Ông Erdogan tái đắc cử Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ với chiến thắng sít sao

Giúp NTDVN sửa lỗi

Tổng thống Recep Tayyip Erdogan, người đứng đầu Đảng Công lý và Phát triển (AKP) của Thổ Nhĩ Kỳ, đã tái đắc cử với kết quả sít sao trong cuộc bầu cử lần hai vào ngày 28/05.

Theo ủy ban bầu cử Thổ Nhĩ Kỳ, ông Erdogan giành được 52% số phiếu bầu, trong khi ông Kemal Kilicdaroglu, lãnh đạo Đảng Nhân dân Cộng hòa (CHP), giành được 48%.

Phát biểu trước những người ủng hộ ở quận Uskudar của Istanbul, ông Erdogan cảm ơn tất cả những người đã bỏ phiếu và “giao cho chúng tôi nhiệm vụ lãnh đạo đất nước thêm 5 năm nữa”.

Tỷ lệ cử tri đi bỏ phiếu đạt hơn 85% trong tổng số 64 triệu cử tri đủ điều kiện, trong đó có gần 2 triệu kiều bào Thổ Nhĩ Kỳ bỏ phiếu ở nước ngoài.

Khi kết thúc cuộc kiểm phiếu sơ bộ, những người ủng hộ ông Erdogan đã xuống đường ở một số thành phố trên khắp đất nước. Họ vẫy cờ Thổ Nhĩ Kỳ và hô khẩu hiệu ủng hộ AKP.

Một số quốc gia bao gồm Qatar, Hungary, Iran, Azerbaijan, Pakistan và Serbia đã gửi lời chúc mừng đến ông Erdogan.

Đây là cuộc bầu cử khó khăn nhất của ông Erdogan tính đến nay. Trong cuộc bầu cử tổng thống gần đây nhất vào năm 2018, ông Erdogan đã dễ dàng đánh bại đối thủ chính của mình — với khoảng 10 triệu phiếu bầu — ở lần bỏ phiếu đầu tiên.

Tại cuộc bỏ phiếu đầu tiên diễn ra vào ngày 14/05 năm nay, ông Erdogan chỉ giành được 49,5% số phiếu, không đủ đa số cần thiết để chiến thắng ngay trong lần đầu tiên.

Ông Kilicdaroglu giành được 45% phiếu bầu ở cuộc bỏ phiếu đầu tiên, trong khi ứng cử viên thứ ba, ông Sinan Ogan, giành được 5%.

Vài ngày sau lần bỏ phiếu đầu tiên, ông Ogan - một người theo chủ nghĩa dân tộc - đã bày tỏ sự ủng hộ của mình đối với ông Erdogan, điều dường như đủ để lật ngược cán cân theo hướng có lợi cho ông Erdogan.

Ông Erdogan tái đắc cử Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ với chiến thắng sít sao
Ông Kemal Kilicdaroglu (trái) - Lãnh đạo Đảng Nhân dân Cộng hòa (CHP), ứng cử viên tổng thống của liên minh các đảng đối lập chính - phát biểu trước giới truyền thông tại trụ sở Đảng Nhân dân Cộng hòa (CHP) ở Ankara, Thổ Nhĩ Kỳ, ngày 15/05/2023. Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan (phải) xuất hiện trước những người ủng hộ tại trụ sở Đảng Công lý và Phát triển (AKP) ở Ankara, Thổ Nhĩ Kỳ, ngày 15/05/2023. (Ảnh: Burak Kara/Getty Images)

AKP không trừng phạt Nga

Ông Erdogan và AKP đã lãnh đạo Thổ Nhĩ Kỳ từ năm 2003, giành chiến thắng trong hàng chục cuộc bầu cử trước đó và duy trì quyền kiểm soát quốc hội. Điều này phần lớn là nhờ vào sự hỗ trợ mà họ nhận được ở các vùng nông thôn.

Trong nhiệm kỳ dài của mình, ông Erdogan, 69 tuổi, đã theo đuổi chính sách đối ngoại mà thường xung đột với chính sách của các đồng minh NATO. Điều này bao gồm một chính sách nuôi dưỡng mối quan hệ chặt chẽ với Moscow.

Năm ngoái, Ankara đã lên án cuộc xâm lược Ukraine của Moscow, nhưng ông Erdogan cũng từ chối ủng hộ các biện pháp trừng phạt do phương Tây dẫn đầu áp đặt lên Nga. Nga là quốc gia mà Thổ Nhĩ Kỳ có mối quan hệ thương mại rộng lớn và chung đường biên giới dài trên biển.

Trong thời gian chuẩn bị cho cuộc bỏ phiếu tổng thống, các quan chức AKP đã nhiều lần tuyên bố rằng nếu ông Erdogan tái đắc cử thì chính sách “không trừng phạt” của Thổ Nhĩ Kỳ sẽ được giữ nguyên.

“Chúng tôi đã theo đuổi chính sách cân bằng này cho đến nay và sẽ tiếp tục làm như vậy”, phát ngôn viên của ông Erdogan khẳng định vào tháng trước.

Vào tháng 3, Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Mevlut Cavusoglu nói rằng Ankara đã tìm cách tổ chức một cuộc "đối thoại bình đẳng" với Moscow và Kyiv, với hy vọng chấm dứt cuộc xung đột kéo dài 15 tháng.

Mùa hè năm ngoái, Thổ Nhĩ Kỳ đã đứng ra môi giới một thỏa thuận mang tính bước ngoặt giữa Nga và Ukraine, qua đó cho phép Ukraine xuất khẩu ngũ cốc qua Biển Đen.

Trong tuyên ngôn bầu cử của mình, AKP cam kết duy trì “mối quan hệ chính trị và kinh tế với Nga”, bao gồm “hợp tác trong lĩnh vực năng lượng”. Đáng chú ý, gần một nửa nhu cầu năng lượng của Thổ Nhĩ Kỳ được đáp ứng bằng khí đốt tự nhiên nhập khẩu từ Nga.

Trong những năm gần đây, sự ủng hộ dành cho ông Erdogan và đảng của ông đã giảm dần. Điều này phần lớn là do cuộc khủng hoảng tiền tệ đang diễn ra; dẫn đến lạm phát và làm gia tăng sự bất bình của người dân đối với các chính sách kinh tế của ông Erdogan.

AKP cũng bị nhiều người dân chỉ trích vì cách xử lý hai trận động đất kinh hoàng hồi tháng 2 của họ; các trận động đất đã khiến hàng chục nghìn người thiệt mạng ở miền nam Thổ Nhĩ Kỳ.

Nhưng kết quả thăm dò sơ bộ cho thấy, những lời chỉ trích không đủ để ngăn cản ông Erdogan và đảng của ông nắm quyền thêm nửa thập kỷ nữa.

Ông Erdogan tái đắc cử Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ với chiến thắng sít sao
Tổng thống Nga Vladimir Putin gặp người đồng cấp Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan tại khu nghỉ mát Sochi, ngày 14/02/2019. (Ảnh: Sergei Chirikov/AFP qua Getty Images)

CHP muốn 'thân phương Tây'

Đảng Nhân dân Cộng hòa (CHP) của ông Kilicdaroglu được nhiều người cho là có xu hướng thân phương Tây hơn. Thường được mô tả là “trung tả”, đảng được thành lập bởi ông Mustafa Kemal Ataturk - người sáng lập nước Cộng hòa Thổ Nhĩ Kỳ hiện đại.

Trong các cuộc tranh cử trước đó với AKP, CHP thường giành được khoảng 20% phiếu bầu và nhận thất bại. Tuy nhiên, điều này là đủ để biến đảng này thành lực lượng đối lập chính tại Thổ Nhĩ Kỳ.

Với hy vọng lật đổ ông Erdogan trong năm nay, CHP đã thành lập một liên minh 6 bên, bao gồm những người theo chủ nghĩa dân tộc, những người bảo thủ và một đảng theo chủ nghĩa Hồi giáo.

Liên minh này cam kết kiềm chế lạm phát, khôi phục nỗ lực vốn đang bị đình trệ là đưa Thổ Nhĩ Kỳ vào Liên minh châu Âu (EU) và khiến đất nước trở lại hệ thống quản trị nghị viện (chứ không phải hệ thống tổng thống hiện tại).

Trong thời gian chuẩn bị cho cuộc bầu cử, đã có nhiều đồn đoán rằng một chính phủ do CHP lãnh đạo sẽ theo đuổi một chính sách đối ngoại thân thiết hơn với phương Tây và lạnh nhạt hơn với Moscow.

Ông Kilicdaroglu, 74 tuổi, đã nhiều lần trấn an rằng quan hệ Thổ Nhĩ Kỳ - Nga sẽ được duy trì dưới sự lãnh đạo của ông.

Nhưng trong những tuyên bố gần đây, ông cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của Thổ Nhĩ Kỳ trong liên minh NATO mà nước này đã gia nhập vào năm 1952. “Thổ Nhĩ Kỳ phải tuân thủ các quyết định của NATO”, ông Kilicdaroglu nói trong một cuộc phỏng vấn ngày 09/05 với Wall Street Journal.

Sự việc càng làm dấy lên suy đoán rằng một chính quyền do CHP lãnh đạo sẽ khiến Thổ Nhĩ Kỳ xa cách Nga, và thậm chí có thể áp dụng các biện pháp trừng phạt mà phương Tây áp lên Moscow.

Ngay trước cuộc bỏ phiếu lần đầu tiên, ông Kilicdaroglu đã cáo buộc Điện Kremlin – mà không đưa ra bằng chứng – can thiệp vào cuộc bầu cử ở Thổ Nhĩ Kỳ.

Về phần mình, Điện Kremlin đã bác bỏ cáo buộc này, đồng thời bày tỏ “thất vọng” trước nghi ngờ của ông Kilicdaroglu.

Ông Erdogan thì cho rằng ông Kilicdaroglu “nhận lệnh từ [Tổng thống Mỹ Joe] Biden”.

Theo The Epoch Times

Xuân Hoa biên dịch



BÀI CHỌN LỌC

Ông Erdogan tái đắc cử Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ với chiến thắng sít sao