Một nghiên cứu mới từ Trường Đại học Y Washington ở St. Louis cho thấy, việc đo DNA ty thể trong máu giúp tiên lượng sớm mức độ nặng, nguy cơ cần chăm sóc tích cực (ICU) hay đặt nội khí quản trên bệnh nhân COVID-19, ngay cả nhóm không có yếu tố nguy cơ...
Một trong những khó khăn nhất của các bác sĩ gặp trong đại dịch COVID-19 là không thể dự đoán chính xác được bệnh nhân nào có nguy cơ nặng cần thở máy, lọc máu, chạy thận hoặc cần chăm sóc đặc biệt khác, nhất là trên nhóm người trẻ tuổi, khỏe mạnh và không có yếu tố nguy cơ.
Từ tháng 8/2020, rất nhiều quốc gia bắt đầu báo cáo nhóm người trẻ trong độ tuổi 20-40 gia tăng nhiễm COVID-19 nhất là các nước Châu Âu. Ở Đức, theo viện Robert Koch tỷ lệ này chiếm 37,5% số trường hợp mới mắc. Tương tự, ở Pháp tỷ lệ gần 45%, ở Hà Lan là 41%. Điều này thực sự là thách thức đối với các bác sĩ trong việc dự báo nguy cơ nặng, vì nhóm này thường không có yếu tố nguy cơ.
Lối thoát cho bệnh nhân trẻ nhiễm COVID-19
Mới đây, các nhà khoa học tại trường Đại học Y Washington ở St. Louis đã tìm thấy một lối thoát cho những bệnh nhân này.
Trong một nghiên công bố ngày 14/01 trên tạp chí JCI Insight, họ đã chỉ ra một xét nghiệm máu tương đối đơn giản và nhanh chóng có thể dự đoán - trong vòng một ngày kể từ khi nhập viện - những bệnh nhân mắc COVID-19 nào có nguy cơ cao nhất bị biến chứng nặng hoặc tử vong bao gồm cả nhóm khỏe mạnh, không có yếu tố nguy cơ.
Tiến sĩ Andrew E. Gelman, đồng tác giả chính của nghiên cứu cho hay: “Các bác sĩ cần các công cụ tốt hơn để đánh giá tình trạng của bệnh nhân COVID-19 càng sớm càng tốt”.
Ông chia sẻ thêm: “Có quá nhiều điều mà chúng ta vẫn chưa hiểu về căn bệnh này. Đặc biệt, trong một số trường hợp, lý do tại sao một số bệnh nhân, không có vấn đề tuổi tác hay sức khỏe tiềm ẩn lại tử vong. Nghiên cứu này cho thấy, tổn thương mô có thể là một trong những nguyên nhân, và DNA của ty thể là một phân tử gây viêm”.
Các nhà khoa học cho biết, xét nghiệm DNA ty thể có thể là một cách dự đoán mức độ nghiêm trọng của bệnh COVID-19.
Khi đánh giá 97 bệnh nhân mắc COVID-19 tại Bệnh viện Barnes-Jewish, các nhà nghiên cứu đo mức DNA ty thể trong ngày đầu tiên nhập viện. Họ phát hiện ở những bệnh nhân nhập ICU, đặt nội khí quản hoặc tử vong, thì có nồng độ DNA của ty thể cao hơn nhiều so với các bệnh nhân khác. Và tình trạng này không liên quan đến độ tuổi, giới tính và tình trạng sức khỏe cơ bản của bệnh nhân.
Theo Hrishikesh S. Kulkarni, phó giáo sư y khoa, đồng tác giả cho biết “Chúng tôi sẽ cần các thử nghiệm lớn hơn để xác minh những gì chúng tôi tìm thấy trong nghiên cứu này. Nhưng nếu có thể xác định được trong 24 giờ đầu tiên nhập viện, liệu một bệnh nhân có cần lọc máu, đặt nội khí quản hoặc dùng thuốc vận mạch để giữ huyết áp hay không, điều đó sẽ thay đổi cách bác sĩ phân loại và quản lý bệnh nhân”.
Khi so sánh nhóm có nồng độ DNA ty thể cao với nhóm có nồng độ thấp cho thấy:
-
- Nguy cơ đặt nội khí quản tăng gần sáu lần.
- Tỷ lệ nhập khoa chăm sóc đặc biệt ICU gấp ba lần.
- Và nguy cơ tử vong gia tăng gấp đôi.
Đặc biệt, nồng độ này trung bình cao gấp 10 lần ở bệnh nhân tử vong và tổn thương phổi nặng so với các nhóm bệnh nhân khác.
Cách mà xét nghiệm DNA ty thể giúp phát hiện mức độ nặng của bệnh COVID-19
Tiến sĩ Gelman cho biết, “Virus có thể gây ra hoại tử mô, một phản ứng viêm dữ dội đối với siêu vi, gây tổn thương tế bào. Tế bào vỡ ra, phóng thích các chất bên trong, bao gồm cả DNA ty thể, chính nó thúc đẩy quá trình viêm. Ở bệnh nhân COVID-19 đã có bằng chứng cho thấy sự tổn thương tế bào và mô ở phổi, tim và thận. Chúng tôi nghĩ việc đo DNA ty thể trong máu có thể là dấu hiệu ban đầu của chết tế bào trong các cơ quan quan trọng."
Các nhà nghiên cứu cũng nhấn mạnh rằng xét nghiệm này được thực hiện nhanh chóng và đơn giản ở hầu hết các cơ sở bệnh viện vì nó sử dụng cùng một máy dành xử lý xét nghiệm PCR tiêu chuẩn cho COVID-19.
Phương pháp PCR sẽ cho phép định lượng mức độ DNA của ty thể trực tiếp trong máu. Đặc biệt, do không yêu cầu các bước trung gian để tách DNA ra khỏi máu, nên kết quả có thể trả trong vòng chưa đầy một giờ.
Trước khi có thể nộp đơn xin phê duyệt từ Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA), các nhà khoa học sẽ cần xác minh tính chính xác của xét nghiệm này trong một thử nghiệm lâm sàng đa trung tâm lớn hơn. Họ đã có kế hoạch mở rộng nghiên cứu đến nhiều địa điểm hơn.
Mai Trang
- Theo Washington University School of Medicine.
