Cố vấn an ninh quốc gia Nhà Trắng tin rằng, Trung Quốc vẫn có thể bị ngăn cản nếu nước này tiến hành một cuộc xâm lược Đài Loan.
Ông Jake Sullivan, người từng là cố vấn an ninh quốc gia cho chính quyền ông Biden, nói rằng, căng thẳng Mỹ - Trung vẫn có thể được giải quyết một cách hòa bình, mặc dù điều này "rất khó khăn".
“Có nguy cơ xảy ra xung đột đối với Đài Loan, nhưng tôi tin rằng với sự quản lý có trách nhiệm, Mỹ có thể đảm bảo rằng tình huống bất ngờ này sẽ không bao giờ xảy ra”, ông Sullivan nói trong cuộc phỏng vấn ngày 5/1 với đài NPR.
“Điều đó sẽ yêu cầu Mỹ cần phải tuân thủ các cam kết của Đạo luật Quan hệ Đài Loan, mà trong 40 năm nay đã quy định rằng Mỹ sẽ cung cấp các vật phẩm phòng thủ cho Đài Loan. Và đạo luật này cũng yêu cầu chúng ta phải tiến hành ngoại giao trực tiếp với Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ)".
Cuối cùng, ông Sullivan nhận định rằng, việc duy trì hòa bình Mỹ - Trung đòi hỏi Washington cần phải “làm việc chăm chỉ” và “phối hợp chặt chẽ với các đồng minh” để đảm bảo rằng, một cuộc xung đột thảm khốc không bao giờ nổ ra ở khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương.
“Chúng ta phải ưu tiên điều này để đảm bảo không xảy ra chiến tranh trên Eo biển Đài Loan”, ông Sullivan nói.
Hoa Kỳ tìm cách duy trì hiện trạng Eo biển Đài Loan
Trung Quốc cáo buộc rằng, Đài Loan là một tỉnh bất hảo của Trung Quốc phải được thống nhất với nước này bằng vũ lực nếu cần thiết.
Ban lãnh đạo ĐCSTQ từ chối loại trừ khả năng chinh phục quân sự để đạt được mục tiêu này và các nhà lãnh đạo hàng đầu của ĐCSTQ đã đe dọa các đối tác Hoa Kỳ của họ rằng sẽ có xung đột về vấn đề này.
Bất chấp những tuyên bố như vậy, ĐCSTQ chưa bao giờ kiểm soát Đài Loan, nơi tự hào có một chính phủ bầu cử dân chủ mạnh mẽ và nền kinh tế thị trường đang phát triển sôi động.
Hoa Kỳ chính thức công nhận, nhưng không ủng hộ, quan điểm của ĐCSTQ. Hoa Kỳ không có quan hệ ngoại giao chính thức với Đài Loan. Tuy nhiên, nước này bị ràng buộc bởi Đạo luật Quan hệ Đài Loan trong việc cung cấp cho hòn đảo những vũ khí cần thiết để tự vệ và ngăn chặn bất kỳ thay đổi đơn phương nào đối với hiện trạng trên Eo biển Đài Loan.
'Sự khác biệt cơ bản' không phải là rào cản đối với 'sự ổn định lớn hơn'
Tuy nhiên, nhà lãnh đạo ĐCSTQ Tập Cận Bình đã coi nhiệm vụ đạt được sự thống trị đối với Đài Loan là ưu tiên trọng tâm trong thời kỳ cai trị của mình. Ông cũng nhiều lần đối đầu với chính quyền ông Biden về vấn đề này.
Trong cuộc gặp mặt trực tiếp đầu tiên của hai nhà lãnh đạo Mỹ - Trung vào tháng 11/2022, ông Tập nói với ông Biden rằng, Đài Loan là “lằn ranh đỏ đầu tiên” trong quan hệ song phương giữa hai quốc gia.
Ngay sau cuộc họp, truyền thông nhà nước Trung Quốc đưa tin rằng, ông Tập tin rằng “hòa bình và ổn định xuyên eo biển và 'độc lập của Đài Loan' là vấn đề không thể hòa giải, giống như nước với lửa".
Trong một động thái tương tự, đích thân ông Tập đã đưa ra những lời đe dọa ngầm đối với ông Biden về vấn đề này trong một cuộc điện đàm vào tháng 7/2022. Theo đó ông, Tập tuyên bố rằng, Hoa Kỳ sẽ phải gánh chịu tổn thất nếu thực hiện bất kỳ nỗ lực nào nhằm ngăn chặn việc Trung Quốc tiếp quản Đài Loan.
“Đùa với lửa sẽ có ngày bỏng tay”, ông Tập nói với ông Biden. “Tôi hy vọng Hoa Kỳ hiểu rõ điều này".
Ông Sullivan đã định hình lại vấn đề trong các cuộc thảo luận gây tranh cãi của ông Biden và ông Tập, đồng thời nói rằng, cuộc gặp của hai nguyên thủ quốc gia vào tháng 11/2022 đã mang lại “sự ổn định lớn hơn” cho mối quan hệ Mỹ - Trung. Ông Sullivan cũng nhấn mạnh rằng, hai quốc gia vẫn có thể hợp tác với nhau về các vấn đề khác như biến đổi khí hậu.
“Điều đó cũng không thể xóa đi sự thật rằng, Mỹ cũng tồn tại những khác biệt cơ bản và những bất đồng với Trung Quốc, và chúng tôi sẽ không ngần ngại về những điều đó”, ông Sullivan nói.
“Cho dù đó là lên tiếng về nhân quyền, cho dù đó là đẩy lùi các hành động khiêu khích xung quanh Đài Loan, cho dù đó là cách mà Trung Quốc hành động một cách đe dọa và ép buộc đối với các nước láng giềng".
