Người biểu tình tuần hành tới Casa Rosada và Plaza de Mayo ở Buenos Aires, Argentina, 04/08/2022. (Autumn Spredemann / The Epoch Times)

Argentina: Người dân lên tiếng từ trong cơn ác mộng lạm phát xấu dần

Bình luận Cao Dương • 10:51, 09/08/22

Giúp NTDVN sửa lỗi

Tại Argentina hiện nay có chợ đen khổng lồ cho USD, trong khi các nhà kinh tế dự đoán giá cả có thể tăng đến 90% trước cuối năm 2022.

BUENOS AIRES, Argentina — Âm thanh của hàng chục tiếng còi xe vang lên trong lúc hàng nghìn người biểu tình từ các công đoàn xã hội chủ nghĩa chặn ba con đường chính gần quảng trường trung tâm Plaza de Mayo ở thủ đô Buenos Aires, trước văn phòng của Tổng thống Alberto Fernandez vào ngày 4/8/2022.

Nó đã trở thành một phần của tiếng ồn trong thành phố vào những tháng gần đây. Nó chỉ là một trong chuỗi nhiều cuộc biểu tình lớn kể từ khi chính phủ cắt giảm các chương trình trợ cấp hào phóng vào tháng 6/2022.

Trong bối cảnh lạm phát và nghèo đói tăng vọt trong nước, chính phủ Argentina phải đối mặt với các mối đe dọa dai dẳng từ những người tổ chức biểu tình — được gọi là "piqueteros". Họ đe dọa sẽ khiến các doanh nghiệp và đường sá phải đóng cửa cho đến khi chính phủ chấp nhận lùi bước và tăng trợ cấp xã hội.

Những người biểu tình vào ngày 4/8 đã đứng bên ngoài các văn phòng chính phủ trong không khí lạnh giá của mùa đông, vung lên những tấm biển có khẩu hiệu như "chính sách công cho mọi người" và "bình đẳng xã hội".

Những lời kêu gọi cung cấp thêm thực phẩm bổ sung và cứu trợ cho lạm phát tăng vọt của đất nước — đã chính thức đạt mức 64% — thường xuyên được nghe thấy trên đường phố.

: Biểu ngữ của các công đoàn xã hội chủ nghĩa kêu gọi biểu tình phản đối giá thuê nhà tăng tại thủ đô Buenos Aires, Argentina, 04/08/2022. (Autumn Spredemann/The Epoch Times)

Ba ngày sau, vào ngày 7/8, nhiều tổ chức công đoàn theo chủ nghĩa xã hội hơn đã chặn đại lộ rộng nhất của thủ đô Buenos Aires — Đại lộ 9 de Julio — trong 6 tiếng, như một phần của cuộc biểu tình để thể hiện sự ủng hộ đối với Phó Tổng thống Cristina Fernandez de Kirchner, một người ủng hộ nhiệt tình các chương trình phúc lợi xã hội của Argentina.

Bị buộc tội gian lận vào năm 2016, bà Kirchner hiện đang bị xét xử vì "quản lý không trung thực" và vì thông đồng với ngân hàng trung ương Argentina để bán hàng tỉ USD Hợp đồng tương lai tiền tệ với tỉ giá thấp hơn thị trường vào năm 2015.

Phiên tòa của bà là một ví dụ điển hình cho những gì ở trung tâm cuộc khủng hoảng tại Argentina: tham nhũng và các vấn đề quản lý tiền bạc.

Chính phủ tiêu xài hoang phí, in tiền, và ngày càng không có khả năng tạo ra doanh thu — những điều này đã tàn phá đất nước một thời thịnh vượng.

Và nhiều người dân địa phương đổ lỗi hoàn toàn lên chính quyền Tổng thống Fernandez.

"Mọi thứ ở Argentina đang bắt đầu tan vỡ", nhà phân tích kinh tế Chris — người dẫn chương trình trực tuyến ăn khách Mate con Mote — chia sẻ với tờ Epoch Times.

Do lo ngại về khả năng bị chính phủ đưa vào danh sách đen vì đã nói với truyền thông nước ngoài về cuộc khủng hoảng của đất nước, Chris chỉ muốn được đăng tên riêng của mình, chứ không đăng họ.

Chris là một cư dân Buenos Aires và là người ủng hộ sự thay đổi trong nền kinh tế đang sụp đổ của Argentina. Nhà kinh tế và nhà vận động này nói rằng, lạm phát của Argentina có thể được truy gốc đến một nguồn chính.

"Chính phủ cứ chi tiêu nhiều hơn số tiền họ kiếm được", anh cho biết.

Các quan chức đổ lỗi cho đại dịch COVID-19 và cuộc chiến của Nga ở Ukraina là nguyên nhân chính thúc đẩy lạm phát tăng đột biến gần đây. Tuy nhiên, Chris lưu ý rằng một số quốc gia láng giềng — như Bolivia và Uruguay — không bị ảnh hưởng như Argentina.

"Nếu bạn nhìn vào đồng tiền Boliviano từ năm 2019, nó vẫn có giá trị như thế. Đồng peso của Uruguay cũng vậy. Nhưng ở Argentina thì không, các nền kinh tế không giống nhau", anh nói.

Tối ngày 3/8, Bộ trưởng Kinh tế mới Sergio Massa đã công bố kế hoạch phục hồi kinh tế.

Ông cho biết, "Chúng ta có một thách thức to lớn ở phía trước, nhưng cũng là một cơ hội to lớn để thay đổi thực tế mà chúng ta đang sống".

Nhưng, một số người dân địa phương đang lắc đầu và cảm thấy dường như lòng nhiệt tình của ông Massa là quá ít ỏi, quá muộn màng.

"Chúng ta chưa sẵn sàng cho việc này", Lucilla Martinez chia sẻ với tờ Epoch Times.

Bà Martinez làm việc trong ngành khách sạn tại khu phố lịch sử Monserrat. Bà cho biết, nhiều lĩnh vực nghề nghiệp ở Argentina được hỗ trợ bởi các công đoàn cung cấp các lợi ích cụ thể, điều này có ích khi lạm phát tiếp tục tăng cao.

Một trong số đó là tăng lương để bù đắp ảnh hưởng của việc tỉ giá đồng peso của Argentina giảm mạnh.

Giống như Chris, bà Martinez tin rằng những khủng hoảng kinh tế của đất nước mình liên quan trực tiếp đến thói quen chi tiêu kém của các chính trị gia. Nhưng bà cũng tin rằng, thứ làm cho mọi việc trở nên tệ hơn nữa là việc tiếp cận dễ dàng và sự lạm dụng các chương trình trợ cấp của nhà nước.

"Những gì chính phủ đang trợ cấp là quá tốt, và mọi người đã lợi dụng [điều đó] trong nhiều năm", bà Martinez nói.

: Các tổ chức công đoàn xã hội chủ nghĩa chặn Đại lộ 9 de Julio ở Buenos Aires trong một cuộc biểu tình ngày 07/08/2022. (Autumn Spredemann / The Epoch Times)

Phía bên kia thành phố là nơi Albertina Perez sống. Bà Perez là một tài xế lái phương tiện giao thông công cộng, với mơ ước sẽ nghỉ hưu trong vài năm tới, mặc dù bà nghi rằng điều đó có thể sẽ không xảy ra được do tình hình hiện tại của đất nước. Bà nói rằng lạm phát khủng khiếp của nước mình khiến hầu hết những người có thu nhập ở mức trung lưu khó có thể lên kế hoạch cho tương lai.

"Tình hình [ở đây] là một thảm họa. Mọi người trên thế giới đều biết điều đó", bà Perez chia sẻ với tờ Epoch Times.

Bộ trưởng giao thông vận tải của Argentina đã tăng giá vé tàu điện ngầm 40% ở Buenos Aires vào ngày 1/8, càng làm dấy lên cơn thịnh nộ của những người dân địa phương thiếu tiền. Giá vé giao thông công cộng đã được duy trì ổn định ở thủ đô trong ba năm qua, bất chấp lạm phát biến động trong suốt đại dịch.

Đối với những người như Albertina Perez, thì chương trình phúc lợi xã hội quá mạnh mẽ là cái gai đối với nhiều người Argentina.

"Những planeros (những người nhận phúc lợi) nghĩ rằng tất cả tiền của họ đến từ chính phủ, nhưng nó đến từ những người đi làm. Tôi đang trả tiền để những người đó ngồi ở nhà và không làm việc", bà khẳng định.

USD bất hợp pháp

Khi đi bộ trên đường Florida ở trung tâm thành phố Buenos Aires, sẽ không có gì lạ nếu nghe thấy người dân địa phương thì thầm "dollars" với những người đi qua.

Đó là cách gọi cho USD chợ đen, một ngành công nghiệp phát triển mạnh ở Argentina mà người dân dùng để đệm cho tiết kiệm và thu nhập của mình, khi mà đồng peso của Argentina đang rơi tự do.

Hiện tại, có 11 tỉ giá hối đoái khác nhau cho USD ở Argentina, và chỉ 1 trong số đó được coi là tỉ giá chính thức của chính phủ.

Tỉ giá nhà nước và quốc tế cho đồng peso của Argentina là 133 peso đổi 1 USD vào ngày 7/8. Đây là mức giảm hai điểm so với ngày 4/8, khi tỉ giá hối đoái chính thức ở mức 131 peso đổi 1 USD.

Nhưng người dân địa phương không bận tâm đến việc tỉ giá chính thức bị mất giá.

Thay vào đó, những người Argentina hiểu biết sẽ giao dịch tới mức 290 peso đổi 1 USD trên thị trường chợ đen — vốn có thể thấy ở khắp mọi nơi trong nước.

Mọi người giao dịch đổi peso lấy USD với tỉ giá không chính thức cao hơn từ nhà riêng, từ cửa hàng, từ nhà hàng, hoặc thậm chí từ túi của họ, bất cứ khi nào họ có thể.

Chính phủ Argentina gọi đây là "đô la bất hợp pháp", nhưng nó được thường được biết đến với tên là tỉ giá "đô la xanh".

"Chính phủ đang in tiền, đó là một vấn đề vì không ai muốn đồng peso. Mọi người ở đây đều muốn đô la", Chris giải thích.

Việc in tiền quá nhiều trong những tháng gần đây cũng đã thúc đẩy lạm phát gia tăng của Argentina.

Tháng 7/2021, ngân hàng trung ương Argentina đã in 180 tỉ peso trước cuộc bầu cử giữa kỳ vào tháng 11 của đất nước. Vì thiếu khả năng tiếp cận tín dụng nước ngoài do không trả được nợ, chính quyền của Fernandez đã phải quay trở lại việc in tiền để tài trợ cho trợ cấp xã hội trong thời kỳ đại dịch.

Là một phần trong kế hoạch mới của mình, Bộ trưởng Kinh tế Massa cam kết ngừng in tiền như một phần của chiến lược kinh tế mới của đất nước nhằm ngăn chặn lạm phát.

Tuy nhiên, người dân địa phương sẽ không lãng phí thời gian để kiếm được USD ở mọi nơi có thể, vì họ thật sự từng có trải nghiệm như thế này.

Từ năm 1989 đến 1990, Argentina chứng kiến lạm phát đạt mức kỷ lục bất khả chiến bại 2.600%. Trong thời gian đó, hệ thống ngân hàng quốc gia "thực tế đã biến mất", theo Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) cho biết.

Và nhiều người dân địa phương lo ngại đất nước đang phải đối mặt với một thảm họa tương tự.

"Tất cả các nhà phân tích đều nói như vậy. Chúng tôi sẽ đạt mức lạm phát từ 80 đến 90% trong năm nay”, Chris nói.

: Nghèo đói ở Argentina đã lên tới 40% và các trại dành cho người vô gia cư là cảnh tượng phổ biến ở Buenos Aires, 05/08/2022. (Autumn Spredemann / The Epoch Times)

Do nhu cầu về USD tăng cao và tỉ giá hối đoái cao trên thị trường chợ đen, chính phủ Argentina đã ban hành các giao thức nhằm hạn chế lượng USD mà người Argentina có thể mua mỗi tháng.

Chris giải thích rằng người dân được phép mua hợp pháp 200 USD/tháng, mà chính phủ cố gắng theo dõi thông qua chi tiêu thẻ tín dụng. Trên đường phố, cảnh sát đang nỗ lực truy quét những người đổi tiền trên đường.

Mặc dù vậy, người dân địa phương biết rằng việc mua USD có thể chỉ đơn giản như là đến cửa hàng tạp hóa hay gọi điện thoại.

Các nhóm Telegram và WhatsApp là những cách phổ biến để người dân địa phương mua USD. Sau một cuộc trao đổi ngắn, một tài xế giao hàng sẽ mang số USD bạn muốn mua đến tận nhà cho bạn.

Nó dễ dàng như đặt giao đồ ăn vậy.

Không thể sống nổi

Juan Hernandez là một cựu công nhân cảng và một nghệ sĩ có sở thích bán đồ trang sức tự chế ở khu phố Monserrat. Ông cũng nằm trong số lớn cư dân đang tìm cách nâng cao thu nhập của mình bằng USD.

"Kiếm sống ở đây không khó, mà nó gần như là không thể", ông Hernandez chia sẻ với tờ Epoch Times.

Mở ví của mình để rút một tờ 1.000 peso màu cam sáng, ông Hernandez đã dùng nó để minh họa tầm quan trọng của việc có USD ở Argentina.

"Thấy cái này không? Hôm nay nó trị giá 1.000 trong ví của tôi hôm nay. Ngày mai nó có thể chỉ có giá trị 900", ông nói.

: Juan Hernandez là người địa phương ở Buenos Aires. Ông bán đồ trang sức bán thời gian và mua USD mỗi khi có thể, 04/08/2022. (Autumn Spredemann / The Epoch Times)

Ông Hernandez nói rằng chính phủ đang "làm hỏng mọi thứ" ở nước mình. Và dù ông tự hào là người Argentina, ông cũng cho biết có thể sẽ đi ra nước ngoài, đến một quốc gia láng giềng để tìm kiếm sự giải thoát khỏi tình trạng lạm phát tồi tệ của nước mình.

Lạm phát tăng vọt đã gây ra các cuộc biểu tình lan rộng khắp cả nước trước khi chính phủ cắt giảm trợ cấp từ tháng 6. Điều này là do trước đây trợ cấp xã hội đã đủ để sống.

Tuy nhiên, giờ đây, khi giá cả hàng hóa đang thay đổi và tăng lên hàng ngày, thậm chí hàng giờ ở một số cửa hàng, những người phụ thuộc vào trợ cấp xã hội không còn có thể tồn tại chỉ dựa vào trợ cấp xã hội.

Hơn nữa, một số mặt hàng thực phẩm được kiểm soát về giá như mì ống đã bắt đầu hết hàng trên các kệ.

: Các mặt hàng thực phẩm được quy định về giá bởi chính phủ, như mì ống, hết hàng ở một số khu vực của Buenos Aires, 05/08/2022. (Autumn Spredemann / The Epoch Times)