Theo Nhà Trắng, Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ Jake Sullivan đã họp đột xuất với Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị tại Malta hồi cuối tuần qua.
Cuộc gặp là một phần trong nỗ lực của chính quyền ông Biden nhằm mở lại đường dây liên lạc cấp cao với Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) và quản lý các mối quan hệ song phương đang xấu đi vì hàng loạt vấn đề, từ thương mại cho đến Đài Loan.
Trong 3 tháng qua, Tổng thống Mỹ Joe Biden đã cử 4 quan chức cấp Nội các tới Bắc Kinh: Ngoại trưởng Antony Blinken, Bộ trưởng Tài chính Janet Yellen, Đặc phái viên về khí hậu John Kerry và Bộ trưởng Thương mại Gina Raimondo.
Cuộc gặp gần đây được cả Nhà Trắng và Bộ Ngoại giao Trung Quốc ca ngợi là "thẳng thắn, thực chất và mang tính xây dựng".
Theo thông cáo của Nhà Trắng về các cuộc thảo luận hồi cuối tuần qua, ông Sullivan và ông Vương đã thảo luận về “các vấn đề chính trong mối quan hệ song phương Mỹ - Trung, các vấn đề an ninh khu vực và toàn cầu, cuộc chiến Nga - Ukraine và các vấn đề xuyên eo biển [Đài Loan]”, cùng các chủ đề khác.
Theo một tuyên bố của Nhà Trắng, ông Sullivan "ghi nhận tầm quan trọng của hòa bình và ổn định trên eo biển Đài Loan" trong cuộc gặp.
Chính quyền Trung Quốc coi Đài Loan là lãnh thổ của mình và có ý định chiếm giữ bằng vũ lực nếu cần thiết. Trong 3 năm qua, Bắc Kinh đã tăng cường số lượng máy bay chiến đấu thường xuyên để bay quanh hòn đảo này. Hôm 14/9, Bộ Quốc phòng Đài Loan báo cáo rằng 68 máy bay quân sự và 10 tàu hải quân Trung Quốc đã được phát hiện ở khu vực xung quanh Đài Loan.
Trong cuộc gặp với ông Sullivan, một trong những cố vấn hàng đầu của Tổng thống Biden, ông Vương đã nhắc lại lập trường của chính quyền Trung Quốc về Đài Loan rằng vấn đề này “là lằn ranh đỏ đầu tiên không thể vượt qua trong quan hệ Trung - Mỹ”, theo bản tóm tắt cuộc đàm phán do bộ Ngoại giao Bắc Kinh công bố.
Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho biết hai bên đã nhất rtis duy trì “duy trì trao đổi cấp cao” giữa hai nước.
Nỗ lực bền bỉ
Cuộc họp giữa ông Sullivan và ông Vương diễn ra trước cuộc họp của Đại Hội đồng Liên Hợp Quốc vào tuần tới tại New York. Mặc dù Bộ Ngoại giao Mỹ bày tỏ hy vọng ông Blinken có thể gặp ông Vương bên lề cuộc họp tuần tới hoặc trước cuối năm nay, nhưng Bộ Ngoại giao Trung Quốc ngày 15/9 thông báo sẽ cử Phó Chủ tịch nước, ông Hàn Chính thay thế. Ông Vương là đại diện của Trung Quốc tham dự cuộc họp Đại Hội đồng vào năm ngoái.
Theo Bộ Ngoại giao Nga, ông Vương sẽ bay tới Moscow vào ngày 18/9 để gặp Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov. Hai nhà ngoại giao hàng đầu sẽ "thảo luận về một loạt các vấn đề hợp tác song phương, bao gồm cả các cuộc tiếp xúc cấp cao và cấp cao" và sẽ "tập trung vào nỗ lực tăng cường hợp tác trên trường quốc tế”.
Cuộc họp giữa ông Vương và ông Sullivan cũng diễn ra vào thời điểm nội các của nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình đang bất ổn.
Vào tháng Sáu, khi Ngoại trưởng Trung Quốc lúc bấy giờ là ông Tần Cương tiếp đón ông Blinken tại Bắc Kinh, hai bên đã đồng ý tiếp tục thảo luận tại Washington vào thời điểm thuận tiện cho cả hai bên.
Tuy nhiên, hơn một tuần sau ông Tần Cương đã biến mất khỏi tầm nhìn của công chúng.
Ông Tần Cương bị cách chức Bộ trưởng Ngoại giao vào ngày 25/7 sau một tháng vắng mặt không rõ nguyên nhân. Tuyên bố chính thức ngắn gọn do phương tiện truyền thông nhà nước đưa ra không đưa ra lời giải thích nào về việc cách chức Ngoại trưởng Tần Cương.
Bộ Ngoại giao Trung Quốc đã xóa gần như toàn bộ hồ sơ và các lần xuất hiện công khai của ông khỏi trang web của Bộ ngay sau khi ông bị cách chức.
Mặc dù sau đó trang web chính thức của Bộ Ngoại giao Trung Quốc đã cập nhật thông tin, nhưng ông Tần Cương - người được nhiều người cho là ‘được ông Tập bảo hộ’ - đã không xuất hiện trước công chúng thêm bất kỳ lần nào nữa kể từ tháng Sáu.
Ông Vương đã được tái bổ nhiệm vào chức vụ ngoại trưởng. Trong hệ thống chính trị không rõ ràng của chế độ, nhà ngoại giao dày dạn kinh nghiệm này đã giữ chức ngoại trưởng Trung Quốc gần một thập kỷ trước khi được bổ nhiệm làm Trưởng ban Đối ngoại của ĐCSTQ vào tháng Một, vị trí có quyền lực cao hơn chức vụ cấp bộ trưởng.
Khi những bí ẩn xung quanh nhà ngoại giao Tần Cương ngày càng tăng, hôm 31/7, ông Tập đã cách chức hai chỉ huy hàng đầu mà ông bổ nhiệm để giám sát đơn vị kho vũ khí hạt nhân của nước này.
Tướng Lý Ngọc Siêu (Li Yuchao), người đứng đầu Quân chủng Tên lửa Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc và Tướng Từ Trung Ba (Xu Zhongbo), chính ủy quân đội, đã không xuất hiện trên truyền thông nhà nước trong nhiều tháng khi người kế nhiệm của họ được công bố một cách không phô trương. Tung tích hiện tại và lý do sa thải của hai vị tướng quân đội này vẫn chưa được biết.
Hiện tại, Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc, Tướng Lý Thượng Phúc, cũng đã biến mất khỏi tầm nhìn công chúng. Theo một loạt báo cáo trích dẫn các nguồn tin ở Trung Quốc và các quan chức Mỹ, Tướng Lý Thượng Phúc có thể đang bị điều tra về tội tham nhũng, điều này sẽ khiến ông trở thành quan chức cấp cao thứ 4 của Trung Quốc bị mất chức trong vòng chưa đầy một năm sau nhiệm kỳ thứ ba của ông Tập.
Tính đến ngày 17/9, Tướng Lý Thượng Phúc, đã không được nhắc đến trước công chúng trong 19 ngày. Lần xuất hiện công khai gần đây nhất của ông là vào ngày 29/8, khi ông phát biểu tại một diễn đàn an ninh và hội đàm với các Bộ trưởng Quốc phòng đến thăm từ Ghana, Zambia và một số nước châu Phi khác.
Ông Rahm Emanuel, Đại sứ Hoa Kỳ tại Nhật Bản, viết trong một bài đăng trên mạng xã hội vào ngày 15/9: “Như đại thi hào Shakespeare đã viết trong vở Hamlet, ‘Có điều gì đó đang mục nát ở Đan Mạch’”.
Ông Emanuel từng ví danh sách các thành viên mất tích ngày càng dài trong Nội các của ông Tập giống với tác phẩm “And Then There Were None” (tạm dịch: Và rồi chẳng còn ai) của tác giả Agatha Christie.
Chính quyền Trung Quốc vẫn kín tiếng về vấn đề này.
Khi được hỏi về Bộ trưởng Quốc phòng tại cuộc họp giao ban ngày 11/9, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Mao Ninh trả lời: “Tôi không biết về tình huống mà ông đề cập”.
Hôm 17/9, một quan chức cấp cao của chính quyền đã thông báo với các phóng viên trong một cuộc họp báo rằng hai bộ trưởng Trung Quốc mất tích “đã không xuất hiện” trong suốt hai ngày diễn ra cuộc hội đàm giữa ông Vương và ông Sullivan.
Theo một quan chức chính quyền cấp cao, ông Sullivan và ông Vương đã ở cùng nhau gần 12 giờ trong hai ngày qua.
Những cuộc thảo luận này được cho là nhằm mở đường cho cuộc gặp giữa Tổng thống Biden và ông Chủ tịch Tập Cận Bình trong khuôn khổ Hội nghị thượng đỉnh Hợp tác Kinh tế Châu Á - Thái Bình Dương (APEC) tại San Francisco vào tháng Mười Một.
Vị quan chức cấp cao cho biết thêm không có thông tin mới nào về khả năng diễn ra cuộc gặp giữa ông Biden và ông Tập tại hội nghị thượng đỉnh APEC vào tháng Mười Một.
Tuy nhiên, bà nhấn mạnh rằng cuộc gặp giữa hai phái đoàn của ông Vương và ông Sullivan vừa qua là một cuộc thảo luận “mang tính xây dựng”, trong đó những người tham gia từ cả hai bên nhận ra tầm quan trọng của việc duy trì các kênh liên lạc cởi mở.
Ông Sullivan và ông Vương đã bí mật gặp nhau ở Vienna (Áo) cách đây 4 tháng, và cuộc gặp ở Malta diễn ra 4 tháng sau đó. Ông Sullivan nhấn mạnh trong cuộc gặp ở Malta rằng Mỹ và Trung Quốc là đối thủ cạnh tranh và Mỹ không tìm kiếm sự đối đầu, theo một quan chức cấp cao.
Theo The Epoch Times
Huyền Anh biên dịch
