Trước tình hình dịch bệnh, các bang của Mỹ đang mở rộng quy mô cuộc bỏ phiếu gửi qua bưu điện và bỏ phiếu vắng mặt, nhưng đồng thời, họ cũng nên sẵn sàng cho các cuộc tranh cãi về việc kiểm phiếu vào mùa thu này.
Theo trang Politico của Mỹ đưa tin, các bang đang bất ngờ thi nhau mở rộng quy mô bỏ phiếu qua thư trong cuộc bầu cử tổng thống năm nay. Một ví dụ là bang Wisconsin. Bang này đã nhận được hơn 1 triệu đề nghị bỏ phiếu vắng mặt trong cuộc bầu cử sơ bộ tuần này, gấp 4 lần số lượng xin bỏ phiếu vắng mặt trong cuộc bầu cử năm 2016 của bang, đây là một con số cao kỷ lục.
Nhìn chung, cách làm bỏ phiếu qua đường bưu điện là một tiến triển tích cực, vì đại dịch có thể vẫn tiếp tục tồn tại hoặc quay trở lại như một mối đe dọa vào tháng 11, và việc đến điểm bỏ phiếu trực tiếp có thể gây ra nguy cơ sức khỏe nghiêm trọng cho cử tri và nhân viên công tác.
Tuy nhiên, mặc dù những lá phiếu vắng mặt có thể đảm bảo an toàn cho người dân và mở rộng phạm vi bỏ phiếu, nhưng chúng cũng có một nhược điểm: nó sẽ dẫn đến khả năng kiện tụng lớn hơn đối với kết quả kiểm phiếu. Nói tóm lại, bỏ phiếu qua thư có thể gây ra nhiều vấn đề hơn là bỏ phiếu trực tiếp tại điểm bỏ phiếu. Lịch sử cho thấy những trận chiến lớn xoay quanh kết quả bầu cử đa phần là liên quan đến những lá phiếu vắng mặt.
Điều này không có nghĩa là các bang không nên chuyển sang bỏ phiếu qua thư. Tuy nhiên, ngoài việc thuê và đào tạo đủ nhân viên để có thể xử lý các thủ tục kiểm phiếu mới và đặt mua đủ vật tư, thiết bị, thì các bang và Quốc hội cũng phải làm tốt công tác chuẩn bị nhằm đối phó với nguy cơ kết quả cuộc bầu cử vào tháng 11 có thể gây ra tranh cãi.
Vậy có vấn đề gì với việc bỏ phiếu vắng mặt? Khi đến một điểm bỏ phiếu quanh khu vực sinh sống, bạn sẽ gặp trực tiếp một nhân viên phòng phiếu, nhân viên này sẽ ký tên cho bạn và chỉ dẫn bạn bỏ phiếu vào thùng. Lá phiếu này sẽ được đưa ngay vào số phiếu bầu tại điểm bỏ phiếu, sau khi điểm bỏ phiếu đóng cửa sẽ bắt đầu đếm phiếu.
Đúng là các vấn đề vẫn có thể phát sinh khi bạn tương tác với nhân viên bỏ phiếu: ví dụ, các vấn đề có thể xảy ra sau khi so sánh chữ ký của bạn với chữ ký trong sổ tay đăng ký bỏ phiếu. Nhưng những vấn đề này thường có thể được giải quyết sau khi trao đổi trực tiếp. Một khi bạn thuyết phục nhân viên tại điểm bỏ phiếu rằng bạn đủ điều kiện để bỏ phiếu và bạn nhận được một lá phiếu thông thường, bạn sẽ được công nhận là một cử tri đủ tiêu chuẩn và lá phiếu của bạn sẽ được tính.
Ngược lại, bỏ phiếu qua thư cần có các bước bổ sung, tất cả các bước này đều dễ xảy ra vấn đề mà những vấn đề này sẽ không thể xảy ra nếu bỏ phiếu trực tiếp. Đầu tiên, cử tri cần nhận được phiếu bầu vắng mặt kịp thời để có thể gửi trở lại trước thời hạn quy định. Sự chậm trễ về mặt hành chính tại văn phòng bầu cử địa phương hoặc các vấn đề bưu chính có thể khiến cử tri không nhận được và gửi đi lá phiếu của họ đúng thời hạn. Điều này đã trở thành một vấn đề nghiêm trọng trong cuộc bầu cử sơ bộ hiện nay ở Wisconsin, khiến tòa án liên bang phải đệ đơn kiện. Điều tương tự cũng có thể dễ dàng xảy ra vào tháng 11.
Quan trọng hơn là một số bang cho rằng, nếu dấu bưu điện trên các lá phiếu vắng mặt cho thấy chúng đã được gửi đi trước thời hạn kết thúc bỏ phiếu thì sẽ vẫn được tính là đủ điều kiện, nhưng các bang khác yêu cầu rằng các lá phiếu vắng mặt phải được gửi đến văn phòng bầu cử địa phương trước ngày bầu cử. Trong trường hợp thứ hai, những cử tri đã gửi phiếu bầu vắng mặt qua đường bưu điện có thể bị loại khỏi cuộc bỏ phiếu vì phiếu bầu được gửi đến quá muộn. Năm 2018, hơn 1/4 (27%) số phiếu bầu vắng mặt trên toàn quốc bị loại; ở Florida, tỷ lệ này thậm chí còn cao hơn, đạt ít nhất 1/3.
Ngay cả khi lá phiếu vắng mặt đến đúng giờ, nó vẫn có thể bị từ chối vì nhiều lý do khác. Mỗi lá phiếu vắng mặt phải được nộp trong một phong bì đặc biệt. Trên phong bì này, cử tri phải cung cấp thông tin cơ bản: tên, địa chỉ, chữ ký và thường là giấy tờ tùy thân bổ sung (chẳng hạn như số bằng lái xe). Những lá phiếu vắng mặt thường bị vô hiệu do những sai sót sơ ý của cử tri khi điền vào phong bì. Đôi khi cử tri thậm chí không làm gì sai. Có thể chỉ là một nhân viên của văn phòng bầu cử địa phương đã vô tình đọc sai những gì cử tri đã viết, và lá phiếu đã bị vô hiệu.
Năm 2018, 91,8% số phiếu bầu vắng mặt được cử tri trên khắp Hoa Kỳ gửi đến các văn phòng bầu cử địa phương được coi là hợp lệ và 8,2% số phiếu bầu không được tính là hợp lệ, đây là một tỷ lệ thất bại đáng kể. Trong cuộc bầu cử Tổng thống vào năm 2016, con số báo cáo của các bang có sự khác nhau, nhưng tỷ lệ người bị hủy bỏ tư cách bầu cử vẫn đáng lo ngại. Ví dụ, Georgia báo cáo rằng họ đã nhận lại được 93,6% phiếu bầu vắng mặt, có nghĩa là 6,4% phiếu bầu vắng mặt không được tính. New York báo cáo rằng 90,7% phiếu bầu vắng mặt được tính là hợp lệ và 9,3% phiếu bầu vắng mặt không được tính.
Phần lớn nguyên nhân khiến những lá phiếu này không được tính là hợp lệ không phải do cử tri không đủ điều kiện đáp ứng quy định, mà do cử tri đã mắc sai sót trong quá trình gửi phiếu. Đặc biệt là khi xảy ra vấn đề mà không phải lỗi của cử tri thì có thể gây thắc mắc về lá phiếu. Đây cũng là một trường hợp, dù có vướng mắc trong quá trình nộp giấy tờ nhưng nhân viên công tác vẫn có thể thông cảm mà tính đó là phiếu hợp lệ. Nhưng nếu những lá phiếu này có thể quyết định kết quả của cuộc bầu cử, thì kết quả là: dẫn đến tố tụng pháp lý.
Nguy cơ các lá phiếu vắng mặt dẫn đến kiện tụng không chỉ là lý thuyết. Trong những thập kỷ gần đây, hầu hết các tranh chấp quan trọng nhất về kiểm phiếu đều liên quan đến việc bỏ phiếu vắng mặt.
Có thể bạn đang nghĩ: Nếu mùa thu năm nay, vì thống kê số ít phiếu bầu vắng mặt ở các địa phương mà phải ra tay đánh nhau, thì điều gì sẽ xảy ra? Rốt cuộc, chúng ta đã sống sót sau trận đấu giữa Bush và Gore năm 2000. Nhưng trên thực tế, cuộc tranh chấp kiểm phiếu năm nay có thể còn tồi tệ hơn cuộc chiến khốc liệt 20 năm trước.
Một mặt, không chỉ nền chính trị Mỹ bị phân cực nghiêm trọng, mà Tòa án tối cao Hoa Kỳ cũng bị nuốt chửng bởi hai siêu phân cực này. Kể từ khi Bush kiện Gore đến nay, Tòa án Tối cao đã chia rẽ theo tỉ lệ 5:4 rất nhiều lần trong các vụ án bầu cử. Trong cuộc bầu cử bang Wisconsin sắp tới, vì sự bất đồng đảng phái mà các thẩm phán Tòa án Tối cao lại một lần nữa phân thành 5:4 về các quy tắc kiểm phiếu vắng mặt. Đây là điềm báo không tốt cho những gì có thể xảy ra trong mùa thu năm nay.
Còn có một khả năng khác là tranh chấp về việc kiểm phiếu sẽ không dừng lại ở Tòa án Tối cao, mà sẽ kéo đến cả Quốc hội. Bài viết này sẽ không giải thích chi tiết tại sao cơ quan lập pháp không chuẩn bị cho tình huống này, mà chỉ muốn nói rằng nếu các tranh chấp về bỏ phiếu cản trở kết quả của cuộc bầu cử Tổng thống và Quốc hội không thể giải quyết vấn đề này, thì Hoa Kỳ có thể sẽ phải đối mặt với một cuộc khủng hoảng hiến pháp toàn diện. Cuộc khủng hoảng này sẽ bắt đầu vào trưa ngày 20/1/2021 (Ngày nhậm chức Tổng thống).
Vậy thì Hoa Kỳ nên làm gì? Không nghi ngờ gì rằng vì lý do sức khỏe cộng đồng, việc mở rộng bỏ phiếu qua thư là một quyết định khôn ngoan của các bang. Tuy nhiên, mỗi bang (đặc biệt là chiến trường các bang trung lập) nên làm rõ càng sớm càng tốt các quy tắc mà tòa án bang của họ sẽ sử dụng nếu các vụ kiện kiểm phiếu vắng mặt xảy ra.
Luật tiểu bang quy định cho việc bỏ phiếu cũng chưa rõ ràng. Nếu có vấn đề trong quá trình bỏ phiếu, đặc biệt là vấn đề không phải do lỗi của cử tri mà là do quá trình kiểm phiếu, thì các phiếu đó có còn được tính là hợp lệ hay không thì cũng cần phải được làm rõ trước.
Cơ quan lập pháp của các bang có xu hướng để các vấn đề kiểm phiếu này cho tòa án đưa ra phán quyết vào thời điểm căng thẳng nhất. Trải qua nhiều lần, các bang đã nhận thức được điều gì sẽ xảy ra nếu các quy tắc kiểm phiếu không rõ ràng. Bài học năm nay có thể còn khó nhằn hơn rất nhiều, bởi vì mọi người đều cho rằng rủi ro lần này rất cao.
Ngoài ra, Quốc hội cũng phải chuẩn bị tốt hơn để ứng phó với các tranh chấp về kết quả bầu cử Tổng thống có thể xảy ra. Nếu muốn làm được điều này, cần phải sửa đổi "Luật Kiểm phiếu bầu cử". Các điều khoản cơ bản của đạo luật này khá mơ hồ về vấn đề trên, điều này rất nguy hiểm.
Việc làm rõ pháp lý này có thể được coi là quan trọng không kém gì việc dự trữ trang thiết bị y tế đầy đủ trong thời gian có dịch. Quốc hội có thể dễ dàng bỏ qua những mơ hồ pháp lý, bởi vì nguy cơ xảy ra tranh cãi trong cuộc bầu cử Tổng thống ở Quốc hội thường rất thấp. Nhưng giờ đây, chúng ta đều biết rằng cái giá phải trả cho việc không chuẩn bị đầy đủ để đối phó với một thảm họa có khả năng ít xảy ra là rất khủng khiếp.
Dịch bệnh đã gây thiệt hại nặng nề về tính mạng và kinh tế. Mặc dù trong tình hình dịch bệnh bùng phát hiện nay, việc sử dụng rộng rãi các lá phiếu vắng mặt có thể là một cách có lợi để giữ quyền biểu quyết, nhưng phương pháp này có những rủi ro riêng. Ngoài ra, một điều mà chúng ta không cách nào giải quyết được có thể xảy ra là: trước trưa ngày 20/1/2021, một cuộc tranh chấp bầu cử dẫn đến việc không có người chiến thắng rõ ràng ở Hoa Kỳ. Ngay từ bây giờ, các tiểu bang và Quốc hội Mỹ nên phải tìm ra cách đối phó với các tình huống có thể xảy ra này. Nếu không, chẳng khác nào làm ngơ trước dịch bệnh, đến lúc đó thì đã quá muộn.
Đông Phương
Theo The Epoch Times
