Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin cho biết hôm 25/5 rằng các đồng minh châu Âu đang phát triển một chương trình phối hợp để huấn luyện lực lượng Ukraine sử dụng máy bay chiến đấu F-16. Nhưng các nhà lãnh đạo Lầu Năm Góc cảnh báo rằng đây sẽ là một nhiệm vụ phức tạp và tốn kém, cũng như sẽ không phải là một giải pháp kỳ diệu nào đó cho cuộc chiến.
Ông Austin cho biết các đồng minh nhận ra rằng ngoài việc huấn luyện, Ukraine cũng cần có khả năng duy trì và bảo dưỡng máy bay, cũng như có đủ đạn dược. Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ cho biết các hệ thống phòng không vẫn là vũ khí mà Ukraine cần nhất trong nỗ lực kiểm soát không phận.
Tướng Lục quân Mark Milley, Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân, người phát biểu cùng ông Austin tại một cuộc họp báo của Lầu Năm Góc cho biết: “Không có vũ khí thần kỳ". Ông cho biết việc cung cấp 10 chiếc F-16 có thể tiêu tốn 2 tỷ USD, bao gồm cả phí bảo trì.
“Người Nga có hàng nghìn máy bay chiến đấu thế hệ thứ tư và thứ năm. Vì vậy nếu bạn định đối đầu với Nga trên không, bạn sẽ cần một lượng đáng kể máy bay chiến đấu thế hệ thứ tư và thứ năm”, ông Milley nhấn mạnh.
Theo ông Milley, các đồng minh đã làm đúng khi cung cấp cho Ukraine một số lượng đáng kể hệ thống phòng không tích hợp để bao phủ không gian chiến trường. Ông cho biết những chiếc F-16 có vai trò trong tương lai như là một phần của năng lực không quân Ukraine. Nhưng “sẽ mất một khoảng thời gian đáng kể để xây dựng một lực lượng không quân có quy mô và phạm vi chiến đấu cần thiết”.
Ông Austin cho biết các Bộ trưởng Quốc phòng Hà Lan và Đan Mạch đang hợp tác với Hoa Kỳ trong nỗ lực đào tạo phi công cho Ukraine. Na Uy, Bỉ, Bồ Đào Nha và Ba Lan cũng đề nghị đóng góp cho khóa đào tạo này. Ngoài ra, ông cho biết các đồng minh sẽ thành lập một quỹ để các quốc gia khác có thể đóng góp vào nỗ lực chung.
“Chúng tôi hy vọng sẽ có nhiều quốc gia tham gia sáng kiến quan trọng này”, ông Austin nói, đồng thời cho biết thêm rằng khóa huấn luyện là “một ví dụ quan trọng về cam kết lâu dài của chúng tôi đối với an ninh Ukraine”.
Trước đó, người đứng đầu Lầu Năm Góc cho biết ông hy vọng rằng việc đào tạo phi công Ukraine trên máy bay chiến đấu F-16 do Mỹ sản xuất sẽ bắt đầu trong những tuần tới. Điều đó sẽ giúp củng cố năng lực không quân Ukraine về lâu dài nhưng không nhất thiết là một phần của cuộc phản công chống lại quân Nga.
Ông Austin và ông Milley đã tham gia cuộc họp trực tuyến của các nhà lãnh đạo quốc phòng từ khắp nơi trên thế giới để thảo luận về hỗ trợ quân sự cho Ukraine. Các nhà lãnh đạo Ukraine đã cung cấp cho họ thông tin cập nhật về nỗ lực chiến tranh và những lỗ hổng quân sự mà quân đội đang phải đối mặt. Ông Austin cho biết lỗ hổng lớn nhất tiếp tục là phòng không trên mặt đất.
-
- Tướng Lục quân Mark Milley, Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân, phát biểu trong cuộc họp báo tại Lầu Năm Góc ngày 25 tháng 5 năm 2023 ở Arlington, Virginia. (Ảnh: Win McNamee/Getty Images)
Trong cuộc họp lần thứ 12, các nhà lãnh đạo đã lắng nghe về các hoạt động chiến đấu đang diễn ra và cuộc phản công. Đồng thời cũng có những cuộc thảo luận về cách thức các đồng minh, vốn đang phải đối mặt với áp lực kho dự trữ, có thể tiếp tục hỗ trợ cuộc chiến chống lại Nga của Kyiv. Các quan chức Ukraine đã không thông báo rõ ràng và chính thức về việc phát động cuộc phản công rất được mong đợi của họ. Dù vậy một số người nói rằng nó đã bắt đầu và tốc độ của các cuộc tấn công cho thấy hoạt động phản công đang được tiến hành.
Các nhà lãnh đạo châu Âu cho biết họ đang thảo luận về những quốc gia đang có sẵn một chiến đấu cơ F-16. Mỹ từ lâu đã chần chừ trong việc cung cấp máy bay chiến đấu chủ lực hiện đại cho Ukraine. Chỉ đến cuối tuần trước, Tổng thống Joe Biden mới đồng ý cho phép các quốc gia khác gửi máy bay phản lực do Mỹ sản xuất cho Ukraine.
Các đồng minh châu Âu đã lên tiếng ủng hộ việc huấn luyện phi công máy bay chiến đấu cho Ukraine trong những ngày gần đây.
Josep Borrell, người đứng đầu chính sách đối ngoại của Liên minh châu Âu, cho biết hôm 23/5 rằng, việc đào tạo phi công Ukraine đã bắt đầu ở Ba Lan và một số nước khác. Dù vậy Bộ trưởng Quốc phòng Ba Lan Mariusz Blaszczak cho biết các khoá đào tạo vẫn đang trong giai đoạn lập kế hoạch. Hà Lan và Đan Mạch cũng đang lên kế hoạch đào tạo phi công Ukraine.
Hôm 22/5, Bộ trưởng không quân Mỹ Frank Kendall nhấn mạnh: "Máy bay chiến đấu F-16 có thể cung cấp cho Ukraine năng lực mà hiện nay họ chưa có. Nhưng nó sẽ không phải là yếu tố thay đổi cuộc chơi một cách rõ rệt đối với năng lực quân sự tổng thể của Ukraine".
Ông Kendall cho biết các máy bay F-16 do Mỹ sản xuất sẽ không làm thay đổi cán cân quyền lực trong cuộc xung đột Nga - Ukraine, vì các hệ thống phòng không uy lực sẽ ngăn chúng đóng vai trò chính trong việc quyết định kết quả cuộc chiến. Ông cũng cảnh báo việc cung cấp F-16 sẽ bị "coi là hành động leo thang từ phía Mỹ".
Trong khi đó, Kyiv hy vọng có thể nhận được 50 máy bay F-16 từ phương Tây để tăng cường khả năng kiểm soát trên không trong cuộc xung đột với Nga. Phát ngôn viên Không quân Ukraine Yury Ihnat nhận định, F-16 có thể là "vũ khí thay đổi cuộc chơi". "Khi có F-16, chúng tôi sẽ giành chiến thắng trong cuộc xung đột này", ông Ihnat bình luận.
Ông Ihnat cũng nói thêm rằng, những hệ thống phòng không mà phương Tây viện trợ đến nay không đủ để bảo vệ toàn bộ lãnh thổ Ukraine khỏi các cuộc không kích của Nga. "Lãnh thổ của chúng tôi rất lớn, đường biên giới dài và chiến tuyến kéo dài hơn 2.500km", ông nêu rõ. Do vậy, theo ông, F-16 có thể giúp lấp đầy lỗ hổng phòng không của Ukraine.
Quan chức Ukraine thừa nhận, những máy bay chiến đấu của Kiev từ thời Liên Xô hiện nay không thể ngăn chặn máy bay không người lái và tên lửa hành trình của Nga. Nếu phi đội của Ukraine được bổ sung F-16, Kiev có thể tập kích các mục tiêu quan trọng của Nga như sở chỉ huy, mạng lưới hậu cần, từ đó giúp Ukraine nhanh chóng giành lại lãnh thổ.
Đại sứ Nga tại Liên hợp quốc Anatoly Antonov ngày 22/5 cảnh báo, việc các nước phương Tây có kế hoạch chuyển máy bay chiến đấu F-16 cho Ukraine sẽ đặt ra câu hỏi về sự can dự của NATO vào cuộc xung đột ở Ukraine.
Viên Minh (Tổng hợp)
