Phiến quân Taliban đã chiếm được các thủ phủ của tỉnh Qalat, Terenkot, Pul-e-Alam, Feruz Koh, Qal-e-Naw và Lashkar Gah chỉ vài giờ sau khi chiếm được các thành phố lớn nhất sau Kabul của Afghanistan là Herat và Kandahar.
Cho đến nay, nó đã kiểm soát 18 thủ phủ tỉnh trên khắp Afghanistan và đang áp sát thủ đô Kabul, Aljazeera đưa tin.
Afghanistan có tổng cộng 34 tỉnh. Trong số đó, 18 tỉnh đã thất thủ, có nghĩa là Taliban hiện kiểm soát khoảng 65% lãnh thổ toàn quốc.
Theo India Today, với áp lực gia tăng đối với chính phủ và quân đội Afghanistan khi Taliban đang áp sát Kabul, có tin rằng Tổng thống Afghanistan Ashraf Ghani có thể sẽ phát biểu trước quốc gia này. Tuy nhiên, Taliban và Pakistan yêu cầu ông từ chức.
Các nguồn tin cho biết, ông Ashraf Ghani, có khả năng sẽ thông báo cho người dân về số phận của chính phủ của họ vào thứ Bảy ngày 14/8. Cuộc họp rất có thể sẽ là về cách thức quá trình chuyển đổi có thể diễn ra. Tuy nhiên, vào cuối ngày thứ Sáu, chính phủ đã xác nhận rằng họ đứng vững và hoàn toàn tin tưởng vào lực lượng phòng vệ của mình.
Các phái viên NATO đã gặp mặt tại Brussels vào thứ Sáu 13/8 để thảo luận về những diễn biến ở Afghanistan trong bối cảnh Taliban không ngừng tấn công và kiểm soát lãnh thổ, cũng như tình hình an ninh đang xấu đi nhanh chóng. Theo một quan chức NATO, Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg và 30 đại sứ quốc gia đã tham gia cuộc họp tại Brussels.
Quan chức này cho biết, các đồng minh liên tục tham khảo ý kiến về tình hình Afghanistan, cũng như đang theo dõi tình hình an ninh rất chặt chẽ. Ông nói, NATO tiếp tục phối hợp với các nhà chức trách Afghanistan và phần còn lại của cộng đồng quốc tế.
Trong lời kêu gọi đầu tiên với Taliban, Tổng thư ký Liên Hợp Quốc Antonio Guterres đã kêu gọi Taliban ngay lập tức ngừng tấn công và đàm phán "với thiện chí" để ngăn chặn một cuộc nội chiến kéo dài, Aljazeera trích lời.
“Đây là thời điểm để tạm dừng cuộc tấn công. Đây là thời điểm để bắt đầu đàm phán nghiêm túc. Đây là thời điểm để tránh một cuộc nội chiến kéo dài hoặc sự cô lập của Afghanistan”, ông Guterres nói trong một cuộc họp báo.
“Afghanistan đang vượt khỏi tầm kiểm soát,” Guterres nói. “Xung đột đô thị tiếp diễn sẽ đồng nghĩa với tiếp tục tàn sát - và thường dân là những người phải trả giá cao nhất”.
Trong khi đó, Mỹ và các nước châu Âu đang sơ tán nhân viên đại sứ quán của họ khi Taliban tiến gần hơn đến thủ đô Kabul của đất nước.
Bộ trưởng Nhập cư Marco Mendicino của Canada cho biết, Canada có kế hoạch tiếp nhận hơn 20.000 người Afghanistan dễ bị tổn thương, bao gồm các nhà lãnh đạo phụ nữ, nhân viên nhân quyền và phóng viên để bảo vệ họ khỏi sự trả đũa của Taliban.
Ông nói trong một cuộc họp báo rằng nỗ lực này bổ xung cho sáng kiến trước đó là chào đón hàng nghìn người Afghanistan làm việc cho chính phủ Canada, chẳng hạn như thông dịch viên, nhân viên đại sứ quán và gia đình của họ.
Ông nói, kế hoạch mới của Canada sẽ tập trung vào những người đặc biệt dễ bị tổn thương, bao gồm các nhà lãnh đạo phụ nữ, những người bảo vệ nhân quyền, phóng viên, các nhóm tôn giáo thiểu số bị đàn áp và những người đồng tính luyến ái của cộng đồng.
Hoa Kỳ nói rằng họ hy vọng các lực lượng vũ trang của Afghanistan sẽ có động thái quyết liệt hơn.
Lầu Năm Góc cho biết Mỹ hy vọng quân đội Afghanistan sẽ chống lại Taliban nhiều hơn và nhấn mạnh rằng, bất chấp những tổn thất gần đây của họ, các lực lượng chính phủ ở Afghanistan có ưu thế về tính pháp lý.
Người phát ngôn Bộ Quốc phòng John Kirby nói với các phóng viên rằng các lực lượng Afghanistan có các công cụ để chống lại cuộc tấn công ác liệt đang diễn ra của Taliban.
“Chúng tôi muốn thấy ý chí và sự lãnh đạo chính trị, sự lãnh đạo quân sự cần có trên thực địa. Chúng tôi vẫn muốn thấy điều đó, và chúng tôi hy vọng sẽ thấy điều đó”, ông Kirby chia sẻ với báo giới.
"Nhưng cho dù nó có xảy ra hay không, nó có xảy ra hay không, điều đó người Afghanistan thực sự phải tự quyết định".
Trong bối cảnh Hoa Kỳ đang hoàn thiện rút toàn bộ lực lượng ra khỏi Afghanistan, Taliban đã chiếm thủ phủ của 18 tỉnh trong một tuần, bao gồm Herat và Kandahar, các thành phố lớn thứ ba và thứ hai của Afghanistan. Nhóm phiến quân cũng có vẻ đang tiến vào thủ đô Kabul.
Nguyên Hương
