Rạng sáng ngày 1/2, nhà lãnh đạo Miến Điện Aung San Suu Kyi và các nhân vật cấp cao khác của đảng cầm quyền đã bị bắt giữ trong một cuộc đột kích, phát ngôn viên của Liên đoàn Quốc gia vì Dân chủ (NLD) cho biết. Trước những sự việc này, Hoa Kỳ đã bày tỏ quan ngại nghiêm trọng và Ngoại trưởng Hoa Kỳ Antony J. Blinken kêu gọi quân đội Miến Điện ‘đảo ngược những hành động này ngay lập tức'.
Ngoại trưởng Hoa Kỳ Antony J. Blinken đã lên án sự việc quân đội Miến Điện đã nắm quyền kiểm soát đất nước và bắt giữ các nhà lãnh đạo cấp cao — bao gồm cả bà Aung San Suu Kyi — và kêu gọi phe quân đội của Miến Điện phải “đảo ngược những hành động này ngay lập tức”.
Đài truyền hình Myawaddy TV, do quân đội kiểm soát, đã thông báo về việc tiếp quản chính quyền và trích dẫn một phần của hiến pháp do quân đội soạn thảo cho phép quân đội nắm quyền kiểm soát trong giai đoạn tình trạng khẩn cấp quốc gia. Người thuyết trình cho biết lý do của việc tiếp quản, một phần là do chính phủ đã không hành động trước những cáo buộc của quân đội về gian lận bầu cử tháng 11/2020 và việc họ không trì hoãn cuộc bầu cử trong bối cảnh cuộc khủng hoảng virus viêm phổi Vũ Hán. Tình trạng khẩn cấp đã được ban bố trong một năm.
Liên đoàn Quốc gia vì Dân chủ, do bà Suu Kyi lãnh đạo, cho biết trong một tuyên bố do Reuters thu thập được rằng mọi người dân cần phải phản đối các hành động của quân đội.
"Hành động của quân đội là hành động đưa đất nước trở lại chế độ độc tài", tuyên bố viết. "Tôi kêu gọi mọi người không chấp nhận điều này, hãy đồng lòng hưởng ứng và toàn tâm toàn ý phản đối cuộc đảo chính của quân đội".
Bà Jen Psaki, Thư ký báo chí Nhà Trắng cho biết Hoa Kỳ đang "báo động" trước tin tức từ Miến Điện. Tổng thống Biden đã được Cố vấn An ninh Quốc gia Jake Sullivan thông báo về tình hình này.
Bà nói: "Chúng tôi tiếp tục khẳng định sự ủng hộ mạnh mẽ của chúng tôi đối với thể chế dân chủ của Miến Điện và phối hợp với các đối tác khu vực của chúng tôi, thúc giục quân đội và tất cả các bên khác tuân thủ các chuẩn mực của nền dân chủ và pháp quyền, đồng thời trả lại tự do cho những người bị giam giữ ngay hôm nay". Bà cho biết, Hoa Kỳ sẽ "hành động chống lại những người phải chịu trách nhiệm gây ra vụ việc” nếu tình hình "không được đảo ngược".
Việc tiếp quản chính phủ là một sự đảo ngược mạnh mẽ đối với tiến bộ cục diện nhưng đáng kể đối với nền dân chủ mà Myanmar đã đạt được trong những năm gần đây, sau 5 thập kỷ cai trị quân sự và sự cô lập quốc tế bắt đầu vào năm 1962. Nó cũng là sự đảo ngược quyền lực kinh hoàng đối với bà Suu Kyi, người lãnh đạo cuộc đấu tranh dân chủ đã bất chấp nhiều năm bị quản thúc tại gia và đã giành được giải Nobel Hòa bình cho những nỗ lực của bà. Theo BBC đưa tin, đất nước Miến Điện do quân đội cai trị cho đến năm 2011 khi bắt đầu có cải cách và mở cửa. Phe quân đội đã thua trong cuộc bầu cử ngày 8/11 và Đảng của bà Suu Kyi đã chiến thắng "thậm chí còn vang dội hơn năm 2015" với 83% số ghế, nhiều hơn 322 số ghế cần thiết để thành lập chính phủ.
Tuy nhiên, phía quân đội vẫn cho rằng các hành động của mình là hợp pháp, mặc dù người phát ngôn đảng cầm quyền của bà Suu Kyi cũng như nhiều nhà quan sát quốc tế cho rằng, đây là một cuộc đảo chính. Tổng tư lệnh các lực lượng vũ trang, Thượng tướng Min Aung Hlaing, được thông báo sẽ là người nắm quyền kiểm soát đất nước. Theo ABC News, ông Min Aung Hlaing bị cáo buộc hành động ngược đãi nhân quyền chống lại người Rohingyas.
Ông Thant Myint-U, một nhà sử học về Miến Điện, nói với New York Times rằng cánh cửa ở đất nước này vừa mở ra một "tương lai khác, chắc chắn sẽ đen tối hơn".
Ông nói: “Miến Điện là một quốc gia đang có nội chiến, đâu đấu cũng có vũ khí, với tình cảnh nghèo đói của hàng triệu người hầu như không đủ miếng cơm manh áo, bị chia rẽ sâu sắc theo các dòng tôn giáo và sắc tộc. "Tôi không chắc ai sẽ có thể kiểm soát những gì xảy ra tiếp theo", ông nói thêm.
Nguyên Hương
Theo Fox News
