Hôm 15/3, Nga tuyên bố chính thức rút khỏi Hội đồng châu Âu với lý do các nước phương Tây đã phá hoại cơ quan giám sát nhân quyền châu Âu, trước khi cơ quan giám sát nhân quyền hàng đầu của châu Âu công bố lệnh trục xuất Nga theo dự kiến.
Nga thông báo quyết định rút khỏi Hội đồng châu Âu hôm 15/3 với lý do các nước phương Tây đã phá hoại cơ quan giám sát nhân quyền châu Âu. Ông Leonid Slutsky, người đứng đầu Ủy ban Đối ngoại của Hạ viện Nga, cáo buộc các nước thuộc NATO và Liên minh châu Âu coi Hội đồng châu Âu là "phương tiện hỗ trợ ý thức hệ cho mục đích mở rộng chính trị, quân sự và kinh tế sang phía đông".
Trong nghị quyết được soạn thảo hôm 14/3 và thông qua hôm 15/3 sau khi Nga ra tuyên bố, Hội đồng châu Âu khẳng định Nga nên bị trục xuất và không có chỗ đứng trong ngôi nhà chung châu Âu vì chiến dịch quân sự tại Ukraine. Hội đồng đã đình chỉ tư cách thành viên của Nga hôm 25/2, một ngày sau khi Tổng thống Nga Putin phát động chiến dịch quân sự tại Ukraine.
Ông Pyotr Tolstoy, trưởng phái đoàn Nga tại hội đồng, thông báo trên Telegram rằng ông đã chuyển thư tuyên bố quyết định rời cơ quan giám sát nhân quyền của Moskva do Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov soạn thảo. Hội đồng châu Âu xác nhận đã nhận được thư của Moscow.
Thư thông báo về quyết định rút khỏi tổ chức giám sát nhân quyền châu Âu do Bộ trưởng Ngoại giao Nga Sergei Lavrov soạn thảo và đã được phía Hội đồng châu Âu xác nhận.
Lá thư nêu rõ: “Mọi trách nhiệm về việc cắt đứt đối thoại với Hội đồng Châu Âu thuộc về các nước NATO, những nước mà suốt thời gian qua luôn sử dụng chủ đề nhân quyền để thực hiện các lợi ích địa chính trị của họ và phục vụ cho các cuộc tấn công vào đất nước của chúng tôi”. Theo ông Lavrov, “do các lệnh trừng phạt và áp lực chính trị chưa từng có mà châu Âu áp đặt đối với Nga, Nga sẽ không trả phí thường niên cho Hội đồng châu Âu.
Nhấn mạnh Nga đang rời khỏi tổ chức dựa trên “ý muốn tự do của riêng mình”, ông Tolstoy giải thích rằng "quyết định cân bằng và thấu đáo” này được đưa ra trong bối cảnh Hội đồng nghị viện Ủy hội châu Âu (PACE) đang thảo luận các biện pháp trừng phạt Nga mà ông cho là có thể dẫn đến một nghị quyết chống Nga dựa trên những quy tắc không liên quan đến tình hình thực tế”.
Hội đồng châu Âu sau đó cũng xác nhận rằng họ đã nhận được bức thư từ Moscow. Kể từ khi được thành lập sau Thế chiến thứ 2, Nga là quốc gia thứ 2 quyết định rời khỏi Hội đồng châu Âu.
Quốc gia có động thái tương tự là Hy Lạp vào năm 1969, cũng để tránh việc bị trục xuất, sau khi một nhóm sĩ quan quân đội giành chính quyền trong một cuộc đảo chính quân sự. Quốc gia này gia nhập trở lại Hội đồng châu Âu sau khi khôi phục nền dân chủ 5 năm sau đó.
Cùng ngày, trong tuyên bố trên Telegram, ông Leonid Slutsky, Chủ tịch Ủy ban Duma quốc gia Nga về các vấn đề quốc tế cho biết, khi rời khỏi Hội đồng châu Âu, Nga sẽ “buộc phải từ bỏ Công ước châu Âu về quyền con người. Song ông khẳng định nhân quyền ở Liên bang Nga sẽ được đảm bảo "bằng mọi cách và vô điều kiện”. Bộ Ngoại giao nhấn mạnh, Nga sẽ tiếp tục thực thi các phán quyết của Tòa án Nhân quyền Châu Âu, đã được thông qua trước đây, nếu chúng không đi ngược lại với hiến pháp của đất nước. Nga cũng vẫn là một bên ký kết các hiệp ước nhân quyền quốc tế quan trọng.
Nga công bố ý định rời khỏi Hội đồng châu Âu vào ngày 10/ 3, sau khi tổ chức này tạm đình chỉ tư cách thành viên của Nga liên quan đến chiến dịch quân sự mà nước này phát động tại Ukraine.
Điều này cũng đồng nghĩa, Công ước châu Âu về nhân quyền sẽ không còn áp dụng với nước Nga, người Nga cũng sẽ không thể khiếu nại chính phủ lên Tòa án Nhân quyền châu Âu nữa.
Hội đồng châu Âu thành lập năm 1949. Nga gia nhập năm 1996 và là quốc gia thứ hai rời khỏi cơ quan này. Hy Lạp từng làm điều tương tự năm 1969 để tránh bị trục xuất sau khi một nhóm sĩ quan quân đội giành chính quyền trong cuộc đảo chính. Hy Lạp gia nhập lại sau khi khôi phục nền dân chủ sau 5 năm.
Huyền Anh
Theo Reuters
