Ngày 11/11, Iran đổi giọng thừa nhận đã bắn nhầm máy bay chở khách Ukraine hôm 8/11. Điều này gây nên sự bất mãn đối với người dân ở Tehran và các thành phố khác, họ đã xuống đường biểu tình để phản đối chính quyền. Cuộc biểu tình đã bước vào ngày thứ 3 (13/1). Người biểu tình chỉ trích chính phủ Iran không có năng lực, đã phạm sai lầm, có ý định che giấu sự thật, và yêu cầu nhà lãnh đạo tối cao Khamenei từ chức.
Video trên mạng cho thấy chính quyền Iran đã nổ súng vào người biểu tình, nhưng phía cảnh sát phủ nhận.
Người dân phản ứng giận dữ trước việc chính quyền che giấu sự thật, biểu tình ở Iran đã lan ra nhiều thành phố
Ngày 8/1, một máy bay chở khách của Ukraine đã bị rơi ngay sau khi cất cánh ở Tehran, khiến 176 người thiệt mạng. Vài giờ trước khi vụ tai nạn xảy ra, Iran đã bắn hàng chục tên lửa vào các căn cứ của Mỹ và liên quân ở Iraq. Nhiều ngày sau vụ tai nạn, Iran đã liên tục bác bỏ các cáo buộc từ các nước phương Tây và không thừa nhận máy bay đã bị tên lửa Iran bắn rơi.
Các quan chức chính phủ cấp cao của Hoa Kỳ, Canada, Anh… chỉ ra rằng theo nhiều nguồn tin tình báo cho thấy chiếc máy bay của Ukraine đã bị tên lửa đất đối không của Iran bắn hạ.
Ông Oleksiy Danilov, một quan chức của Ủy ban Quốc phòng và An ninh Quốc gia Ukraine, nói với CNN rằng Iran có thể không muốn bất kỳ tin tức nào bị tiết lộ ra, và họ "đã hành động rất, rất nhanh tại hiện trường vụ tai nạn, để che đậy tất cả mọi thứ".
Ông Danilov tiết lộ sau ba giờ làm việc tại hiện trường máy bay gặp nạn, các nhà điều tra Ukraine đã biết là máy bay bị tên lửa đạn đạo bắn trúng.
Chính quyền Iran ngày 11/11 đã buộc phải thú nhận việc bắn nhầm máy bay sau khi các nhà điều tra Ukraine tìm thấy bằng chứng.
Cách xử lý của chính quyền Iran đối với vụ tai nạn này đã bị người dân lên án mạnh mẽ. Hàng ngàn người biểu tình tràn ra đường phản đối chính phủ Iran . Người biểu tình yêu cầu những người chịu trách nhiệm bắn hạ máy bay và có hành vi che đậy sự việc phải bị truy tố. Cuộc biểu tình yêu cầu nhà lãnh đạo tối cao của Iran, ông Ayatollah Ali Khamenei phải từ chức và "xử tử kẻ nói dối". Người biểu tình cũng xé ảnh của Qassem Soleimani, chỉ huy tối cao của Iran, kẻ vừa bị lực lượng Hoa Kỳ tiêu diệt.
Một video cho thấy những người biểu tình hô lên "kẻ độc tài đáng chết", họ tức giận nhắm vào Khamenei, nhà lãnh đạo tối cao của Iran kể từ năm 1989. Trong một video khác, những người biểu tình đã hô: "Khamenei đáng xấu hổ, hãy rời khỏi đất nước này".
Well I guess now the whole world should know how #IranianProtesters feel about dictators like #Khamenei #iranprotests @davereaboi @realDonaldTrump @DonaldJTrumpJr @TimRunsHisMouth @victormarx pic.twitter.com/ttEpYOjkDY
— Saghar Erica Kasraie (@SagharKasraie) January 12, 2020
"Họ (Iran) đang nói dối, nói rằng kẻ thù của chúng tôi là Hoa Kỳ nhưng kẻ thù của chúng tôi đang ở chính đây", những người biểu tình nói.
Một video trên mạng xã hội cho thấy các sinh viên Iran đã từ chối dẫm lên lá cờ Mỹ được vẽ trên mặt đất.
Nhiều người Iran đã đặt câu hỏi tại sao sau khi phóng tên lửa chính quyền không đóng cửa các sân bay của Tehran và không phận.
Theo tin từ Reuters, hôm Chủ nhật (12/1) tại Quảng trường Azadi ở Tehran, cảnh sát đã sử dụng đạn hơi cay để giải tán hàng ngàn người biểu tình. Các cuộc biểu tình mới đầu chỉ diễn ra ở Tehran, sau đó đã lan rộng đến Shiraz , Esfahan, Hamedan và Orumiyeh.
Tehran, Anti-Government protests continue in major cities across #iran
“We don’t want an Islamic regime” pic.twitter.com/IpX1uUVHHl— Saghar Erica Kasraie (@SagharKasraie) January 12, 2020
BBC đưa tin người dùng mạng xã hội Iran cũng thể hiện sự phẫn nộ trước hành động của chính phủ. Một người dùng Twitter đã viết: "Chúng tôi sẽ không bao giờ tha thứ cho những người nắm quyền của đất nước và những kẻ nói dối".
Cảnh sát Iran phủ nhận cáo buộc đã nổ súng vào người biểu tình
Đoạn video do Trung tâm Nhân quyền Iran Hoa Kỳ chia sẻ và được hãng tin AP xác minh cho thấy những người biểu tình đã bị cảnh sát Iran tấn công bằng đạn hơi cay và nhiều người đã bị thương. Nhưng cảnh sát trưởng thành phố Tehran, ông Hossein Rahimi, phủ nhận việc lính của ông bắn vào đám đông để dẹp các cuộc biểu tình. Ông nói cảnh sát ở thủ đô đã được hạ lệnh kiềm chế.
Tin từ Reuters tiết lộ hình ảnh và video về các cuộc biểu tình cho thấy một số người bị thương và có máu ở nhiều nơi. Người ta đã nghe thấy tiếng súng tại hiện trường, nhưng cảnh sát phủ nhận việc nổ súng.
Bên ngoài một trường đại học ở Tehran, người biểu tình hô:, "Họ đã giết chết giới tinh anh của chúng tôi", khi đề cập tới một số sinh viên Iran có mặt trên chuyến bay gặp nạn đang lên đường đến Canada học.
Một video được công bố vào Chủ nhật (12/1) đã ghi lại tiếng súng nổ ra tại các cuộc biểu tình tại Quảng trường Azadi ở Tehran. Những người bị thương đã được mang đi. Khi mọi người hét lên "Không được đánh họ", cảnh sát đã dùng gậy cảnh sát để đánh những người biểu tình.
Chính quyền Iran đã cảnh cáo người biểu tình không được có những hành động thị uy, phản đối chính phủ hơn nữa.
Tháng 11 năm ngoái, chính quyền Iran đã giết hàng trăm người biểu tình trong các cuộc biểu tình chống chính phủ. Đây là một trong những cuộc đàn áp đẫm máu nhất trong các cuộc biểu tình phản đối chính phủ kể từ năm 1979.
Chính quyền Iran lo ngại phải đối mặt với nhiều hoạt động biểu tình hơn nữa
Theo tin từ Wall Street Journal, mặc dù quy mô của các cuộc biểu tình ngày nay không lớn, nhưng sự bất mãn của người dân về chính trị và kinh tế sẽ khiến chính quyền Iran phải đối mặt với nhiều cuộc biểu tình hơn nữa.
Vào ngày đầu tiên của cuộc biểu tình, CNN cho biết cuộc biểu tình này có thể dẫn đến các cuộc biểu tình tiếp theo ở các trường đại học khác nhau trong những tuần tới. Một số sinh viên tốt nghiệp từ các trường đại học hàng đầu của Iran có mặt trên chiếc máy bay chở khách Ukraine gặp nạn để sang Canada học. Cái chết của họ đã khiến người biểu tình giận dữ. Ở một đất nước có tỷ lệ thất nghiệp cao như Iran, nhiều người biểu tình cảm thấy như tương lai của họ bị hủy hoại.
Tổng thống Mỹ Trump đã tweet cảnh báo chính quyền Iran không được giết hại người biểu tình, ông nói "Thế giới đang theo dõi. Quan trọng hơn là, Hoa Kỳ đang theo dõi".
Ngoại trưởng Hoa Kỳ Mike Pompeo đã tweet một đoạn video về các cuộc biểu tình ở Iran và nói: "Tiếng nói của người dân Iran rất rõ ràng: họ mệt mỏi với những lời dối trá, tham nhũng của chính quyền dưới sự thống trị bạo hành của Khamenei, sự bất tài, tàn khốc của Vệ binh Cách mạng (IRGC). Chúng tôi sát cánh cùng người dân Iran, những người xứng đáng có một tương lai tốt đẹp hơn".
Năm bộ trưởng ngoại giao sẽ tập trung tại London để thảo luận về cách đối phó với vụ tai nạn máy bay Ukraine
Bộ trưởng Ngoại giao Ukraine, ông Vadym Prystaiko, nói với Reuters rằng các bộ trưởng ngoại giao từ năm quốc gia bao gồm Canada, Anh và Ukraine sẽ tập trung tại London vào thứ Năm để thảo luận về các hành động pháp lý. Cả năm quốc gia đều có công dân bị thiệt mạng trong vụ tai nạn.
"Tại cuộc họp, chúng tôi sẽ thảo luận về các hành động từng quốc gia và cả 5 năm quốc gia sẽ làm, để đưa các thủ phạm ra công lý, và làm thế nào chúng tôi có thể bồi thường cho những gia đình nạn nhân", ông Priestek nói.
Cơ quan an ninh hàng không châu Âu: Máy bay nên tránh bay qua không phận Iran
Cơ quan an ninh hàng không châu Âu (EASA) thông báo cho các hãng hàng không châu Âu rằng các chuyến bay nên tránh đi qua không phận Iran.
Người phát ngôn của Ủy ban châu Âu Stefan de Keersmaecker nói: "EASA đã đánh giá lại nguy cơ của hàng không thương mại bay trên không phận Iran, đánh giá được tiến hành với sự phối hợp của Ủy ban châu Âu."
"Trong môi trường an ninh hiện tại, kiến nghị các chuyến bay nên tránh bay qua không phận Iran cho đến khi có thông báo mới" ông Keersmaecker nói, "đánh giá mới sẽ được tiến hành vào cuối tuần này".
Cựu cố vấn an ninh quốc gia Hoa Kỳ: không thể xem nhẹ nguy cơ sụp đổ của Iran
Khi được hỏi về khả năng sụp đổ của chính quyền Iran, Tướng James Jones, cựu cố vấn an ninh quốc gia của Hoa Kỳ, cho biết nguy cơ này đối với Tehran là không thể bỏ qua.
Ông Jones nói trong một cuộc phỏng vấn với CNBC rằng ông tin rằng đầu kim đang di chuyển theo hướng đó.
"Tôi nghĩ rõ ràng rằng chính quyền Iran đã trải qua những tuần rất tồi tệ", ông Jones nói, "Một trong những điều mà mọi người không bàn tới nhiều là mức độ hỗn loạn ở nước này. Nó rất hỗn loạn".
Ông Jones nhận định Iran đã mất chỉ huy hàng đầu của mình, nhân vật số 2 của đất nước - Soleimani, bắn hạ nhầm máy bay chở khách của Ukraine khiến các cuộc biểu tình người dân phản đối nổ ra, và hiện đang đối mặt với khả năng dẫn đến sự sụp đổ của chế độ.
Minh Thanh
Theo Epoch Times
