Đã gần hai năm kể từ khi COVID-19 bùng phát, nhưng cho đến nay, nguồn gốc của virus vẫn còn là một bí ẩn. Liệu có phải virus đã nhảy từ động vật sang người theo một cách nào đó, hay đó là kết quả của một vụ rò rỉ trong phòng thí nghiệm? Một cuốn sách mới khám phá những vấn đề này và những vấn đề khác về nguồn gốc của virus corona cho đến nay đã cướp đi sinh mệnh của 5 triệu người trên toàn thế giới.
“Chúng tôi không đưa ra kết luận, nhưng ở tại thời điểm này, chúng tôi có các bằng chứng nghiêng về thuyết rò rỉ phòng thí nghiệm hơn”, nhà báo khoa học người Anh Matt Ridley, đồng tác giả cuốn sách “Viral: The Search for the Origin of Covid-19” (Tạm dịch: Truy tìm nguồn gốc Covid-19) của nhà sinh học phân tử người Canada Alina Chan, một nhà nghiên cứu hậu tiến sĩ chuyên về liệu pháp gen và kỹ thuật tế bào tại Viện Broad của Đại học MIT và Harvard.
“Thuyết này không phải là những gì cả hai chúng tôi ban đầu hướng tới. Thoạt đầu, chúng tôi nghĩ rằng đại dịch có thể là quá trình lây lan tự nhiên, và dần dần, khi bằng chứng ngày càng nghiêng về một vụ rò rỉ phòng thí nghiệm, chứ không phải từ động vật hoang dã, chúng tôi đã đi đến kết luận rằng nhiều khả năng virus bắt nguồn từ một sự cố phòng thí nghiệm".
Ngày 25/11, trong một hội thảo trực tuyến, Ridley đã chia sẻ về những những phát hiện mà anh và Chan đưa ra trong cuốn sách của họ, nhằm tìm cách “tìm hiểu sâu về cách một loại virus có quan hệ gần gũi nhất sống trong loài dơi ở vùng cận nhiệt đới phía nam Trung Quốc bằng cách nào đó có thể bắt đầu lây lan giữa cộng đồng những người ở thành phố Vũ Hán cách đó hơn 1.500 km”, theo mô tả của cuốn sách.
It's a danger to the world that the precise #OriginOfCovid remains a mystery.
Until we can rule out a laboratory origin, we must act as if it may have happened.
My article (now free on my website): https://t.co/pxSyjxvGHw pic.twitter.com/VUksYspa5Y
— Matt Ridley (@mattwridley) November 27, 2021
Chan, người bị những người thân Bắc Kinh gán cho là “kẻ phản bội chủng tộc” và bị cáo buộc phát tán thông tin sai lệch sau khi chỉ ra khả năng virus rò rỉ từ phòng thí nghiệm vào năm 2020, cho biết, cô rất ngạc nhiên khi bây giờ vẫn còn có người bác bỏ giả thuyết đó là thuyết âm mưu.
“Ngay cả Cộng đồng Tình báo Hoa Kỳ cũng đã nói rằng nguồn gốc của COVID-19 trong phòng thí nghiệm là giả thuyết hợp lý”, cô Chan nói tại hội thảo trực tuyến do Viện Macdonald-Laurier tại Ottawa tổ chức.
Vào ngày 29/10, Văn phòng Giám đốc Tình báo Quốc gia Hoa Kỳ đã công bố một đánh giá cho biết rằng mặc dù Cộng đồng Tình báo còn bất đồng quan điểm về nguồn gốc khả dĩ nhất của COVID-19, nhưng tất cả các cơ quan đều đánh giá rằng “ hai giả thuyết về nguồn gốc tự nhiên và một sự cố liên quan đến phòng thí nghiệm đều hợp lý về cách SARS-CoV-2 lây nhiễm lần đầu tiên cho con người”.
Chan cho biết những người ủng hộ thuyết nguồn gốc tự nhiên đã không tìm thấy bất kỳ bằng chứng trực tiếp nào cho thấy virus này đã truyền từ động vật sang người và gây ra đại dịch bắt đầu nhấn chìm thế giới vào đầu năm 2020.
Cô nói: “Các nhà khoa học Trung Quốc đã lấy mẫu 80.000 mẫu động vật đã nói với chúng tôi rằng họ không tìm thấy dấu vết của virus giống SARS2”.
“Mặc dù đã bao gồm hàng nghìn mẫu động vật trong quá trình buôn bán động vật hoang dã từ năm 2017 đến nay, các loại virus giống SARS2 duy nhất được tìm thấy chỉ giới hạn ở ba loại coronavirus ở tê tê, và chúng tôi biết rằng không có tê tê nào được bán ở các chợ Vũ Hán, nơi bùng phát đại dịch”.
The most important questions (and books) tend to offend a large section of society.
Did Covid-19 come from a lab? #OriginOfCovid
I never imagined I would one day co-write a book that would upset and threaten so many scientists and science journalists.https://t.co/0MVf2PeN6V
— Alina Chan (@Ayjchan) November 17, 2021
Nghiên cứu tăng cường chức năng
Ridley cho biết Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã hành động dưới ảnh hưởng của Bắc Kinh trong giai đoạn đầu của đại dịch và phớt lờ cảnh báo từ Đài Loan rằng virus có thể lây truyền từ người sang người.
Anh nói, khi một nhóm của WHO đến Vũ Hán vào tháng 1/2021 để tiến hành điều tra, họ đã tuân theo chỉ đạo của chính quyền Trung Quốc. Thậm chí còn tổ chức một cuộc họp báo xác nhận đề xuất "lố bịch" từ các nhà khoa học Trung Quốc rằng virus đến Vũ Hán qua đường thực phẩm đông lạnh, “không thể lây nhiễm một cách kỳ diệu cho bất kỳ ai ở quốc gia nguồn hoặc trang trại nguồn hoặc dọc đường hoặc trong bất kỳ khu chợ ẩm ướt nào khác của thành phố”.
Ridley cho biết mặc dù anh và Chan nghiêng về khả năng một loại virus có nguồn gốc tự nhiên được đưa đến phòng thí nghiệm “và sau đó bị rò rỉ ra ngoài qua một sự cố", họ có xu hướng nghĩ rằng virus “có thể đã được biến đổi gien trước khi nó thoát ra ngoài”.
Ridley nói, họ đã xem các tài liệu từ năm 2018 nêu chi tiết cách EcoHealth Alliance, một tổ chức y tế phi lợi nhuận có trụ sở tại Hoa Kỳ, đã lên kế hoạch hợp tác với Viện Vi rút Vũ Hán (WIV) để “tiến hành nghiên cứu trong môi trường phòng thí nghiệm, về cơ bản làm cho coronavirus chủng mới phát triển dễ dàng hơn ở tế bào người".
Theo cuốn sách, một trong những tài liệu đó đã được phát hành vào tháng 9 bởi Drastic, một nhóm các nhà phân tích tập trung vào nghiên cứu nguồn gốc Covid-19 với các thành viên đã xuất bản nhiều tài liệu học thuật, bài báo, bài đăng trên blog và Twitter về chủ đề này. Nó chỉ ra cách người đứng đầu Liên minh EcoHealth, ông Peter Daszak yêu cầu khoản tài trợ 14,2 triệu đô la từ Lầu Năm Góc vào tháng 3/2018 để tài trợ cho nghiên cứu với các cộng tác viên của EcoHealth ở Vũ Hán và các nơi khác.
Các tác giả viết: “Đơn xin tài trợ cuối cùng đã không thành công, nhưng nội dung của nó đã cho thấy lộ trình rộng rãi của họ để thu thập và thử nghiệm các loại virus giống SARS có khả năng gây đại dịch”.
Đề xuất của ông Daszak đã bị từ chối với lý do “mặc dù cách tiếp cận có khả năng liên quan đến nghiên cứu tăng cường chức năng, nhưng nó đã không đề cập hoặc đánh giá các rủi ro tiềm ẩn của nghiên cứu Mức tăng chức năng (GoF) và DURC [lo ngại về việc Sử dụng kép của nghiên cứu]”.
Cuốn sách nhấn mạnh rằng, tài liệu năm 2018 đã mô tả các kế hoạch cho một thứ mà ông Daszak đã từ chối vào năm 2020 — rằng dơi Rhinolophus hoang dã (dơi móng ngựa) sẽ được lưu giữ và thử nghiệm tại WIV.
Các tác giả viết: “Được tiết lộ rằng vào thời điểm đó, EcoHealth Alliance và các cộng tác viên của tổ chức này đã tìm thấy hơn 180 loại virus giống SARS duy nhất trên khoảng mười nghìn mẫu”.
“Nói cách khác, đề xuất đầu năm 2018 này cho chúng tôi biết rằng EcoHealth Alliance và WIV đang sở hữu một bộ sưu tập bán tư nhân ngày càng tăng của các virus giống SARS; họ đã có ý định mở rộng các thí nghiệm lây nhiễm virus tái tổ hợp của họ trên một loạt các tế bào và động vật; họ cũng đã vạch ra một quy trình làm việc để xác định các vị trí phân cắt mới và chèn chúng vào các gai mới và virus giống SARS mới trong phòng thí nghiệm".
Chan cho biết nghiên cứu của GoF, nhằm tìm cách tăng khả năng lây truyền hoặc mức độ nghiêm trọng của bệnh do mầm bệnh gây ra để "bạn có thể dự đoán cách các loại virus tự nhiên từ động vật hoang dã có thể phát triển để tràn sang và gây ra đại dịch", không mang lại hiệu quả.
“Khi bạn cân nhắc giữa rủi ro và lợi ích, nguy cơ tạo ra các mầm bệnh nguy hiểm trong phòng thí nghiệm là chúng có thể bị rò rỉ và thực sự gây ra đại dịch, trong khi lợi ích thực sự không rõ ràng”, cô nói.
Ridley cho biết những sự cố rò rỉ phòng thí nghiệm đã xảy ra trong nhiều năm ngay cả từ các phòng thí nghiệm được chỉ định là an toàn sinh học cấp độ 4 - cấp độ an toàn sinh học cao nhất.
Anh cho biết, giả thuyết rò rỉ phòng thí nghiệm có thể dễ dàng bị bác bỏ nếu Trung Quốc sẵn sàng minh bạch về công việc đang được thực hiện tại WIV vào thời điểm bùng phát virus.
“Tất cả những gì họ phải làm để bác bỏ điều đó là mở tệp dữ liệu của họ và cho chúng tôi thấy chính xác những mẫu virus mà họ đã xử lý trong phòng thí nghiệm — tất cả trình tự của chúng, tất cả lịch sử của chúng, chúng đến từ đâu và những thí nghiệm nào đã được thực hiện với họ”.
Nguyên Hương
Theo The Epoch Times
