Trong một nghiên cứu gần đây, các chuyên gia từ Phòng thí nghiệm Quốc gia Los Alamos (LANL) đã kết luận: khi dịch bùng phát lần đầu tại Trung Quốc, virus Vũ Hán có thể lây lan nhanh và mạnh hơn so với những gì Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã thông báo...
Theo một bài viết được đăng trên tạp chí khoa học Bệnh truyền nhiễm mới nổi vào ngày 7/4, nghiên cứu cho biết hệ số lây nhiễm R0 của virus Corona mới là 5,7 trong đợt bùng phát dịch đầu tiên tại Vũ Hán. Nói cách khác, 1 người nhiễm virus khi đó có thể lây cho trung bình 5,7 người khác.
Tiến sĩ Steven Sanche và Lin Yen-ting đã dẫn đồng nhóm nghiên cứu của LANL để phân tích 140 trường hợp bệnh nhiễm virus Vũ Hán - hay thường được gọi là chủng virus Corona mới.
Trong đó, hầu hết các trường hợp này xét nghiệm dương tính với virus trong khoảng thời gian từ 20 đến 26 tháng Một, với nguy cơ phơi nhiễm hoặc có yếu tố dịch tễ liên quan đến vùng dịch Vũ Hán, thủ phủ tỉnh Hồ Bắc. Nghiên cứu nêu rõ, họ trích dẫn thông tin lấy từ công bố của các cơ quan y tế tại Trung Quốc, và gần như toàn bộ 140 đối tượng này đều được chẩn đoán dương tính bên ngoài tỉnh Hồ Bắc.
-
- Nhân viên bảo vệ ngồi gần khu vực hàng rào chắn cộng đồng dân cư với trung tâm thương mại tại Bắc Kinh, Trung Quốc vào ngày 11/03/2020. (Ảnh: Getty)
Các chuyên gia cũng giải thích tại sao lại chọn các trường hợp bên ngoài tỉnh Hồ Bắc để nghiên cứu: “Trong khoảng thời gian các ca nhiễm được xác nhận bên ngoài tỉnh Hồ Bắc, tất cả các tỉnh (khác) của Trung Quốc đều đã có bộ kit xét nghiệm và (lúc đó) đang tham gia giám sát chủ động những du khách rời khỏi Vũ Hán”.
Vào thời điểm đó, “các hệ thống y tế bên ngoài tỉnh Hồ Bắc vẫn chưa quá tải bởi các trường hợp bệnh, và (họ) đang tích cực tìm kiếm ca nhiễm đầu tiên, và nó dẫn đến sự sai lệch thời gian trong báo cáo tại các tỉnh so với chuỗi thời điểm các ca nhiễm được xác nhận tại Vũ Hán” - các nhà nghiên cứu nói.
Ngoài ra, hãy lưu ý rằng R0 là một chỉ số không cố định và có thể thay đổi theo thời gian - tùy thuộc vào một số yếu tố như khí hậu hoặc chính sách kiểm dịch được ban hành bởi chính quyền địa phương. Do đó, Virus lây lan nhanh hay chậm như thế nào có thể thay đổi theo từng quốc gia và khu vực.
Hệ số R0 “chính thức” từ WHO
Trước đó, WHO đã có ít nhất hai lần đưa ra ước tính về hệ số lây nhiễm virus Vũ Hán (R0). Vào ngày 23/1, tổ chức này cho biết tốc độ lây truyền từ người sang người (R0) ở Trung Quốc được ước tính là từ 1,4 đến 2,5.
-
- Tổng giám đốc Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) Tedros Adhanom Ghebreyesus phát biểu trong cuộc họp báo ngày 30 tháng 1 năm 2020 ở Genève (Ảnh: FABRICE COFFRINI / AFP qua Getty Images)
Sau đó, trong báo cáo “lộ trình nghiên cứu” mới nhất hồi tháng Ba, WHO cho biết R0 được ước tính là 2,2. Số liệu này trích dẫn từ một nghiên cứu hồi tháng Một, dựa trên dữ liệu từ 425 ca nhiễm virus ở Vũ Hán. Nghiên cứu này được thực hiện bởi các chuyên gia Hồng Kông và Trung Quốc, trong đó có cả George F. Gao, Giám đốc Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Bệnh tật (CDC) Trung Quốc
Hệ số lây nhiễm R0 nhỏ hơn 1 có nghĩa là virus có thể chết “giữa đường”, 1 người mang virus có thể không lây truyền cho người khác. R0 lớn hơn 1 thì virus sẽ có thể tăng trưởng, thậm chí tăng theo cấp số nhân. Ví dụ, cúm mùa có R0 khoảng 1,3; còn với một bệnh rất dễ lây lan như sởi, R0 cao hơn 12.
Theo bài viết trên tạp chí MIT Technology Review của biên tập viên cao cấp Antonio Regalado, biết được R0 rất quan trọng đối với các quan chức y tế, vì nó “là một công cụ hữu ích để đưa ra các biện pháp làm giảm sự lây lan của virus”.
Ông Regalado cho biết thêm: “Nó (R0) một cách để tính toán, chẳng hạn đối với khoảng cách và thời gian thực hiện cách ly xã hội. Nếu có thể cắt giảm hơn nửa hệ số lây nhiễm, thì bạn đã ngăn chặn hiệu quả sự lây lan của virus”.
Liệu có sự thật đằng sau “sự thật”?
Bằng cách sử dụng dữ liệu điện thoại di động ở Trung quốc, các nhà nghiên cứu của LANL đã theo dõi được số lượng du khách ra vào Vũ Hán mỗi ngày. Từ đó, họ suy luận được số ca nhiễm trong đợt bùng phát dịch đầu tiên ở Vũ Hán đã tăng gấp đôi chỉ sau khoảng 2,3-3,3 ngày, thay vì hơn 6 ngày theo đề xuất từ các nghiên cứu khác.
Và các chuyên gia của LANL nhấn mạnh: “Phát hiện này có ý nghĩa quan trọng trong dự đoán quỹ đạo dịch tễ, tác động đến các hệ thống y tế, và đánh giá hiệu quả của chiến lược can thiệp”.
Ví dụ, các nhà nghiên cứu cho biết việc tự cách ly và theo dõi những ai tiếp xúc với người có triệu chứng dường như không có hiệu quả, vì người mang mầm bệnh không triệu chứng đóng một vai trò đáng kể trong việc lây lan virus.
Nghiên cứu nêu rõ: “Khi mà những người bệnh không triệu chứng gây ra tới 20% tỷ lệ lây truyền, thì cách ly xã hội sẽ cần nỗ lực thực hiện ở mức cao để ngăn chặn sự lây lan của virus”.
Kim Anh
- Theo The Epoch Times.
