Cho dù giới lãnh đạo nước ngoài nhìn nhận việc ông Donald Trump trở lại Nhà Trắng bằng thái độ hy vọng hay kinh hoàng, thì viễn cảnh ông Trump tái xuất đang trở nên nóng bỏng đến mức lãnh đạo nhiều quốc gia đã đặt cược vào ngoại giao, an ninh, thậm chí là đầu tư tài sản, theo một bài báo của tờ New York Times.
Có rất ít dấu hiệu cho thấy bản cáo trạng đối với ông Trump về các cáo buộc hình sự ở New York hồi tuần trước đã thay đổi những toan tính này.
Theo tờ New York Times, các nhà ngoại giao và chuyên gia chính sách đối ngoại nhìn nhận rằng, giới lãnh đạo nước ngoài đã chứng kiến ông Trump hồi phục sau nhiều thảm họa đến mức giờ đây họ thấy khả năng phục hồi chính trị của ông giống như một "định mệnh". Điều này đặc biệt đúng ở châu Âu, nơi các nhà lãnh đạo đã trải qua 4 năm "lắng ghe" ông Trump chỉ trích về nhiều vấn đề, từ chi tiêu quân sự cho đến biến đổi khí hậu.
Ngay cả khi những tai ương pháp lý sẽ chấm dứt sự nghiệp chính trị của ông Trump (giống như cái cách mà hai cuộc luận tội và thất bại trong cuộc bầu cử lần trước) thì vẫn có nhiều người lo ngại về viễn cảnh ‘hồi sinh’ của ông Trump. Theo đó, nguồn cơn của nỗi lo này đến từ ứng cử viên nặng ký nhất cho chức Tổng thống Mỹ năm 2024: ông Ron DeSantis - Thống đốc Đảng Cộng hòa của tiểu bang Florida.
“Nếu ông Trump thực sự trở thành lịch sử, nhiều người ở châu Âu sẽ ngủ ngon hơn. Nhưng nỗi lo căn bản mà ông Trump đã gieo rắc cách đây 6 năm thì không hề biến mất”, cựu đại sứ Đức tại Mỹ và là lãnh đạo của Hội nghị An ninh Munich Wolfgang Ischinger nói với New York Times.
“Điều gì sẽ xảy ra nếu con virus biệt lập mà ông Trump thả ra tiếp tục lây nhiễm cho các ứng viên khác? Điều gì sẽ xảy ra nếu thay vì ông Trump, Đảng Cộng hòa tiếp tục đề cử một ứng cử viên theo chủ nghĩa biệt lập khác cho chức Tổng thống Mỹ. Và nếu ứng cử viên đó giành chiến thắng thì sao?”, ông Ischinger bày tỏ những nỗi lo về sự hồi sinh của ông Trump.
Những lo ngại này ngày càng trở nên sâu sắc hơn khi ông DeSantis, ứng cử viên nặng ký nhất có khả năng thay thế ông Trump để trở thành ứng viên của Đảng Cộng hòa, gần đây đã gọi cuộc chiến của Nga với Ukraine là một cuộc "tranh giành lãnh thổ”. Tuy nhiên, rất nhanh sau đó ông DeSantis đã rút lại bình luận này dưới áp lực chỉ trích dữ dội từ các Đảng viên Cộng hòa.
Tuy nhiên, phát biểu trên đã gây được tiếng vang lớn đến châu Âu trong bối cảnh châu Âu phụ thuộc nặng nề vào hỗ trợ ngoại giao và quân sự của Mỹ để duy trì quan điểm thống nhất về cuộc chiến Nga - Ukraine.
“Ông Trump là một hiện tượng, nhưng ông ấy không còn là duy nhất. Ông ấy đã khai sinh ra một thế hệ những 'Trump nhỏ' và 'những người giống Trump'”, cựu Đại sứ Anh tại Mỹ Kim Darroch nhận định.
“Nếu bạn tin rằng chủ nghĩa biệt lập đang leo thang ở Mỹ, bạn không nhất thiết phải đổ hết trách nhiệm lên đầu ông Trump vì còn rất nhiều lựa chọn thay thế khác", ông Darroch lập luận. Ông đã bị buộc phải rời chức vụ ở Washington sau khi những bức điện tín mà ông viết về chính quyền ông Trump bị rò rỉ năm 2019.
-
- Cảnh sát Tòa án New York nhìn cảnh sát New York (NYPD) thiết lập các rào chắn bằng kim loại trước Tòa án Hình sự Manhattan, Thành phố New York, Mỹ, 20/03/2023. (Ảnh: ichael M. Santiago/Getty Images)
Cuộc tấn công của giới truyền thông
Nhận định trên không nhằm mục đích tranh luận rằng ông Trump không phải là một nhân vật cá biệt, hoặc những rắc rối pháp lý của ông không thu hút được sự quan tâm của cộng đồng quốc tế. Với những cáo buộc khủng khiếp về "tiền bịt miệng" được trả cho một nữ diễn viên phim khiêu dâm, vụ kiện chống lại cựu Tổng thống là loại cảnh tượng chỉ có ở Mỹ và được các tờ báo lá cải nhiệt tình đưa tin.
Tờ Daily Star của Anh đăng một bài báo có tiêu đề: “The Bigly Usual Suspect” (tạm dịch: Nghi phạm đáng ngờ). Bài báo ghép những bức ảnh không mấy đẹp mắt về ông Trump trên phông nền được sử dụng để chụp chân dung tội phạm trong hồ sơ cảnh sát.
Tomorrow's Daily Star front page: The Bigly Unusual Supsect#TomorrowsPapersToday https://t.co/Z5YbOhAAM0 pic.twitter.com/afNWHq11O2
— Daily Star (@dailystar) March 31, 2023
Tờ The Times giật tít một bài báo đăng trên trang nhất hôm 1/4 với tiêu đề: "Trump will refuse to be handcuffed" (tạm dịch: Ông Trump từ chối còng tay)", trong đó có cuộc phỏng vấn với bà Stormy Daniels. Bà này cho biết bà có quan hệ tình ái với ông Trump và nhận các khoản thanh toán từ luật sư của ông Trump để đổi lấy sự im lặng của bà.
THE TIMES: Trump will refuse to be handcuffed, vow lawyers #TomorrowsPapersToday pic.twitter.com/5LINPLcht8
— Neil Henderson (@hendopolis) March 31, 2023
Nhưng tờ Daily Telegraph tập trung vào khả năng có lợi cho ông Trump với cơ sở chính trị cứng rắn của ông, nói rằng: “Bản cáo trạng là cơ hội vàng cho ông Trump” (Indictment is a golden opportunity for Trump). Có cảm giác rằng những rắc rối pháp lý của ông Trump sẽ bất ngờ lan rộng sang các cơ quan lập pháp và các cơ quan chính phủ một cách khôn lường.
Ông Darroch lập luận rằng, chỉ những người theo dõi sát sao câu chuyện về ông Trump mới nhận ra được đây là bản cáo trạng có khả năng chấm dứt sự nghiệp chính trị của ông Trump nhất trong số các cáo trạng liên quan đến can thiệp bầu cử và xử lý sai các tài liệu mật trước đó. Tuy nhiên, có không ít nhà quan sát khác lại phớt lờ quan điểm này. Thay vào đó, họ tập trung vào vị trí dẫn đầu của ông trong các cuộc thăm dò trước các đối thủ của Đảng Cộng hòa.
Ông Darroch cho hay, một trong những lý do khiến một số người châu Âu ca ngợi khả năng tái xuất của ông Trump là để phục vụ cho những tham vọng địa chính trị của riêng họ.
-
- Tổng thống Mỹ Donald Trump nói chuyện với Thái Tử Ả Rập Xê Út Mohammed bin Salman tại Hội nghỉ thượng đỉnh G20 tại Nhật Bản ngày 28/06/2019. (Ảnh: Kim Kyung-Hoon/AFP/Getty Images)
Châu Âu đặt cược vào canh bạc tái xuất của ông Trump
Ở Anh, một số người công khai mong mỏi sự tái xuất của ông Trump. Không ai khác, họ là những người ủng hộ Brexit và ấp ủ hy vọng về một hiệp định thương mại xuyên Đại Tây Dương. Tổng thống Mỹ Joe Biden đã gác lại điều đó, và mặc dù mối quan hệ của ông với Vương Quốc Anh rất thân tình, nhưng ông không quá nhiệt thành như người tiền nhiệm. Thậm chí ông chủ Nhà Trắng đã bỏ qua lễ đăng quang của Vua Charles III. Đây được coi là một sự kiện hào nhoáng, sẽ thu hút sự chú ý đối với người tiền nhiệm của ông.
Tại Pháp, Tổng thống Emmanuel Macron đã thúc đẩy “quyền tự chủ chiến lược” của châu Âu, lập luận rằng châu Âu phải "tự mình bảo vệ mình" và trở nên độc lập hơn với Hoa Kỳ. Việc ông Trump chế nhạo Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) là một yếu tố thúc đẩy chính khiến sự tái xuất của ông càng trở nên cấp bách hơn nữa. Rất có thể vào nhiệm kỳ thứ hai của mìnhh, ông Trump sẽ thực sự rút Mỹ khỏi liên minh NATO.
Các quốc gia ở khu vực Trung Đông cũng đang đặt cược vào khả năng ông Trump quay trở lại nắm quyền. Ả Rập Xê Út, Qatar và Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE) đã đầu tư vào ông Jared Kushner, con rể và cựu cố vấn của chính quyền ông Trump. Các chuyên gia tin rằng các khoản đầu tư đó cho thấy lãnh đạo những nước này mong muốn duy trì mối quan hệ bền chặt với ông Kushner, chồng của bà Ivanka - ái nữ của ông Trump.
Ông Martin S. Indyk, cựu Đại sứ Hoa Kỳ tại Israel, cho biết, người Ả Rập Xê Út đang rất trông chờ vào sự trở lại của ông Trump hoặc một Tổng thống thuộc Đảng Cộng hòa. Mối quan hệ giữa Tổng thống Mỹ và Thái tử Ả Rập Xê Út Mohammad bin Salman căng thẳng đến mức vị Thái tử này tuyên bố rằng ông sẵn sàng ủng hộ bất kỳ ai "ngoại trừ ông Biden”.
Tại Israel, các nhà phân tích cho rằng Thủ tướng Benjamin Netanyahu cũng mong muốn ông Trump trở lại Nhà Trắng, ít nhất là vì cả hai đều phải đối mặt với những vấn đề tương tự: các cáo buộc pháp lý.
Theo đó, ông Netanyahu hiện đang phải đối mặt với cáo buộc hối lộ, lừa đảo và vi phạm lòng tin nhằm nỗ lực thâu tóm ngành tư pháp. Giống như ông Trump, ông Netanyahu đã phản pháo rằng các công tố viên đã tiến hành một cuộc tấn công có động cơ chính trị nhằm vào ông.
Đối với các đồng minh của Mỹ, cuộc tấn công không ngừng nghỉ của ông Trump vào hệ thống tư pháp của Washington và thực tế là ông đã nhận được rất nhiều sự ủng hộ của Đảng viên Cộng hòa khác, có lẽ là hậu quả đáng báo động nhất từ bản cáo trạng đối với ông Trump.
Tuy nhiên, đối với các đối thủ như Nga và Trung Quốc, viễn cảnh tái xuất của ông Trump được xem là sự hỗn loạn và suy tàn của nước Mỹ.
Ông van S. Medeiros, cựu cố vấn về Trung Quốc dưới thời Tổng thống Barack Obama, cho biết: “Người Trung Quốc sẽ lợi dụng điều này để củng cố lập luận mà họ đã rao giảng bấy lâu nay rằng: nước Mỹ đang rơi vào tình thế rối loạn dân chủ, và Trung Quốc là lựa chọn tốt hơn cả".
Thanh Hải tổng hợp
