Có lẽ câu trả lời là không, nhưng chắc chắn chủ tịch Tập có ngụ ý này.
Hãy tưởng tượng viễn cảnh đáng sợ này: Vào ngày đầu tiên của Thế vận hội Olympic mùa đông Bắc Kinh, lực lượng ly khai thân Nga ở miền Đông Ukraine bắt đầu nổ súng nhắm vào lực lượng chính phủ Ukraine.
Sau nhiều ngày giao tranh, quân đội Nga tiến quân vào đất nước trước sự hậu thuẫn đắc lực của phe ly khai. Nhanh như cắt, lực lượng phía Tây của Nga phối hợp với lực lượng đóng tại Belarus hình thành một thế gọng kìm, tấn công toàn diện vào quân đội Ukraine.
Moscow tuyên bố, cuộc tấn công này là điều kiện cần để bảo vệ vùng Viễn Đông Nga trước một chính phủ phát xít do phương Tây hậu thuẫn. Biết rằng, sẽ chẳng có khả năng Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) do Mỹ dẫn đầu đe dọa gây chiến để bảo vệ Ukraine (một quốc gia không phải là thành viên), Moscow vẫn sẽ hạ một lệnh ngừng bắn. Cả hai bên đều phải chịu tổn thất thương vong đáng kể.
Nga sẽ ngồi lại đàm phán song vẫn giữ chân quân đội ở Donbass. Sau khi đã đảm bảo được tình hình tự trị cho khu vực này về sau, Điện Kremlin mới bắt đầu rút quân. Một số vẫn nằm trong sự bảo trợ nhằm đảm bảo sự ổn định và an ninh khu vực.
Kịch bản lý tưởng nhất là cuộc xung đột ở sườn đông Ukraine sẽ bị đóng băng bằng phủ quyết trực tiếp của Moscow đối với việc Ukraine gia nhập NATO. Điều này xảy ra nếu quân đội Washington chiếm đóng ở Ukraine không giao chiến với binh lính Nga, bởi điều này sẽ đe dọa một cuộc chiến quy mô lớn giữa hai cường quốc vũ trang hạt nhân.
Viễn cảnh này vô cùng đáng sợ nhưng đến nay, nó không còn là điều xa vời nữa.
Điều này phản ánh chặt chẽ một loạt các sự kiện diễn ra vào hồi tháng 8/2008 khi Nga xâm lược nước láng giềng phía nam Gruzia. Các cuộc đọ súng giữa lực lượng nổi dậy phe ly khai Nam Ossetia và quân đội Gruzia diễn ra vào một ngày trước lễ khai mạc Thế vận hội Mùa hè Bắc Kinh 2008. Cả Tổng thống Nga Vladimir Putin và Tổng thống Gruzia Mikheil Saakashvili đều phải bay về nước ngay lập tức để đối phó với tình hình khủng hoảng ngày càng trầm trọng.
Sau đó, giống như bây giờ, Moscow trước đây đã đóng quân tại các khu vực xung quanh khu vực mà nước này định xâm lược. Các lực lượng quân sự Nga đã tiếp cận khu vực này với lý do gìn giữ hòa bình (Abkhazia là một vùng lãnh thổ tranh chấp khác sau thời Liên Xô cũ). Với tình hình của Ukraine hiện nay, việc Nga đổ bộ đến Belarus (ngoài lực lượng trực chiến ở phía tây của Nga) sẽ là tấm 'kim bài' để đảm bảo rằng Điện Kremlin có đủ hỏa lực cần thiết nếu một kịch bản tương tự xảy ra.
Trước tình thế này, sẽ hợp lý khi nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình thực hiện các biện pháp phòng ngừa cần thiết để đảm bảo rằng Moscow và Putin một lần nữa không chuyển hướng sự chú ý của quốc tế khỏi Bắc Kinh.
Thế vận hội là một đại hội thể thao không chỉ là đua sức thể lực mà còn mang ý nghĩa biểu trưng cho tinh thần đoàn kết, hòa bình của toàn nhân loại. Các trận đấu năm 2008 đã gây ấn tượng với thế giới về sự chính xác, kỷ luật và tính tổ chức của Trung Quốc. Lễ khai mạc Thế Vận hội Bắc Kinh 2008 vẫn là một trong những buổi lễ ấn tượng nhất trong lịch sử Olympic.
Nhu cầu về thông tin báo chí tích cực là tối quan trọng trong thời đại COVID. Sự chú ý của công chúng về nguồn gốc virus và trách nhiệm ngầm của Bắc Kinh trong việc gây ra đại dịch cũng là 'động lực' để ông Tập ra sức lấy lại lòng tin quốc tế.
Chính sách "zero-COVID" đảm bảo các quy tắc và quy định nghiêm ngặt. Không thể ngăn chặn các ca nhiễm mới khi các vận động viên và huấn luyện viên đổ về từ khắp nơi trên thế giới. Hai tuần là thời điểm quan trọng để ĐCS Trung Quốc phô bày cách thức quản lý khủng hoảng — tuân thủ bắt buộc dưới họng súng — trước toàn thế giới.
Cuộc gặp dự kiến của ông Putin và ông Tập vào ngày khai mạc Thế vận hội càng cho thấy Trung Quốc đang đề phòng lịch sử lặp lại năm 2008. Đây sẽ là lần đầu tiên hai nhà lãnh đạo gặp mặt trực tiếp kể từ năm 2019.
Những ngày sau đó thì sao? Có vẻ như chủ tịch Tập cũng đã lên kế hoạch sẵn sàng cho hai tuần thi đấu. Lịch trình các cuộc tập trận chung giữa Nga và Belarus cho thấy sẽ không có bất kỳ hoạt động tiềm năng nào diễn ra cho đến khi Thế vận hội kết thúc.
Với tiêu đề "Tinh thần kiên quyết của Liên minh 2022" mô tả hai giai đoạn tập trận của Liên minh trong suốt hai tuần diễn ra Thế vận hội Bắc Kinh.
Giai đoạn đầu chủ yếu tập trung vào khả năng phối hợp triển khai của quân đội Nga và Belarus và kết thúc vào ngày 9/2.
Giai đoạn thứ hai sẽ kết thúc vào ngày 20/2 đồng thời kết thúc toàn bộ chương trình huấn luyện. Ngày này xảy ra trùng với ngày kết thúc Thế vận hội Olympic Bắc Kinh.
Theo Bộ Quốc phòng Nga, cuộc tập trận này nhằm “bảo vệ lợi ích của Liên minh", bao gồm "trấn áp và đẩy lùi nguy cơ xâm lược từ bên ngoài bằng một chiến dịch phòng thủ".
-
- Một quân nhân của Lực lượng Quân sự Ukraine tạo dáng với vũ khí của mình trong chiến hào trên chiến tuyến với phe ly khai do Nga hậu thuẫn gần làng Zolote, ở miền đông Lugansk, vào ngày 21/1/2022. (Ảnh Getty Images)
Cuộc chiến tranh Nga-Gruzia năm 2008 đã dời chú ý của dư luận khỏi sự phô trương sức mạnh kỷ luật của Trung Quốc. Ông Tập có động cơ mạnh mẽ để đảm bảo rằng ông Putin không nhân cơ hội này đẩy Đông Âu vào cuộc chiến. Tuy nhiên, Bắc Kinh vẫn rất thận trọng liên quan đến căng thẳng đang leo thang ở Ukraine. Nước này cũng kịch liệt lên án mọi cáo buộc của phương Tây về cuộc gặp sắp tới của ông Tập và ông Putin, cho rằng nó còn có mục đích khác ngoài việc thiết lập mối quan hệ Trung-Nga.
Một bài báo gần đây của Bloomberg đưa ra cáo buộc rằng, tổng thống Putin đang thông đồng với chủ tịch Tập nhằm đẩy lùi cuộc xâm lược Ukraine. Trích lời một nhà ngoại giao giấu tên ở Bắc Kinh, các tác giả cho rằng cuộc điện đàm gần đây giữa ông Tập và Putin đã dẫn đến việc Trung Quốc yêu cầu Nga tạm dừng cuộc xâm lược - ít nhất là cho đến sau Thế vận hội. Nội dung này được cho là đã bị cả người phát ngôn chính thức của Trung Quốc và Nga coi là phỉ báng vô căn cứ.
Không có khả năng ông Tập trực tiếp ra lệnh cho ông Putin từ chức. Tổng thống Nga đã chứng minh trong suốt nhiệm kỳ của mình rằng, ông không gặp khó khăn gì trên bàn cờ khi tỷ lệ thắng cược nghiêng về phía Nga. Ông dự đoán chính xác hậu quả trong cuộc xâm lược Gruzia. Cái giá phải trả không thể lớn hơn việc thêm một thành viên NATO ở biên giới phía nam. Tương tự với trường hợp sáp nhập Crimea năm 2014 cũng như việc Nga can thiệp ủng hộ Tổng thống Syria Bashar Al-Assad trong cuộc nội chiến của nước này.
Một lần nữa, kịch bản lặp lại ở Ukraine. Những tuyên bố gần đây của Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden đã ám chỉ sẽ áp đòn trừng phạt kinh tế nếu Nga có bất kỳ hành động gây hấn nào với Ukraine. Mặc dù dường như tình hình đã có chút thay đổi khi Hoa Kỳ đe dọa sẽ ngày càng tăng các đòn trừng phạt đối với các động thái của Nga về sau, kể cả trả đũa quân sự. Với việc an ninh năng lượng của châu Âu vẫn chủ yếu dựa vào nhập khẩu dầu và khí đốt của Nga, châu Âu không thể cắt đứt hoàn toàn quan hệ đối tác kinh tế với Moscow. Tổng thống Putin nắm quyền kiểm soát trực tiếp một yếu tố quan trọng trong phân tích chi phí - lợi ích của ông về việc can thiệp vào Ukraine.
Tuy nhiên, nếu Nga lên kế hoạch cho một cuộc xâm lược miền Đông Ukraine, việc duy trì mối quan hệ tốt đẹp với Trung Quốc vẫn là điều cần thiết. Hội nghị thượng đỉnh Nga-Trung nhiều khả năng sẽ thảo luận về mối quan hệ song phương giữa hai bên liên quan đến đường ống dẫn khí đốt tự nhiên Sức mạnh Siberia 2 và các sáng kiến mới nhằm mở rộng hợp tác kinh tế và chính trị. Hành động xâm lược ngoài lãnh thổ sẽ vấp phải sự lên án của quốc tế, và Moscow cần có mối liên hệ ngoại giao với Bắc Kinh.
Dù đồng tình hay không thì Nga vẫn ở thế được nhiều và mất ít từ việc chủ động đình chiến trong cuộc diễu hành Thế vận hội của Bắc Kinh.
Quan điểm được trình bày trong bài viết này là ý kiến của tác giả Dominick Sansone và không nhất thiết phản ánh quan điểm của NTD Việt Nam.
