Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov hôm thứ Ba (19/4) đã phủ nhận việc Moscow sẽ sử dụng vũ khí hạt nhân chiến thuật ở Ukraine, sau khi người đứng đầu Cơ quan Tình báo Trung ương (CIA) tuyên bố hồi đầu tháng rằng Nga có khả năng triển khai chiến lược này.
Phát biểu với một hãng thông tấn Ấn Độ, Ngoại trưởng Lavrov đã được hỏi về khả năng sử dụng vũ khí hạt nhân, điều này sẽ đánh dấu một bước leo thang đáng kể trong cuộc xung đột kéo dài gần hai tháng.
Nga và Mỹ đều đưa ra tuyên bố vào năm ngoái, trong đó cả hai bên nhất trí rằng “không tiến hành chiến tranh hạt nhân”, ông Lavrov nói với chương trình India Today TV. Ông nói thêm rằng, Nga cam kết tránh một cuộc xung đột hạt nhân.
Một quan chức hàng đầu khác của Điện Kremlin, phát ngôn viên Dmitry Peskov, cũng nói với đài PBS vào ngày 29/3 rằng “không ai nghĩ đến việc sử dụng — kể cả ý tưởng sử dụng vũ khí hạt nhân”.
Nhưng tuần trước, Cơ quan Tình báo Trung ương (CIA) William Burns nói với các nhà lập pháp rằng có khả năng Nga sẽ bắt đầu khai thác kho vũ khí hạt nhân khổng lồ của mình.
“Trước sự tuyệt vọng tiềm tàng của Tổng thống [Nga] [Vladimir] Putin và giới lãnh đạo Nga, cùng với những thất bại mà họ đã phải đối mặt về mặt quân sự cho đến nay, không ai trong chúng ta có thể xem nhẹ mối đe dọa gây ra bởi khả năng sử dụng vũ khí hạt nhân", ông Burns phát biểu trong một cuộc điều trần trước quốc hội, đồng thời nói thêm rằng Điện Kremlin đã có“ vị thế hạt nhân ”kể từ khi chiến tranh bắt đầu.
Tuy nhiên, ông Burns cuối cùng đã hạ thấp quan điểm này và cho biết các quan chức tình báo Mỹ “cho đến nay… vẫn chưa có nhiều bằng chứng thực tế về việc triển khai hoặc bố trí quân sự để củng cố mối quan ngại đó”.
Bất chấp bình luận của ông Burns rằng Nga có khả năng sẽ không sử dụng vũ khí hạt nhân, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy đã xuất hiện trên đài CNN vào Chủ nhật và nói rằng, thế giới “sẽ không chờ đợi thời điểm khi Nga quyết định sử dụng vũ khí hạt nhân” và “phải chuẩn bị cho điều đó”. Ông Zelenskyy sau đó kêu gọi "thuốc chống bức xạ" và hầm trú bom.
Ông Putin từng cảnh báo về vũ khí hạt nhân
Ngay từ khi bắt đầu cuộc chiến giữa Nga và Ukraine, vào ngày 28/2, Tổng thống Putin đã ra lệnh đặt các lực lượng quân đội, bao gồm cả vũ khí hạt nhân, trong tình trạng "báo động cao".
Tuy nhiên, Hoa Kỳ đã không thay đổi vị thế hạt nhân của mình.
Ông Putin cũng cảnh báo rằng, tại Ukraine, "bất kỳ ai cố gắng cản trở Nga sẽ phải gánh chịu hậu quả chưa từng có".
Hãng tin Reuters đưa tin cựu tổng thống Nga Dmitry Medvedev ngày 14/4 đã cảnh báo NATO về việc để Thụy Điển và Phần Lan gia nhập NATO. Ông Medvedev hiện là Phó Chủ tịch Hội đồng An ninh Liên bang Nga và là đồng minh thân cận của Tổng thống Nga Putin.
-
- Tổng thống Vladimir Putin (T) và Thủ tướng Dmitry Medvedev (giữa) xem lễ duyệt binh Ngày Chiến thắng tại Quảng trường Đỏ ở Moscow, vào ngày 9/5/2013. (Ảnh Getty Images)
Ông Medvedev cho rằng nếu Thụy Điển và Phần Lan gia nhập NATO, Nga sẽ phải tăng cường lực lượng trên bộ, hải quân và không quân ở Biển Baltic để khôi phục sự cân bằng quân sự.
“Không thể tiếp tục nói về tình trạng phi hạt nhân của khu vực Baltic. Sự cân bằng phải được khôi phục”, ông Medvedev tuyên bố.
"Cho đến nay, Nga đã không làm như vậy (triển khai hạt nhân) và sẽ không thực hiện điều đó. Tuy nhiên, nếu chúng tôi bị ép, hãy nhớ rằng chúng tôi không phải là người khởi xướng điều này", cựu tổng thống Nga nói thêm.
Cũng trong ngày thứ Ba, ông Serhiy Gaidai, thống đốc vùng Luhansk của Ukraine, nói với tờ Reuters rằng người Nga đã chiếm giữ thành phố Kreminna.
Ông nói: “Điện Kreminna nằm dưới sự kiểm soát của 'Orc'', ám chỉ một thuật ngữ mà người Ukraine đã sử dụng cho người Nga trong cuộc xung đột. "Họ đã vào thành phố".
“Các hậu vệ của chúng tôi đã phải rút lui. Họ đã cố thủ ở các vị trí mới và tiếp tục chiến đấu với quân đội Nga", ông nói.
Điện Kremlin: Nga sẵn sàng sử dụng vũ khí hạt nhân khi đối mặt với ‘đe dọa sống còn’
Hôm thứ Ba (22/03), phát ngôn viên Điện Kremlin Dmitry Peskov cho biết Moscow sẽ không loại trừ khả năng tấn công hạt nhân theo các tình huống được nêu trong học thuyết quân sự của họ, bao gồm cả trong trường hợp Nga phải đối mặt với một “mối đe dọa sống còn”.
Ông Peskov đã trả lời câu hỏi của phóng viên Christiane Amanpour của đài CNN trong một cuộc phỏng vấn, trong đó ông được yêu cầu xác nhận việc Tổng thống Nga Vladimir Putin sẽ “không bao giờ sử dụng vũ khí hạt nhân”.
Phát ngôn viên này từ chối loại trừ một cuộc tấn công hạt nhân, đồng thời nhắc đến học thuyết quân sự của Nga cho phép sử dụng các loại vũ khí hạt nhân trong một số trường hợp nhất định, ngay cả trong các cuộc xung đột vũ trang thông thường.
-
- Tổng thống Nga Vladimir Putin (Phải) lắng nghe Thư ký báo chí Dmitry Peskov (Trái) trước một cuộc họp báo sau cuộc hội đàm với Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu tại nhà khách chính phủ Bocharov Ruchei ở khu nghỉ mát Sochi, Biển Đen, 14/05/2013. (Ảnh Getty Images)
Ông Peskov nói: “Chúng tôi có một khái niệm về an ninh nội địa, và điều đó là công khai. Quý vị có thể đọc tất cả các lý do mà vũ khí hạt nhân được sử dụng.".
“Vì vậy, nếu như đó là một mối đe dọa sống còn đối với đất nước của chúng tôi, thì vũ khí đó có thể được sử dụng theo khái niệm của chúng tôi".
Ông Peskov có lẽ đang đề cập đến một mệnh lệnh của tổng thống về việc răn đe hạt nhân, vốn được công bố vào tháng 06/2020 và nêu rõ một số tình huống mà Nga có thể sử dụng các loại vũ khí hạt nhân.
