Philippines tiếp tục ủng hộ sự hiện diện của quân đội Mỹ tại nước này, trước "các diễn biến chính trị mới" trong khu vực, ám chỉ các động thái của Trung Quốc.
Ngày 2/6 vừa qua, Philippines bất ngờ tuyên bố sẽ tiếp tục "Hiệp định về thăm viếng" (VFA) ký với Mỹ, thay đổi hẳn lập trường trước đó. Lý do chính thức được Philippines đưa ra là "do tình hình chính trị khu vực", nhưng giới quan sát cho rằng yếu tố Trung Quốc mới là lý do thực sự khiến Philippines thay đổi.
Viết trên Twitter ngày 2/6, Ngoại trưởng Philippines Teodoro Locsin xác nhận Tổng thống Rodrigo Duterte đã quyết định đình chỉ tiến trình hủy thỏa thuận quân sự quan trọng với Mỹ. Thông báo được gởi đến Đại sứ quán Mỹ tại Manila ngày 1/6 đã nhận được sự hoan nghênh từ Washington.
"Chúng tôi hoan nghênh quyết định của chính phủ Philippines. Quan hệ đồng minh lâu dài giữa hai nước đem lại lợi ích cho cả hai. Mỹ sẽ tiếp tục hợp tác quốc phòng và an ninh với Philippines", Đại sứ quán Mỹ nhấn mạnh trong thông cáo ngày 2/6.
Thỏa thuận thăm viếng quân sự (VFA) được Mỹ ký với Philippines năm 1998, cho phép quân đội Mỹ đồn trú tại Philippines, tham gia huấn luyện và các cuộc tập trận chung ở Philippines, trong đó có các hoạt động trên Biển Đông.
Tạp chí Asia Nikkei Review nhận định các diễn biến gần đây trên Biển Đông đã khiến Manila suy nghĩ lại và quyết định tiếp tục giữ chân lính Mỹ.
Đài NHK cũng cho rằng với việc Trung Quốc gia tăng các hoạt động ở Biển Đông, Philippines buộc phải thay đổi quyết định chấm dứt thỏa thuận quân sự với Mỹ đã đưa ra trước đây.
"Nhiều khả năng sau khi chứng kiến Trung Quốc liên tục hành xử hung hãn và gây hấn với các nước như Việt Nam hay Malaysia, chính quyền Tổng thống Rodrigo Duterte đã nhận ra có thể chiến lược hoà hoãn với Trung Quốc sẽ không bảo vệ được lợi ích Philippines" - Giám đốc Dự án Sức mạnh Trung Quốc tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS), bà Bonnie Glaser, nhận định.
Trong diễn biến liên quan, ngày 2/6, Bộ Ngoại giao Mỹ đã gửi công hàm tới Liên Hợp Quốc, bác bỏ yêu sách của Trung Quốc ở Biển Đông. Mỹ khẳng định yêu sách của Trung Quốc ở Biển Đông là “không phù hợp với luật pháp quốc tế”.
Xem thêm:
- Mỹ gửi công hàm tới LHQ, bác bỏ yêu sách của Trung Quốc ở Biển Đông
- Steve Bannon: Sau Hong Kong, mục tiêu của Trung Quốc sẽ là Đài Loan và Biển Đông
- Mỹ và Trung Quốc chạm trán 9 lần ở Biển Đông trong tháng qua
