Thuốc ký ninh trị COVID-19 và những điều chúng ta chưa hiểu rõ

Giúp NTDVN sửa lỗi

Trên thế giới, số ca nhiễm virus Vũ Hán đang tăng theo hàng phút và số ca tử vong thì tăng theo hàng giờ, cùng với đó là rất nhiều các loại thuốc được đưa vào thử nghiệm; và thuốc trị sốt rét cũng nhanh chóng “cháy hàng” tại Việt Nam dù chưa có những công bố chính thức…

Tại Việt Nam, tin đồn về việc thuốc trị sốt rét có để dùng để điều trị COVID-19 đã làm rất nhiều người tìm mua thuốc này khiến giá thuốc bị đẩy lên cao, trong khi dùng thuốc tùy tiện có thể ảnh hưởng tới tính mạng người sử dụng.

Lý do nào khiến thuốc trị sốt rét trở nên "phát sốt" đến thế?

Cho đến nay, chưa có loại thuốc nào được FDA công nhận là thuốc đặc trị COVID-19. Nhưng một báo cáo nghiên cứu mới nhất (năm 2020) của các nhà nghiên cứu Pháp đã trị khỏi bệnh cho 20 ca nhiễm SARS-CoV-2 sau khi được uống thuốc hydroxychloroquine (ký ninh) mỗi ngày.

Đáng chú ý là các nhà nghiên cứu đã sử dụng chiết xuất hydroxychloroquine với độc tính nhẹ hơn so với chloroquine, kết hợp với một số loại thuốc khác (kháng sinh azithromycin), thì hiệu quả thậm chí còn tốt hơn. Các ca nhiễm thay vì khỏi bệnh sau 20 ngày như ở Trung Quốc, đã hết bệnh chỉ sau 3-6 ngày điều trị.

Chỉ một thời gian ngắn sau khi báo cáo trên xuất hiện, FDA thông báo vào ngày 19/3 cho biết: “Tổng thống Trump đã chỉ đạo FDA tiếp tục hợp tác với khu vực công và tư nhân để đảm bảo có sẵn các loại thuốc cứu sống, an toàn và hiệu quả cho những bệnh nhân đang tuyệt vọng, bao gồm cả những người bị nhiễm COVID-19”, sau khi Tổng thống Hoa Kỳ thể hiện sự tin tưởng với chiết xuất gốc hydroxyl.

Tổng thống Trump trong cuộc họp báo ngày 20/3/2020, tại Nhà Trắng về biện pháp chống dịch corona... (Ảnh từ Nhà Trắng)

Thông tin chưa đầy đủ dẫn đến hậu quả nghiêm trọng

Theo báo Tuổi Trẻ, một người Việt Nam 44 tuổi mới đây đã mua thuốc sốt rét về để “phòng bệnh” COVID-19 cho gia đình. Riêng người mua thuốc đã uống khoảng 15 viên (3,75g), kết quả là phải vào bệnh viện rửa ruột vì ngộ độc, tụt huyết áp, nôn, mắt nhìn lơ mơ.

Khi sử dụng thuốc kháng sốt rét, cần đặc biệt thận trọng vì liều điều trị và liều ngộ độc có thể rất gần nhau và thay đổi theo cơ địa từng người; chỉ cần uống hơi quá liều thuốc theo chỉ định của bác sĩ cũng có thể dẫn đến ngộ độc và gây nguy hiểm tính mạng. Liều gây tử vong thông thường ở người lớn là từ 2g đến 8g, ở trẻ em là 1g.

Ngày 23/3, Tạp chí The Print đưa tin cho biết ông Trump đã ca ngợi hydroxychloroquine trước báo giới vào như một phương thuốc điều trị hứa hẹn trước dịch COVID-19. Tuy nhiên, tạp chí cho biết: “các nhà khoa học nói rằng cần nhiều bằng chứng hơn”.

Trước đó, bài báo đăng trên Tạp chí The Vox đã ghi nhận ý kiến trái chiều từ bác sĩ Anthony Fauci, giám đốc Viện Dị ứng và Bệnh Truyền nhiễm Quốc gia tại Viện Y tế Quốc gia. Ông Fauci nói rõ: Chưa có đủ bằng chứng và đây chỉ như là “tin hành lang”.

Mặc dù vậy, ngày 21/3 Tổng thống Trump vẫn bảo vệ quan điểm của mình trên Tweet, ông nói: “HYDROXYCHLOROQUINE & AZITHROMYCIN, cùng nhau, có cơ hội thực sự là một trong những người thay đổi trò chơi lớn nhất trong lịch sử y học”.

 

Khuyến cáo từ FDA và CDC Hoa Kỳ

Ngày 19/3, Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) đã ra khuyến cáo về thuốc kháng sốt rét, trong đó có những điều lưu ý như sau:

1. Không có phương pháp điều trị hoặc thuốc nào được phê chuẩn để điều trị virus Corona cho đến hiện nay. Tức là, hydroxychloroquine chưa được FDA công nhận và chỉ đang trong giai đoạn nghiên cứu.

2. Chỉ chấp thuận một số phương pháp chăm sóc hỗ trợ có thể giúp giảm bớt các triệu chứng.

3. FDA đang tiến hành thông qua các viện nghiên cứu và hợp tác với các quốc gia khác nhằm xác minh 3 câu hỏi liên quan đến thuốc kháng sốt rét:

    • Có rút ngắn thời gian biểu hiện triệu chứng viêm phổi hay không ?
    • Có giúp làm giảm phát tán và lây nhiễm virus Corona không?
    • Có điều trị được bệnh nhân viêm phổi Vũ Hán nhẹ và trung bình hay không?

Đồng thời, Trung tâm kiểm soát và ngăn ngừa dịch bệnh (US CDC) Hoa Kỳ cũng vẫn khẳng định hiện nay chưa có phương pháp và thuốc nào có thể điều trị, chữa trị hoặc phòng viêm phổi Vũ Hán.

Còn tại Trung Quốc, các nhà nghiên đang sử dụng chloroquine 500mg (độc tính mạnh hơn chiết xuất hydroxyl), ngày dùng 2 lần trong 10 ngày (tổng liều 1g/ngày) để điều trị những ca nhiễm COVID-19. Còn theo Tạp chí Clinical Infectious Disease đăng ngày 9/3, một nghiên cứu tại nước này khuyến nghị dùng hydroxychloroquine liều 400mg 2 lần/ngày làm liều tấn công, sau đó giảm xuống 200 mg 2 lần/ngày trong 4 ngày sau đó [5].

Những hiểu biết về thuốc chống COVID-19 cần được cập nhật liên tục do các chuyên gia y tế còn rất nhiều điều chưa rõ về virus Vũ Hán. Nếu bạn muốn sử dụng thuốc, điều nên làm là tư vấn chuyên gia y tế trước khi sử dụng nó để tránh hậu quả đáng tiếc có thể xảy ra.

Thiện Đức - Mỹ Tâm

Tài liệu tham khảo:

  1. Coronavirus (COVID-19) Update: FDA Continues to Facilitate Development of Treatments
  2. CDC - How to Protect Yourself
  3. Yao X, Ye F, Zhang M, Cui C, Huang B, Niu P, et al. In Vitro Antiviral Activity and Projection of Optimized Dosing Design of Hydroxychloroquine for the Treatment of Severe Acute Respiratory Syndrome Coronavirus 2 (SARS-CoV-2). Clin Infect Dis. 2020 Mar 9. [Medline].
  4. Coronavirus Disease 2019 (COVID-19) Treatment & Management
  5. Gao J, Tian Z, Yang X. Breakthrough: Chloroquine phosphate has shown apparent efficacy in treatment of COVID-19 associated pneumonia in clinical studies. Biosci Trends. 2020 Feb 19. [Medline].
  6. Một nghiên cứu thuốc bao gồm những gì?
  7. What you need to know about hydroxychloroquine, Trump’s new favorite treatment for Covid-19



BÀI CHỌN LỌC

Thuốc ký ninh trị COVID-19 và những điều chúng ta chưa hiểu rõ