Tổng thống Mỹ Biden và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã có cuộc hội đàm kéo dài khoảng ba giờ trước thềm Hội nghị thượng đỉnh G20 ở Bali, Indonesia vào ngày 14/11. Mỹ được cho là sẽ đầu tư mạnh tay hơn trong lĩnh vực kinh tế, cũng như tăng cường chiến lược ngoại giao trong khu vực ASEAN. Trong tương lai, ASEAN sẽ trở thành tâm điểm mới của cạnh tranh Mỹ - Trung.
Theo một tuyên bố của Nhà Trắng, ông Biden và ông Tập Cận Bình đã có cuộc trò chuyện thẳng thắn về các vấn đề chính gây tranh cãi giữa hai quốc gia.
"Tổng thống Biden và Chủ tịch Tập Cận Bình đã tái khẳng định sự đồng thuận rằng, một cuộc chiến tranh hạt nhân không bao giờ nên xảy ra và không bao giờ có thể giành chiến thắng, đồng thời nhấn mạnh sự phản đối của họ đối với việc sử dụng hoặc đe dọa sử dụng vũ khí hạt nhân ở Ukraine", theo tuyên bố của Nhà Trắng.
Ông Biden cũng bày tỏ lo ngại về Triều Tiên, đồng thời kêu gọi ông Tập thúc đẩy Triều Tiên hành động một cách có trách nhiệm.
Về các vấn đề song phương giữa Trung Quốc và Mỹ, ông Biden bày tỏ lo ngại về vấn đề nhân quyền ở Tân Cương, Tây Tạng và Hong Kong, đồng thời cảnh báo rằng, Mỹ sẽ "tiếp tục cạnh tranh gay gắt với Trung Quốc", nhưng cho rằng hai bên cần "giữ các kênh liên lạc mở". Cuộc họp đi đến sự đồng thuận rằng, Ngoại trưởng Mỹ Blinken sẽ sớm thăm Trung Quốc.
Nhà Trắng cho biết hai nước cần xác định "lằn ranh đỏ" để tránh xảy ra xung đột.
Ông Tập Cận Bình nói với ông Biden trong cuộc hội đàm rằng, thế giới đủ lớn để hai nước cùng thịnh vượng và cạnh tranh, đồng thời cảnh báo Washington không được vượt qua "lằn ranh đỏ" trong vấn đề Đài Loan.
Cả hai nhà lãnh đạo đã giải thích cho nhau về “lằn ranh đỏ”, tuy nhiên, ngay trước cuộc gặp giữa hai nguyên thủ quốc gia, Mỹ và Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) đã thiết lập quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện.
Vào ngày 12/11, ông Biden đã tham dự Hội nghị thượng đỉnh các nhà lãnh đạo Mỹ - ASEAN tại Phnom Penh (Campuchia). Tại hội nghị, ông đã nâng cấp mối quan hệ giữa Mỹ và ASEAN thành "quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện", đồng thời nhấn mạnh rằng, khu vực ASEAN là cốt lõi của chiến lược Ấn Độ - Thái Bình Dương". Cả Mỹ và ASEAN đều hướng tới xây dựng "một khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tự do, cởi mở, ổn định, thịnh vượng, kiên cường và an toàn".
Ông Biden nhấn mạnh rằng, Mỹ đã "đầu tư các nguồn lực thực sự, không chỉ bằng lời nói". Mỹ đã đầu tư hơn 250 triệu USD vào ASEAN trong năm qua và sẽ tiếp tục cung cấp 825 triệu USD viện trợ vào năm 2023.
Trong khi ông Biden đưa ra nhiều cam kết kinh tế hơn với ASEAN, Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường cũng có mặt tại Phnom Penh để tham dự Hội nghị thượng đỉnh Trung Quốc - ASEAN.
ASEAN là đối tác thương mại lớn nhất của Trung Quốc. Từ tháng 1 đến tháng 7 năm nay, kim ngạch thương mại giữa Trung Quốc và ASEAN đạt 544,9 tỷ USD, tăng 13,1% so với cùng kỳ năm ngoái. Con số này chiếm 15% tổng kim ngạch xuất nhập khẩu ngoại thương của Trung Quốc.
Ông Lý Khắc Cường cũng đã ký 18 thỏa thuận với Campuchia, bao gồm bảo hiểm y tế, hỗ trợ Phnom Penh đăng cai Đại hội Thể thao Đông Nam Á (Southeast Asian Games) vào năm tới và giúp cải thiện sinh kế của người dân Campuchia.
Năm trong số 18 thỏa thuận này bao gồm việc hỗ trợ xây dựng một mạng lưới giao thông bao gồm đường sắt, đường bộ và đường thủy ở Campuchia. Quốc gia này nắm giữ vị trí chiến lược giữa Thái Lan, Việt Nam, Lào và Vịnh Thái Lan.
Vào tháng 3, Thủ tướng Campuchia Hun Sen và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã hoàn tất thỏa thuận thúc đẩy Sáng kiến Vành đai và Con đường bằng cách xây dựng thêm cơ sở hạ tầng ở Campuchia.
Khi cạnh tranh địa chính trị giữa Mỹ và Trung Quốc gia tăng, khu vực ASEAN đã trở thành tâm điểm cạnh tranh giữa hai nước. Chính quyền Bắc Kinh hy vọng sẽ củng cố mối quan hệ với các nước Đông Nam Á và nhận được nhiều sự ủng hộ hơn trong tình hình quốc tế phức tạp. Còn phía Mỹ hy vọng có thể tái thiết lập vị thế của mình và xây dựng một khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương tự do và cởi mở nhằm đối phó với ảnh hưởng ngày càng tăng của Trung Quốc trong khu vực.
Ngày 15/11, đài VOA đưa tin, ông Prashanth Parameswaran, nhà nghiên cứu thuộc chương trình châu Á của Trung tâm Wilson, cho biết, chính quyền Bắc Kinh hiểu rõ triển vọng phát triển của khu vực ASEAN, cũng như vị thế trọng yếu của khu vực này trong cạnh tranh Mỹ - Trung.
"Trung Quốc hiểu rằng theo thời gian, mối quan hệ kinh tế chặt chẽ hơn với các nước Đông Nam Á sẽ mở rộng phạm vi ảnh hưởng của họ ở nhiều khu vực khác. Hơn nữa, Bắc Kinh chưa bao giờ ngại sử dụng các biện pháp cưỡng chế khi cần thiết để hiện thực hóa chiến lược gây ảnh hưởng này".
Thanh Hải
Theo Visiontimes
