Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden đã cử Giám đốc CIA William Burns đến gặp thủ lĩnh Taliban Abdul Ghani Baradar ở Kabul vào thứ Hai ngày 23/8 trong cuộc gặp gỡ chính thức cấp cao nhất kể từ khi phiến quân Taliban chiếm giữ thủ đô Afghanistan, một quan chức Hoa Kỳ và một nguồn tin quen thuộc với hoạt động của chính phủ nói với Reuters hôm thứ Ba ngày 24/8.
Reuters đưa tin ngày 24/8, một nguồn tin quốc hội Hoa Kỳ cho biết ông Burns và Baradar đã thảo luận về thời hạn cuối cùng vào ngày 31/8 để Mỹ rút quân khỏi Afghanistan. Theo kế hoạch, ông Burns sẽ thảo luận về cuộc họp của ông với các thành viên được lựa chọn của Quốc hội, bao gồm cả những người trong các ủy ban tình báo, vào cuối ngày thứ Ba 24/8 (giờ Mỹ).
Chính quyền Biden đang gấp rút sơ tán công dân Hoa Kỳ và các đồng minh khác trong bối cảnh hỗn loạn tại sân bay Kabul để kịp thời hạn cuối cùng 31/8.
Một phát ngôn viên của Taliban nói rằng, anh ta không rõ liệu cuộc gặp giữa Thủ lĩnh Baradar và Chỉ huy CIA có diễn ra hay không. Nhà Trắng và đại diện CIA từ chối bình luận về cuộc gặp, tờ Washington Post đưa tin đầu tiên.
Phát ngôn viên của Taliban Zabihullah Mujahid hôm thứ Ba 24/8 cho biết, Taliban không đồng ý gia hạn thời hạn sơ tán và họ muốn tất cả các cuộc sơ tán người nước ngoài phải hoàn thành trước ngày 31/8. Tuần trước, Tổng thống Biden cho biết quân đội Hoa Kỳ có thể phải ở lại Afghanistan quá thời hạn 31/8 để sơ tán người Mỹ. Tuy nhiên, hôm thứ Ba 24/8, một quan chức chính quyền nói với Reuters rằng Tổng thống Mỹ đã chấp nhận khuyến nghị của Lầu Năm Góc về việc tuân thủ thời hạn rút quân theo kế hoạch.
Trong 10 ngày qua, Reuters cho biết, với tốc độ sơ tán "thời chiến", khoảng 58.700 người đã rời khỏi Afghanistan và hiện các quốc gia đang cố gắng đáp ứng thời hạn thống nhất trước đó với Taliban về việc rút các lực lượng nước ngoài, một nhà ngoại giao NATO nói với Reuters.
Quan chức giấu tên cho biết: "Mọi thành viên lực lượng nước ngoài đang làm việc với tốc độ nhanh nhất để đáp ứng thời hạn".
Đại diện đảng Dân chủ Hoa Kỳ Adam Schiff, Chủ tịch Ủy ban Tình báo Hạ viện, nói với các phóng viên sau cuộc họp ngắn của các quan chức tình báo rằng ông không tin rằng cuộc sơ tán có thể hoàn thành trong những ngày còn lại.
Ông Schiff nói: “Điều đó có thể xảy ra nhưng tôi nghĩ điều đó rất khó xảy ra với số lượng lớn người Mỹ đang chờ sơ tán".
Tổng thống Biden, người đã nói rằng quân đội Hoa Kỳ có thể ở lại quá thời hạn, đã cảnh báo việc sơ tán sẽ "khó khăn và đau đớn" và có thể để lại nhiều sai sót.
Tổng thống Mỹ Joe Biden đang phải đối mặt với áp lực gia hạn thời hạn ngày 31/8 để sơ tán hàng nghìn người Afghanistan đang tìm cách chạy trốn khỏi Taliban từ các nhà lãnh đạo G7.
Các quốc gia phương Tây đang vật lộn để đưa công dân của mình về nước và những người Afghanistan tuyệt vọng đang tập trung tại sân bay Kabul, những người đang tìm cách chạy trốn khỏi đất nước vì sợ bị các tay súng Taliban trả thù sau khi phiến quân giành quyền kiểm soát đất nước cách đây hơn một tuần.
Sự tuyệt vọng của người dân đã dẫn đến cảnh hỗn loạn tại sân bay, với khoảng 20 người thiệt mạng trong các vụ giẫm đạp và xả súng, trong bối cảnh hoảng loạn để giành chỗ trên các chuyến bay ra khỏi đất nước trước khi Hoa Kỳ và các đồng minh rút quân.
Cách thức rút quân của Mỹ sau 20 năm lật đổ Taliban và hiện diện ở Afghanistan cùng lực lượng NATO do Mỹ dẫn đầu, đã làm căng thẳng quan hệ giữa Mỹ và các đồng minh phương Tây và khiến một số đồng minh thân cận nhất của Hoa Kỳ tức giận. Các đồng minh phương Tây đang gặp khó khăn về thời gian và cách thức thực hiện rút quân.
Ngày 24/8, Thủ tướng Anh Boris Johnson tổ chức và chủ trì hội nghị G7 trực tuyến để bàn về nố lực sơ tán cũng như về tương lai lâu dài cho Afghanistan, Reuters ngày 23/8 cho hay.
"Ưu tiên hàng đầu của chúng ta là hoàn thành việc sơ tán công dân của chúng ta và những người Afghanistan đã hỗ trợ nỗ lực của chúng ta trong 20 năm qua - nhưng khi nhìn về giai đoạn tiếp theo ở phía trước, điều quan trọng là chúng ta phải cùng nhau trở thành một cộng đồng quốc tế và thống nhất cách tiếp cận chung về lâu dài", ông Johnson nói trong một tuyên bố.
Cuộc họp của các nhà lãnh đạo G7 nhằm tái khẳng định lời thề bảo vệ những lợi ích đạt được ở Afghanistan trong 20 năm qua, đặc biệt là về giáo dục trẻ em gái và quyền của phụ nữ, cũng như sẽ thảo luận về vấn đề có công nhận chính phủ Taliban hay không, về các biện pháp trừng phạt kinh tế có thể xảy ra và liệu có nên cắt viện trợ nếu Taliban vi phạm nhân quyền hoặc cho phép lãnh thổ của họ được sử dụng làm nơi trú ẩn cho lực lượng khủng bố.
Thủ tướng Johnson đã nói chuyện với Tổng thống Biden trước thềm cuộc họp G7, khi họ đồng ý đảm bảo rằng tất cả những người đủ điều kiện rời Kabul đều sẽ được đến Hoa Kỳ và các nước phương Tây, kể cả sau khi giai đoạn sơ tán ban đầu kết thúc".
Tổng thống Pháp Emmanuel Macron cũng gọi điện thoại cho Tổng thống Biden và nhấn mạnh rằng việc sơ tán các đồng minh Afghanistan khỏi Kabul trước thời hạn rút quân cuối cùng vào ngày 31/8 của Tổng thống Biden là "trách nhiệm và nghĩa vụ đạo đức của Mỹ và NATO", The Epoch Times đưa tin
Trong phiên họp khẩn cấp tại quốc hội vào tuần trước, các nhà lập pháp Anh, bao gồm nhiều nhân vật cấp cao từ Đảng Bảo thủ của chính Johnson, đã đồng loạt lên án hành động của ông Biden, trong khi cựu Thủ tướng Tony Blair mô tả động thái chính trị của Tổng thống Biden đằng sau việc rút quân là "vô nghĩa".
Pháp cho biết cần thêm thời gian cho việc sơ tán và Bộ trưởng Ngoại giao Đức Heiko Maas hôm thứ Hai cho biết G7 cần xem xét liệu có nên duy trì quá thời hạn mà Hoa Kỳ đặt ra hay không.
Bộ trưởng Quốc phòng Anh Ben Wallace cho biết có rất ít triển vọng về việc các lực lượng Anh ở lại tiếp tục sơ tán một khi lực lượng Hoa Kỳ đã rời đi.
Nguyên Hương
