Bắt đầu từ tối ngày 20/9, chính quyền Tổng thống Trump sẽ cấm tải WeChat và ứng dụng chia sẻ video TikTok trong các cửa hàng ứng dụng của Hoa Kỳ, cũng như việc sử dụng các chức năng thanh toán và chuyển tiền của WeChat ở Hoa Kỳ.
Bộ trưởng Thương mại Hoa Kỳ Wilbur Ross nói với Fox Business vào hôm 18/9 rằng, kể từ ngày 20/9, Mỹ sẽ tiến hành cấm hoạt động chuyển khoản liên quan đến WeChat và Tencent - công ty mẹ của WeChat ở Hoa Kỳ. Ngoài ra, người dùng cũng không được phép tải xuống, duy trì và cập nhật các ứng dụng WeChat hoặc TikTok tại Hoa Kỳ thông qua cửa hàng ứng dụng.
"WeChat U.S., vì tất cả các mục đích thực tế, sẽ bị đóng cửa", ông Ross nói.
Các quan chức từ Bộ Thương mại cho biết, do nguy cơ thu thập dữ liệu từ các ứng dụng này nên họ đang áp dụng các biện pháp đặc biệt.
Ông Ross cho biết trong một tuyên bố bằng văn bản: "Chúng tôi đã có các hành động lớn để chống lại việc [chính quyền] Trung Quốc thu thập dữ liệu cá nhân của công dân Hoa Kỳ một cách ác ý, đồng thời thúc đẩy các giá trị quốc gia và các chuẩn mực dựa trên các quy tắc dân chủ của chúng ta, cùng với đó là tích cực thực thi pháp luật và quy định của Hoa Kỳ".
Các quan chức Bộ Thương mại tuyên bố rằng, các ứng dụng của Trung Quốc là mối đe dọa đối với người Mỹ. Mỗi ứng dụng của Trung Quốc đều thu thập một lượng lớn dữ liệu từ người dùng, bao gồm: hoạt động mạng, dữ liệu vị trí cũng như lịch sử trình duyệt và tìm kiếm. Mọi ứng dụng của Trung Quốc đều là những thực thể tham gia tích cực vào quá trình kết hợp quân-dân sự của Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) và phải hợp tác với các cơ quan tình báo của ĐCSTQ.
Sau khi ban hành lệnh cấm, các hoạt động nào của WeChat sẽ bị cấm ở Hoa Kỳ?
Một quan chức cấp cao của Bộ Thương mại Hoa Kỳ nói với Reuters rằng, lệnh của Bộ Thương mại cấm App Store của Apple, Google Play của Google và các công ty khác cung cấp các ứng dụng WeChat và TikTok trên bất kỳ nền tảng nào "có thể truy cập từ bên trong Hoa Kỳ".
Lệnh cấm sẽ ngăn chặn bất kỳ khoản chuyển tiền nào được thực hiện thông qua ứng dụng WeChat.
Các quan chức Mỹ cho biết, sau nhiều cuộc thảo luận giữa các quan chức chính phủ với Apple và các công ty khác, Apple và Google đã sẵn sàng tuân thủ hạn chót để đảm bảo rằng sẽ không có sự nhầm lẫn khi lệnh cấm được thực hiện.
Lệnh cấm này có thể ảnh hưởng đến các công ty Hoa Kỳ cho phép thanh toán qua WeChat, vì lệnh cấm hạn chế việc chuyển hoặc xử lý thanh toán qua WeChat trong Hoa Kỳ. Những người dùng ở Hoa Kỳ dựa vào ứng dụng này để gửi tiền cho bạn bè và gia đình cũng sẽ bị ảnh hưởng.
Lệnh cấm cũng ngăn chặn việc lưu trữ, dịch vụ phân phối nội dung và lưu trữ dữ liệu web qua WeChat ở Hoa Kỳ. Vì các hoạt động này có thể làm tăng chức năng, truyền tải Internet hoặc dịch vụ ngang hàng của WeChat.
Bộ Thương mại Hoa Kỳ cho biết trong một tuyên bố hôm 18/9: "ĐCSTQ đã cho thấy thủ đoạn và động cơ của họ khi sử dụng các ứng dụng này để đe dọa an ninh quốc gia, chính sách đối ngoại và nền kinh tế Hoa Kỳ".
Tác động của lệnh cấm đối với người dùng TikTok
Theo thông tin được Bộ Thương mại Mỹ đưa ra, bắt đầu từ ngày 20/9, người dùng TikTok tại Mỹ sẽ không thể bảo trì và nâng cấp ứng dụng này. Ông Ross nói với Fox Business: "Việc sử dụng TikTok cơ bản sẽ vẫn như cũ cho đến ngày 12/11".
Đối với người dùng TikTok, vì thỏa thuận giữa Oracle và ByteDance vẫn đang được xem xét, các quan chức Bộ Thương mại Hoa Kỳ nói với Reuters rằng họ sẽ không cấm TikTok thực hiện các giao dịch kỹ thuật khác trước ngày 12/11, để công ty có thời gian tiếp tục đàm phán xem liệu có thể đạt được thỏa thuận về số phận của hoạt động kinh doanh của họ tại Mỹ hay không.
Bộ Thương mại cũng tuyên bố rằng, Tổng thống Trump đã cho phép các vấn đề an ninh quốc gia tiềm ẩn trong TikTok được giải quyết trước ngày 12/11. Nếu vấn đề được giải quyết trước thời hạn này, Tổng thống có thể dỡ bỏ lệnh cấm đối với TikTok.
Lệnh cấm không ảnh hưởng đến việc sử dụng WeChat bên ngoài Hoa Kỳ
Các quan chức từ Bộ Thương mại cho biết, lệnh này sẽ không cấm các công ty Mỹ kinh doanh thông qua WeChat bên ngoài nước Mỹ.
Nói cách khác, lệnh cấm không áp dụng cho các hoạt động kinh doanh hoặc chuyển tiền của WeChat bên ngoài Hoa Kỳ. Ông Ross nói với Fox Business rằng, người Mỹ vẫn có thể sử dụng WeChat Pay ở Trung Quốc.
Lệnh này cũng không cấm các giao dịch khác với Tencent, cũng như không cấm Apple, Google hoặc các công ty khác cung cấp ứng dụng TikTok hoặc WeChat ở bất kỳ đâu bên ngoài Hoa Kỳ.
Lệnh cấm làm giảm tính năng của ứng dụng, người dùng ở Mỹ sẽ giảm dần
TikTok có 100 triệu người dùng ở Mỹ. Công ty phân tích Apptopia đã tuyên bố vào đầu tháng Tám rằng, WeChat có trung bình 19 triệu người dùng hoạt động hàng ngày ở Hoa Kỳ. Người dùng chủ yếu là sinh viên Trung Quốc, người di cư Trung Quốc và một số người Mỹ có quan hệ cá nhân hoặc kinh doanh tại Trung Quốc.
Bộ Thương mại sẽ không cố buộc người Mỹ xóa hoặc ngừng sử dụng các ứng dụng này, nhưng sẽ không cho phép cập nhật chương trình hoặc tải xuống phiên bản mới nữa. "Mục tiêu của chúng tôi là các công ty hàng đầu. Chúng tôi không tập trung vào người dùng cá nhân", một quan chức Bộ Thương mại nói với Reuters.
Tuy nhiên, các hạn chế của lệnh cấm quy định rằng, Apple và Google có nghĩa vụ xóa các ứng dụng Tiktok và WeChat khỏi các cửa hàng ứng dụng tại Mỹ của họ trước ngày 20/9. Do ảnh hưởng bởi điều này nên nếu người dùng không thể tải xuống các bản cập nhật, ứng dụng sẽ bị mai một theo thời gian.
Các quan chức Hoa Kỳ cho biết, sau khi lệnh cấm có hiệu lực vào nửa đêm 20/9, người dùng Hoa Kỳ đang sử dụng WeChat trên điện thoại di động của họ vẫn có thể tiếp tục sử dụng nó để nói chuyện với gia đình và bạn bè ở nước ngoài, nhưng vì Tencent (công ty mẹ của WeChat) dựa vào các nhà cung cấp bên thứ ba để lưu trữ và gửi dữ liệu, vì vậy người dùng sẽ gặp phải tình trạng tốc độ gửi chậm và tính năng bị trục trặc, vì vậy việc gửi tin nhắn có thể hết thời gian chờ hoặc tạm thời bị gián đoạn. Tuy nhiên, phạm vi của lệnh không hạn chế các nhà cung cấp dịch vụ Internet, cũng như không yêu cầu họ chặn quyền truy cập vào WeChat.
Bộ Thương mại tuyên bố rằng, những hành động này sẽ "bảo vệ người dùng Mỹ bằng cách loại bỏ quyền truy cập vào các ứng dụng này và làm giảm đáng kể chức năng của chúng". Các quan chức Hoa Kỳ nói rằng, theo thời gian, việc ứng dụng không được cập nhật sẽ làm giảm tính khả dụng của chúng.
Một quan chức cấp cao của Mỹ nói với Reuters rằng, mọi người đang mong đợi sẽ tìm ra những cách khác để thay thế các hoạt động của WeChat. "Chúng tôi kỳ vọng rằng thị trường sẽ có hành động, và sẽ có nhiều ứng dụng an toàn hơn để lấp đầy khoảng trống ứng dụng của người dùng ở Mỹ, sẽ có các ứng dụng đáng tin cậy, và chính phủ Mỹ sẽ không phải áp dụng các hành động tương tự".
Bộ Thương mại cũng cấm các giao dịch kỹ thuật khác với WeChat từ tối 20/9, điều này sẽ làm giảm đáng kể tính khả dụng và chức năng của WeChat ở Hoa Kỳ.
Các quan chức Hoa Kỳ cho biết, WeChat vẫn có thể hoạt động trên thiết bị đã được cài đặt từ trước đó, nhưng vì WeChat sử dụng các dịch vụ do các công ty Mỹ điều hành để truyền dữ liệu nên các vấn đề có thể phát sinh.
Quan chức này cũng nói rằng, nếu bạn đã cài đặt TikTok trên thiết bị của mình, nó sẽ tiếp tục hoạt động sau hôm 20/9, nhưng sẽ ngừng hoạt động sau thời hạn ngày 12/11, trừ khi đạt được thỏa thuận đấu thầu trước đó hoặc Tổng thống Trump thu hồi sắc lệnh hành pháp.
Lệnh cấm của Bộ Thương mại có ảnh hưởng khác nhau đối với WeChat và TikTok. Sau khi lệnh cấm có hiệu lực vào ngày 20/9, WeChat sẽ bị cấm hoàn toàn; còn TikTok bị cấm cập nhật và duy trì ứng dụng.
Các quan chức Mỹ từ chối bình luận về các hình phạt sẽ được thực thi, và nói rằng Bộ Thương mại sẽ hợp tác với các công ty như Google và Apple để bảo vệ dữ liệu người dùng cũng như là chuẩn bị đối phó với bất kỳ thách thức pháp lý nào có thể phát sinh.
Đông Phương
