất và tồn tại. Tế bào ung thư cũng như vậy. Ngoài ra bệnh nhân ung thư cần tiêu thụ đủ chất dinh dưỡng, bao gồm carbohydrate để có thể hồi phục.
Tuy nhiên, có thể ngăn chặn các tế bào ung thư tiêu thụ đường và năng lượng thông qua các phương pháp điều trị cụ thể. Tiến sĩ Sophia Lunt, phó giáo sư hóa sinh và sinh học phân tử tại Đại học Bang Michigan, tại TEDx Talk đã giới thiệu một hướng mới đầy hứa hẹn trong liệu pháp điều trị ung thư, đó là tác động đến sự trao đổi chất của tế bào ung thư. Bằng cách ngăn chặn nhiều gen liên quan đến chuyển hóa tế bào ung thư, Tiến sĩ Lunt đã cố gắng loại bỏ nhiều con đường hỗ trợ sự phát triển và trao đổi chất của tế bào ung thư cùng một lúc, để ngăn chặn sự phát triển của tế bào ung thư. Đặc biệt là các tế bào bình thường có thể tiếp tục phát triển trong quá trình này.
Tuy nhiên, quá trình này rất phức tạp. Theo tiến sĩ Lunt, cần phải xác định các con đường chuyển hóa chính của tế bào ung thư, sau đó tìm ra vai trò cụ thể của từng con đường chuyển hóa và cuối cùng là phát triển một phương pháp điều trị dựa trên gen, chế độ ăn uống và môi trường sống của từng bệnh nhân cụ thể.
Có thể nói, kiểm soát quá trình trao đổi chất của tế bào ung thư là một hướng điều trị ung thư mới nổi đầy hứa hẹn trong tương lai. Tiến sĩ Lunt đã đề cập trong bài phát biểu của mình rằng có nhiều loại ung thư, nhưng chúng đều có một điểm chung: nhu cầu ‘ăn uống’. Phương pháp của cô chính là bỏ đói tế bào ung thư.
Hạn chế đường có thể giảm tỉ lệ mắc và tử vong do ung thư
Dù không thể cắt bỏ hoàn toàn đường và carbohydrate khỏi chế độ ăn uống của mình, nhưng chúng ta có thể ngăn ngừa ung thư bằng cách tiêu thụ đường đúng cách.
Kiểm soát tỷ lệ carbohydrate (carb) trong chế độ ăn uống: carb là đường đơn, đường đôi và đường đa (như tinh bột). Sau khi được tiêu thụ, đường đôi và đường đa được phân hủy thành đường đơn glucose.
Cơ thể chúng ta cần carb, nhưng một chế độ ăn nhiều đường và carbohydrate sẽ nguy hiểm cho cả người khỏe mạnh và bệnh nhân ung thư. Để giảm tỷ lệ mắc bệnh ung thư, chúng ta có thể sử dụng “phương pháp đĩa” để kiểm soát tỷ lệ carb trong mỗi bữa ăn.
-
- Sơ đồ Kiểm soát tỷ lệ carbohydrate (carb) trong chế độ ăn uống. (Ảnh: Đại học California)
Phương pháp này cho phép chúng ta định lượng thông qua đĩa thức ăn. Một phần tư đĩa thức ăn chứa carb, một phần tư khác với đạm và còn lại là rau. Ở giữa đĩa, có thể có các loại thực phẩm giàu chất béo lành mạnh, chẳng hạn như quả bơ.
Chọn carbohydrate phức hợp: Carb phức hợp chứa chất xơ và tinh bột. Tinh bột được chuyển hóa từ từ thành đường trong cơ thể
Hạn chế ăn carb tinh chế và đường, đặc biệt là đường tinh luyện: Sau quá trình chế biến, tỷ lệ chất xơ, vitamin, khoáng chất và protein trong carb tinh chế giảm. Khi vào cơ thể, chúng nhanh chóng bị phân hủy thành một lượng lớn glucose. Carb tinh chế điển hình bao gồm mì ống, bánh mì với bột mịn, và các loại bánh nướng, chẳng hạn như bánh ngọt và bánh quy.
Ngoài ra, ăn các loại trái cây có chỉ số đường huyết thấp sẽ tốt hơn uống nước ép trái cây. Nên tránh ăn thức ăn có nhiều đường. Nếu muốn thêm đường vào thức ăn của mình, có thể thay thế đường cát trắng bằng các chất thay thế đường tự nhiên. Tuy nhiên, không nên sử dụng chất làm ngọt tổng hợp thay thế đường vì chúng có thể làm hỏng men vi sinh trong đường ruột và gây hại cho sức khỏe.
Trong nấu ăn, nên sử dụng các loại thảo mộc và gia vị có tác dụng hạ đường huyết như cỏ ca ri, hành, tỏi, hẹ, quế, lá nguyệt quế và đinh hương.
Quang Minh
Theo The Epoch Times
