Chính quyền Biden dự kiến sẽ thông báo trong tuần này rằng sẽ không có quan chức chính phủ Mỹ nào tham dự Thế vận hội Bắc Kinh 2022, thực hiện tẩy chay ngoại giao đối với Thế vận hội, theo một số nguồn tin.
CNN đưa tin, động thái này sẽ cho phép Mỹ gửi một thông điệp trên trường thế giới tới Trung Quốc mà không ngăn cản các vận động viên Mỹ thi đấu. Hội đồng An ninh Quốc gia, vốn đang thảo luận riêng về vụ tẩy chay, đã từ chối bình luận.
Tháng trước, Tổng thống Joe Biden nói với các phóng viên rằng ông đang cân nhắc một cuộc tẩy chay ngoại giao khi các nhà lập pháp của Đảng Dân chủ và Cộng hòa, bao gồm Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi, ủng hộ ông để phản đối việc Trung Quốc vi phạm nhân quyền.
Một cuộc tẩy chay hoàn toàn bất ngờ, có nghĩa là các vận động viên Hoa Kỳ sẽ vẫn được phép thi đấu. Lần cuối cùng Mỹ tẩy chay hoàn toàn Thế vận hội là vào năm 1980 khi cựu Tổng thống Jimmy Carter còn đương chức.
Hội nghị thượng đỉnh trực tuyến tháng trước giữa Tổng thống Biden và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình - được coi là một số cuộc đàm phán ngoại giao quan trọng nhất trong nhiệm kỳ tổng thống của Biden - không mang lại đột phá đáng kể. Tuy nhiên, nó đóng vai trò như một sự khởi động lại quan hệ tốt đẹp sau sự suy thoái nghiêm trọng trong năm cuối cùng của chính quyền Trump và tiếp tục có thái độ thù địch với chính quyền Biden, bao gồm cả khi cuộc gặp thượng đỉnh giữa các nhà ngoại giao Mỹ và Trung Quốc hồi tháng 3 ở Alaska.
Trong suốt hội nghị thượng đỉnh tháng 11/2021, ông Biden và ông Tập đã tham gia vào một "cuộc tranh luận lành mạnh"; theo một quan chức cấp cao của chính quyền Biden có mặt tại các cuộc thảo luận. Ông Biden nêu quan ngại về nhân quyền, sự hung hăng của Trung Quốc đối với Đài Loan và các vấn đề thương mại.
Gần như mọi vấn đề chính mà Biden đều tập trung; bao gồm giải quyết các vấn đề về chuỗi cung ứng, biến đổi khí hậu, Triều Tiên và Iran... đều có mối liên hệ với Trung Quốc. Và hai quốc gia, có hai nền kinh tế lớn nhất thế giới, vẫn đang tranh chấp về thương mại, xâm lược quân sự, cơ sở hạ tầng toàn cầu, sức khỏe cộng đồng và nhân quyền.
Tổng thống Biden từ lâu đã lập luận rằng các nền dân chủ có thể mang lại hiệu quả hơn các chế độ chuyên quyền như Trung Quốc. Tổng thống đã sử dụng luật cơ sở hạ tầng lưỡng đảng để chỉ ra trong nước cách các đảng chính trị trong các nền dân chủ có thể làm việc cùng nhau.
Trong khi đó, ông Tập đã cố gắng củng cố quyền lực sau khi ĐCSTQ thông qua một nghị quyết mang tính bước ngoặt nâng tầm ông lên tầm vóc của hai người tiền nhiệm quyền lực nhất - Mao Trạch Đông và Đặng Tiểu Bình. Ông đang cố gắng tìm kiếm một nhiệm kỳ cầm quyền thứ ba chưa từng có tại Đại hội Đảng lần thứ 20 vào mùa thu tới.
The Hill cho hay, vào tháng Ba, Thượng nghị sĩ Mitt Romney đã kêu gọi tẩy chay ngoại giao đối với Thế vận hội Bắc Kinh.
Trong một tuyên bố với The Hill vào thời điểm đó, Thượng nghị sĩ Romney nói: “Ở các quốc gia độc tài như Trung Quốc, Thế vận hội thường là một công cụ tuyên truyền hơn là đòn bẩy cải cách. Không thể chấp nhận được việc Trung Quốc có vinh dự đăng cai Thế vận hội trong khi ĐCSTQ phạm tội diệt chủng đối với người Duy Ngô Nhĩ”.
Vào tháng 5, Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi cũng lên tiếng ủng hộ một cuộc tẩy chay ngoại giao. Bà nói rằng Hoa Kỳ "không thể tiến hành như thể không có gì sai về việc Thế vận hội sẽ diễn ra ở Trung Quốc".
Theo NBCNEWS, Bộ Ngoại giao cùng với một số nước châu Âu đã xếp các hành động của Trung Quốc chống lại người Duy Ngô Nhĩ là "tội ác diệt chủng".
Ngoài hành động ngược đãi nhân quyền đối với người thiểu số Hồi giáo Duy Ngô Nhĩ ở Tân Cương, Trung Quốc còn bị chỉ trích vì: (i) đàn áp các cuộc biểu tình ủng hộ dân chủ ở Hong Kong; (ii) các chính sách đối với Tây Tạng và Đài Loan; và vì (iii) đàn áp đẫm máu học viên Pháp Luân Công.
Thư ký báo chí Nhà Trắng Jen Psaki cho biết vào tháng trước: "Chúng tôi có những lo ngại nghiêm trọng về những vi phạm nhân quyền mà chúng tôi đã thấy".
Các quan chức chính phủ Trung Quốc đã cảnh báo về một "phản ứng mạnh mẽ của Trung Quốc" nếu Mỹ hoặc các quốc gia khác tiến hành tẩy chay Thế vận hội Bắc Kinh 2022.
Nguyên Hương
