Thông báo được đưa ra trong cuộc gặp trực tuyến ngày 17/2 giữa Thủ tướng Anh Boris Johnson và người đồng cấp Úc Scott Morrison, khi 2 nhà lãnh đạo nhấn mạnh tầm quan trọng của các quyền và tự do về hàng hải ở Biển Đông, cam kết ủng hộ trật tự quốc tế dựa trên luật lệ và tôn trọng "chủ quyền của tất cả các quốc gia".
Cả hai nhà lãnh đạo hoan nghênh tiến triển với AUKUS, trích dẫn việc ký kết Thỏa thuận trao đổi thông tin về lực đẩy hạt nhân hải quân vào ngày 8/2, mở ra cơ hội cho Anh và Hoa Kỳ chia sẻ thông tin về lực đẩy hải quân với Úc.
Anh cam kết chi 25 triệu bảng (775 tỉ đồng) nhằm tăng cường an ninh ở Indo-Pacific (Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương), nằm trong thỏa thuận với Úc.
Tuyên bố chung cho biết: “Các nhà lãnh đạo hoan nghênh sự hiện diện tại Úc của các quan chức Anh và Mỹ để cung cấp lời khuyên chuyên gia về nhiều khía cạnh của quản lý hạt nhân cần thiết để vận hành tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân".
Ông Johnson và Morrison cho biết, các quan chức từ cả ba quốc gia cũng đang họp tại London để thảo luận về sự hợp tác về không gian mạng, trí tuệ nhân tạo và công nghệ lượng tử.
“Các thủ tướng bày tỏ quyết tâm tiếp tục hợp tác chặt chẽ cùng nhau, cùng với Tổng thống Biden, để mang đến thành công của AUKUS, đồng thời mong đợi một loạt các cuộc thảo luận ba bên tiếp theo vào cuối tháng này tại Úc", tuyên bố viết.
Liên minh AUKUS: sự trỗi dậy của liên minh quốc phòng mới
Ngày 15/9, Mỹ, Anh và Úc ra thông báo chính thức về thiết lập mối quan hệ đối tác an ninh ba bên, (gọi tắt là AUKUS), ở Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương.
Đây là một liên minh phòng thủ chiến lược ba bên mới giữa Úc, Anh và Mỹ. Ba nước cam kết hợp tác với nhau tại khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương nhằm hợp tác phát triển tàu ngầm chạy bằng nhiên liệu hạt nhân và những công nghệ tiên tiến khác.
-
- Úc, Hoa Kỳ và Vương quốc Anh đã công bố quan hệ đối tác quốc phòng chiến lược mới - được gọi là AUKUS - để chế tạo một lớp tàu ngầm hạt nhân và cùng hoạt động ở khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương. Trong ảnh là tàu ngầm của Hải quân Hoàng gia Australia đóng tại HMAS Stirling vào ngày 21/1/2021 tại Garden Island, Úc. (Ảnh Getty Images)
Thỏa thuận AUKUS cũng đề cập đến việc nâng cao tiềm lực, sức mạnh hỗn hợp, làm sâu sắc khả năng tương tác quân sự. Cùng lúc, ba bên sẽ đẩy manh hợp tác ở nhiều lĩnh vực đang nổi và mới như an ninh mạng, ứng dụng trí tuệ nhân tạo, công nghệ lượng tử, một số công nghệ ngầm dưới biển.
Thỏa thuận này sẽ được đưa ra nhằm đối trọng với các cuộc xâm lược đang diễn ra từ Bắc Kinh ở khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương.
Trong khi đó, cả hai nhà lãnh đạo cũng bày tỏ “quan ngại nghiêm trọng” về các báo cáo vi phạm nhân quyền nhắm vào nhóm thiểu số Duy Ngô Nhĩ ở tỉnh Tân Cương phía tây Trung Quốc, kêu gọi Bắc Kinh bảo vệ quyền và tự do ở Hồng Kông, đồng thời bày tỏ sự ủng hộ đối với việc Đài Loan tham gia vào các nhóm quốc tế, đồng thời kêu gọi vì hòa bình ở eo biển Đài Loan.
Máy bay quân sự Trung Quốc đã thường xuyên xâm nhập không phận Đài Loan trong những tháng gần đây làm gia tăng căng thẳng trong khu vực do Bắc Kinh quân sự hóa Biển Đông.
“Các nhà lãnh đạo công nhận tầm quan trọng của việc các quốc gia có thể thực hiện các quyền và tự do hàng hải của mình ở Biển Đông phù hợp với Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển (UNCLOS)", tuyên bố cho biết.
“Các nhà lãnh đạo nhắc lại sự phản đối mạnh mẽ của họ trước bất kỳ hành động đơn phương nào có thể làm leo thang căng thẳng và phá hoại sự ổn định của khu vực".
Ông Johnson và Morrison cũng nhấn mạnh cam kết của họ đối với “chủ quyền, độc lập và toàn vẹn lãnh thổ” của Ukraine trong bối cảnh căng thẳng đang diễn ra với Nga.
