Argentina: Nông dân chống lại thuế xuất khẩu ngặt nghèo

Nông dân Argentina từ chối bán đậu nành, ngô, và lúa mì ra nước ngoài, dẫn đến tình trạng thiếu hụt và giá cả tăng trên thế giới.

Nhà xuất khẩu lương thực ra toàn cầu Argentina đang phải vật lộn để tìm điểm trung gian giữa các nhà sản xuất và chính sách của chính phủ — một sự rạn nứt có thể dẫn đến giá ngô, đậu nành, và lúa mì trên thế giới thậm chí còn cao hơn nữa.

Kể từ khi đại dịch COVID-19 bùng phát, nông dân Argentina đã phải chống chọi một cách khó khăn trước sự gia tăng thuế xuất khẩu của chính phủ, lạm phát trầm trọng, và đồng tiền mất giá. Đồng thời, những người trồng trọt cũng đang phải đối phó với tình trạng thiếu nhiên liệu bắt nguồn từ cuộc xung đột của Nga ở Ukraina.

Trong khi lạm phát ở Argentina đang chạm ngưỡng 70%, các chuyên gia cho rằng nó có thể lên đến 90% trước cuối năm nay 2022.

Lạm phát phi mã đã tạo điều kiện cho một trong những vấn đề chính mà nông dân đang gặp phải với chính phủ, đó là vấn đề thanh toán. Do khấu trừ thuế cao và tỷ giá hối đoái thấp, các nhà sản xuất thu về ít hơn 39% giá quốc tế cho sản phẩm xuất khẩu của mình.

Các cây đậu nành biến đổi gen trên một cánh đồng gần thành phố Santa Fe, cách thủ đô Buenos Aires, Argentina khoảng 500 km về phía tây bắc. (Juan Mabromata / AFP / Getty Images)

"Cứ mỗi 100 USD được tạo ra trên mỗi hecta từ một trang trại, thì khoảng 62 USD được dùng để trả thuế", nhà phân tích Juan Carlos Lascurain — Giám đốc điều hành của hãng tư vấn Grosvenor Square Consulting Group chuyên về các chính sách kinh tế ở châu Mỹ — chia sẻ với tờ Epoch Times.

Ông giải thích cơ cấu thuế nông nghiệp do chính quyền Tổng thống Alberto Fernández thiết lập có thể huy động được 300 triệu USD mỗi năm, trong đó khoảng 200 triệu USD sẽ đến từ các nhà sản xuất đậu nành, và 100 triệu USD còn lại từ nông dân trồng lúa mì.

Điều đó đã tạo ra một kịch bản trong đó người trồng mất động lực bán vụ thu hoạch của mình trên thị trường quốc tế, điều này cũng làm tăng giá sản phẩm của họ.

"Sự gia tăng này, giống như bất kỳ sự gia tăng nào khác do việc tăng thuế suất đối với các nhà sản xuất, sẽ làm tăng giá của những mặt hàng cơ bản này. Do đó, giá hàng hóa sử dụng những mặt hàng này cũng sẽ tăng lên", ông Lascurain nói.

Ông cũng lưu ý rằng Argentina có thể sẽ thua canh bạc thuế trong thời gian dài, vì nó sẽ khiến hàng hóa xuất khẩu của nước này trở nên kém cạnh tranh hơn trên thị trường toàn cầu. Do đó, người tiêu dùng sẽ chuyển sang các nước láng giềng như Brazil để có giá rẻ hơn.

Thuế xuất khẩu đạt 33% vào tháng 5/2022, gây ra một cuộc biểu tình trên toàn quốc, ngăn chặn đường sá, và ngưng hoạt động hoàn toàn ngành nông nghiệp hôm 13/7/2022.

Nông dân cũng đã bắt đầu tích trữ sản phẩm của mình để bán trong nước thay vì xuất khẩu, để tránh chi phí xuất khẩu ngặt nghèo. Họ đang sử dụng hàng hóa như một con bài mặc cả để có các chính sách kinh tế thuận lợi hơn.

Tính chung, các nhà sản xuất chỉ bán 46% sản lượng đậu nành thu hoạch trong tháng 7/2022. Trong khi đó, 57% lượng đậu nành thu hoạch đã được bán vào cùng mùa thu hoạch năm 2021.

Sự thiếu hụt trong xuất khẩu đậu nành, ngô, và lúa mì từ Argentina có thể dẫn đến một tai họa nữa cho thị trường hàng hóa toàn cầu.

Ông Lascurain cho biết, sự gián đoạn trong ngành nông nghiệp có thể khiến giá lúa mì tăng trở lại mức khi xung đột Nga-Ukraina bắt đầu.

Cựu Tổng thống Argentina Cristina Fernández de Kirchner trong ngày cuối cùng nắm quyền tại Buenos Aires, 09/12/2015. (Juan Mabromata / AFP / Getty Images)

Xuất khẩu ngũ cốc của Argentina năm 2021 đạt hơn 60 triệu tấn, ngang bằng các nhà sản xuất ngũ cốc lớn của châu Âu như Pháp.

Chủ tịch Liên đoàn Nông thôn Argentina — Jorge Chemes — đã gọi cuộc biểu tình và ngưng hoạt động của nông dân vào tháng 7 là "tiếng kêu của sự tuyệt vọng".

"Không chỉ vì áp lực thuế, mà còn vì áp lực do thiếu các chính sách [hỗ trợ nông nghiệp]", ông nói.

Ông cũng lưu ý có "sự không chắc chắn và hồ nghi" tiềm ẩn với chính quyền của Fernández. Đó là vì đây không phải là lần đầu tiên một chính phủ cánh tả cố gắng bắt nông dân Argentina phải trả giá cho thói quen chi tiêu cắt cổ của họ.

Thuế xuất khẩu đối với các sản phẩm nông nghiệp đã có trong hầu hết lịch sử đương đại của Argentina.

"Chúng tăng lên từ năm 2003 trở đi, với sự xuất hiện của Nestor Kirchner và Cristina Kirchner", nhà phân tích chính trị Orlando Gutierrez-Boronat chia sẻ với tờ Epoch Times.

Nông dân đấu với Chủ nghĩa Peron

Nông dân và các chế độ theo chủ nghĩa Peron luôn mâu thuẫn với nhau trong lịch sử. Những người trồng trọt cảm thấy bị thiệt hại bởi cái mà một số người gọi là chi tiêu liều lĩnh của nhà nước, và đã cáo buộc các chế độ theo chủ nghĩa Peron thiên tả — bao gồm cả chính quyền hiện tại, trong đó chính trị gia phân cực Cristina Kirchner là phó tổng thống — là kém hiệu quả và tham nhũng.

Bà Kirchner tự nhận là một "người chiến đấu vì chủ nghĩa Peron" và là người ủng hộ các chính sách kinh tế xã hội chủ nghĩa. Bà Kirchner giữ chức vụ tổng thống từ năm 2007 đến năm 2015 sau khi người chồng quá cố và cựu Tổng thống Nestor Kirchner rời nhiệm sở.

Dưới những ý tưởng dân túy cánh tả của bộ đôi vợ chồng — được biết đến ở Argentina với cái tên Chủ nghĩa Kirchner — lạm phát đạt 127% từ năm 2007 đến năm 2012.

Nông dân cũng phải chịu gánh nặng của những nỗ lực tăng thuế. Cựu tổng thống và đương kim phó tổng thống Cristina Kirchner năm 2008 đã cố gắng tăng thuế xuất khẩu từ 35% lên 44%.

Các nhà sản xuất đã nhanh chóng chống lại điều này bằng cách ngưng hoạt động hoàn toàn ngành nông nghiệp và phong tỏa các tuyến đường quốc gia trên khắp đất nước, trong một nỗ lực phối hợp giữa các nhóm nông dân Liên đoàn nông thôn Argentina, Hiệp hội nông thôn Argentina, và Liên đoàn hợp tác nông nghiệp (Coninagro).

Nhưng có vẻ như chính quyền Tổng thống Fernández đã không hiểu được rằng, nông dân sẽ chỉ chịu đựng việc bị dồn ép đến một mức nào đó.

Với lạm phát leo thang và thị trường hàng hóa biến động, mối nguy đang cao hơn bao giờ hết.

Con gà đẻ trứng vàng Tiền mặt Ngoại tệ

Ngành nông nghiệp đóng một vai trò quan trọng khác đối với các chính trị gia đang gặp khó khăn của Argentina: Đây là nguồn sinh ra ngoại tệ lớn.

Dự trữ USD của chính phủ cạn kiệt để thực hiện thanh toán trong bối cảnh tín dụng quốc tế giảm, cùng với việc đồng nội tệ giảm giá, đã buộc quốc gia này phải sử dụng USD như một chiếc phao cứu sinh.

Chỉ riêng các lô hàng hạt có dầu và ngũ cốc đã tạo ra gần 33 tỷ USD trong năm 2021.

Chính phủ Tổng thống Fernández đã yêu cầu các nhà xuất khẩu và các công ty chế biến sản phẩm từ cây trồng nông nghiệp tạo ra doanh số 1 tỷ USD vào tháng 8/2022, mong muốn dựa vào nguồn tiền mặt để giúp tăng cường dự trữ quốc gia. Tuy nhiên, nhà phân tích chính trị Orlando Gutierrez-Boronat lưu ý rằng, nông dân có rất ít động lực để đáp ứng yêu cầu này, với việc tỉ giá chính thức cho đồng peso Argentina đang giảm dần.

"Mỗi tấn xuất khẩu, một nhà sản xuất Argentina nhận được 144 USD, một nhà sản xuất Uruguay nhận được 512 USD, một nhà sản xuất ở Brazil nhận được 510 USD, và một nhà sản xuất ở Mỹ nhận được 530 USD", ông nói.

Nhà phân tích Lascurain cho rằng, thúc ép nông dân và hạn chế việc họ có thể tiếp cận với USD sẽ làm trầm trọng thêm cuộc khủng hoảng kinh tế hiện tại, vì nông dân sẽ gặp khó khăn hơn khi giao dịch hàng hóa của mình với tỷ giá đồng peso giảm mạnh.

Bộ trưởng Kinh tế đương nhiệm Sergio Massa cho biết trong một bài phát biểu ngày 3/8/2022, ông dự định tập hợp các nhà xuất khẩu để mang về 5 tỷ USD trong 60 ngày tới.

Cao Dương

Theo The Epoch Times