Nhân chứng ở Kabul kể về những ngày Taliban chiếm đóng

Giúp NTDVN sửa lỗi

Nhân chứng chia sẻ Taliban chiếm Kabul một cách thần tốc bởi Kabul hoàn toàn bị bỏ ngỏ. Các chính phủ đánh giá sai một cách nghiêm trọng thực lực của Taliban. Ngày này, trên bầu trời Kabul chỉ còn máy bay trực thăng của Mỹ, hàng chục lượt, dường như để sơ tán.. Một động thái muộn màng…

Vào Chủ nhật, ngày 15/8, theo giờ địa phương, cuộc đảo chính ở Afghanistan đã diễn ra. Taliban đã tiến vào thủ đô với tốc độ nhanh như gió mà không vấp phải bất kỳ phản kháng nào của chính phủ Kabul. Taliban nhanh chóng chiếm Phủ Tổng thống, Cộng hòa Hồi giáo Afghanistan, và trở thành Tiểu vương quốc Hồi giáo Afghanistan trong vòng vài ngày. Hai công dân Trung Quốc có mặt ở Kabul thời điểm đó đã được giới truyền thông phỏng vấn và kể về ngày đặc biệt của họ ở Kabul.

Theo báo cáo từ Global NetworkThe Paper, ông Zhang, một người Trung Quốc chuẩn bị rời Afghanistan vào ngày 19/8, không ngạc nhiên về sự thay đổi chính trị này. Ông nói rằng người dân và chính phủ Kabul biết rằng đội quân Taliban sớm muộn sẽ đến, nhưng ông cảm thán "Tôi không ngờ chế độ lại sụp đổ như thế này. Quá nhanh!"

Thực tế, dự đoán trước đó của mọi người là Taliban sẽ tấn công thủ đô Kabul trong 30 ngày tới. Ngay cả dự báo tệ nhất với người Mỹ cũng là Kabul sẽ thất thủ trong một tuần tới. Tóm lại, đó không phải là ngày 15/8 vừa qua. Dường như tình báo của Mỹ và chính quyền Afghanistan đã mắc sai lầm nghiêm trọng.

Cơ quan nơi ông Zhang làm việc bị đóng cửa hoàn toàn, không ai được phép ra ngoài và nhân viên địa phương không được phép đến làm việc.

Bắt đầu từ 11 giờ đêm ngày 14/8 (vài giờ trước khi Kabul thất thủ), toàn thành phố đã mất điện, gần 6 giờ sáng hôm sau mới có điện trở lại. Ông Zhang cho biết, mặc dù mất điện nhưng vẫn có nước khoáng, nước ngầm để người dân dùng, internet vẫn có thể kết nối và liên lạc trong Afghanistan vẫn thông suốt.

Một công dân Trung Quốc khác, ông Xiao Ran (bí danh), người đang làm việc trong một tổ chức an ninh quốc tế ở Kabul, nói với giới truyền thông rằng “Lý do mất điện là không ai ở nhà máy điện làm việc vì Taliban đã chiếm đóng nhà máy điện”. May mắn là cơ quan của ông Xiao Ran có máy phát điện riêng.

Ông Zhang nói với các phương tiện truyền thông rằng trước kia có các trạm kiểm soát quân sự giữa các quận ở Kabul. Quân đội chính phủ đầu hàng, quân Taliban không tiếp quản việc này. Giờ phút này, có rất ít dân thường trên phố. Máy bay trực thăng của quân đội Mỹ bận rộn trên bầu trời Kabul, có ngày bay 20 tới 30 lần.

Thi thoảng, có vài tiếng súng lẻ tẻ trên đường phố. Người ta nói rằng quân Taliban đang mải mê ăn mừng vì đã giành được quyền lực.

Những người bạn bên ngoài Afghanistan nói với ông Zhang rằng quân đội Taliban đã bắt đầu thực hiện nhiệm vụ ở ngoại ô Kabul, bắt đầu tiếp quản nhiệm vụ của cảnh sát quận 9 (Police District 9) và cảnh sát quận 1-15 của thành phố.

Ông Xiao Ran cho biết, “Taliban về cơ bản không gặp phải sự kháng cự nào khi tiến vào thành phố, đó là một cuộc chuyển giao quyền lực trong hòa bình. Tình hình những ngày này hoàn toàn giống như mọi ngày".

Nói về cuộc di tản của lực lượng Hoa Kỳ, ông Zhang nói với giới truyền thông, "Họ nói rằng họ đáng lẽ nên sơ tán từ rất lâu trước đây. Tôi cảm thấy rằng chính phủ Mỹ và các nước đã thực sự đánh giá thấp khả năng của Taliban".

Nói về những vấn đề mà Taliban phải đối mặt, ông Zhang nói: “Vấn đề lớn nhất đối với Taliban trong nước không phải là chính quyền Kabul cũ và các lực lượng quân đội Mỹ mà là các tổ chức khủng bố khác, bao gồm al-Qaeda, IS, Taliban Pakistan, và một số các tổ chức thánh chiến. Các tổ chức này phân bố ở các vùng nông thôn và miền nam Afghanistan, các tổ chức ở miền bắc cũng có thể nhân cơ hội này tham chiến và khiến tình hình trở nên rắc rối hơn".

Taliban cũng có thể thanh lý kẻ thù của họ trong Bộ Nội vụ và Cơ quan Tình báo. Ông Zhang phân tích “Một khi Taliban xóa sổ chúng, chúng sẽ không thể đối phó với các tổ chức khủng bố khác. Hãy xem Taliban sẽ làm gì sau khi họ lên nắm quyền!”.

Đối mặt với Thỏa thuận mới có vẻ rất nhiều hy vọng do Taliban đề xuất, chẳng hạn như không còn bắt phụ nữ đội khăn trùm đầu, cho phép một số phụ nữ được đi học, v.v., thái độ của ông Zhang khá nghi ngờ về điều đó: “Thật khó để nói chính sách tương lai sẽ như thế nào".

Theo Wikipedia, Taliban, tự xưng là Tiểu vương quốc Hồi giáo Afghanistan (IEA), là một tổ chức quân sự và phong trào Hồi giáo Deobandi ở Afghanistan, tiến hành chiến tranh (thánh chiến) trong nước này và hiện đã đảo chính thành công. Kể từ năm 2016, thủ lĩnh của Taliban là Mawlawi Hibatullah Akhundzada.

Taliban đã bị quốc tế lên án vì việc thực thi hà khắc luật Hồi giáo Sharia, dẫn đến việc nhiều người Afghanistan bị đối xử tàn bạo. Trong thời gian cầm quyền từ năm 1996 đến năm 2001, Taliban và các đồng minh của họ đã thực hiện các cuộc thảm sát nhằm vào thường dân Afghanistan, từ chối cung cấp lương thực của Liên Hợp Quốc cho 160.000 dân thường chết đói và tiến hành chính sách tiêu thổ, đốt cháy những vùng đất màu mỡ rộng lớn và phá hủy hàng chục nghìn ngôi nhà. Trong thời kỳ cai trị của mình, họ cấm các sở thích và hoạt động như thả diều và nuôi chim làm thú cưng, và phân biệt đối xử với các dân tộc thiểu số và tôn giáo. Theo Liên Hợp Quốc, Taliban và các đồng minh của họ là nguyên nhân gây ra 76% thương vong cho dân thường Afghanistan trong năm 2010, 80% vào năm 2011 và 80% vào năm 2012. Taliban cũng đã tham gia vào cuộc diệt chủng văn hóa, phá hủy nhiều di tích bao gồm cả các tượng Phật 1500 năm tuổi nổi tiếng của Bamiyan.

Đàm Thanh

(Theo Secret China)



BÀI CHỌN LỌC

Nhân chứng ở Kabul kể về những ngày Taliban chiếm đóng