Thuật toán cần thu thập 3 nhóm thông tin trước khi đề xuất bài đăng cho người dùng: đặc điểm của bài đăng mà người dùng tương tác, đặc điểm của người dùng, và vị trí của người dùng khi họ mở ứng dụng, chuyên vên phần mềm của ByteDDance cho biết.
Việc các công ty công nghệ Trung Quốc hợp tác với chính quyền Trung Quốc trong việc kiểm duyệt thông tin và tuyên truyền các thông điệp của Bắc Kinh đã được ghi lại trong tài liệu.
Một tài liệu nội bộ mà The Epoch Times có được gần đây, tiết lộ cách thức Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) sử dụng một ứng dụng tổng hợp tin tức phổ biến của ByteDance để truyền bá những nội dung của chính quyền này cho người dùng.
Trong khi đó, một nhân viên của ByteDance đã từng đưa ra nhận xét chi tiết về khối lượng thông tin mà một phần mềm của công ty này thu thập từ người dùng. Điều này đã đặt ra câu hỏi liệu phần mềm TikTok của ByteDance cũng sử dụng các thuật toán giống như phần mềm đó hay không.
Cuối tháng Bảy, Tổng thống Trump đã ban hành một sắc lệnh cấm TikTok hoạt động tại Hoa Kỳ nếu ứng dụng này không được bán cho một công ty Mỹ trước thời hạn 15/9, do quan ngại rủi ro đối với an ninh quốc gia và việc thu thập dữ liệu người dùng Mỹ.
Tài liệu
Năm 2016, phòng tuyên truyền của chính quyền thành phố Tháp Hà (Luohe), Trung Quốc đã gửi một thông báo cho tất cả các cấp ủy của ĐCSTQ ở quận/huyện và các văn phòng chính quyền cấp quận trong thành phố. Tháp Hà là một thành phố nằm ở tỉnh Hà Nam, miền trung Trung Quốc.
Thông báo yêu cầu các ủy ban toàn ĐCSTQ tạo tài khoản trên Toutiao - một ứng dụng tổng hợp tin tức phổ biến thuộc sở hữu của ByteDance. Trong thông báo cũng mô tả cách thức sử dụng các tài khoản này trên Toutiao để tuyên truyền thông tin dưới dạng khuyến nghị cho người dùng mà chính phủ đã nhắm mục tiêu.
“Khi có một sự kiện lớn hoặc sự cố khẩn cấp xảy ra, nó có thể là kênh gửi thông tin tuyên truyền đến những người dùng được chỉ định và những người dùng ở các khu vực được chỉ định. Nó hỗ trợ chính phủ trong việc truyền bá thông tin một cách hiệu quả”, trích dẫn từ tài liệu.
Thuật toán
Ngay từ tháng 1/2018, trong một bài đăng trên trang web chính thức của ứng dụng, chuyên viên phần mềm tại Toutiao là Cao Huanhuan đã giải thích cách thức các thuật toán của ứng dụng này theo dõi sở thích và thói quen của người dùng.
Theo chuyên viên này, thuật toán cần thu thập 3 nhóm thông tin trước khi quảng cáo bài đăng cho người dùng: đặc điểm của bài đăng mà người dùng tương tác, đặc điểm của người dùng, và vị trí của người dùng khi họ mở ứng dụng.
Đặc điểm của bài đăng bao gồm loại phương tiện, chẳng hạn như video, hình ảnh, hoặc văn bản; chủ đề của bài đăng, chẳng hạn như yoga, du lịch hay hip hop; độ dài thời gian người dùng đọc bài đăng, chẳng hạn như thời lượng video, số lượng ảnh và độ dài văn bản; đặc điểm của người tạo bài đăng.
Các đặc điểm của người dùng bao gồm sở thích, nghề nghiệp, độ tuổi, giới tính, loại điện thoại mà họ sử dụng, lịch sử duyệt web của người dùng trên các ứng dụng ByteDance, lịch sử tìm kiếm và lướt web trên internet, lịch sử mua sắm, v.v.
Các đặc điểm môi trường bao gồm vị trí chính xác của người dùng, chẳng hạn như tại nhà, tại nhà hàng hoặc đi du lịch nước ngoài, v.v.; thời gian trong ngày; người dùng đang sử dụng loại mạng nào, chẳng hạn như 3G, 4G, 5G và Wifi; và điều kiện thời tiết.
Thuật toán cũng sẽ chọn lịch sử xem của những người dùng khác giống với một người dùng cụ thể, chẳng hạn như những người có cùng sở thích hoặc nghề nghiệp tương tự.
Sau khi ứng dụng thu được cả 3 nhóm thông tin, một công cụ trí tuệ nhân tạo (AI) sẽ tạo ra các đề xuất cho người dùng.
Chuyên viên Cao nói thêm rằng, thuật toán cũng có thể được sử dụng để hiển thị các quảng cáo phù hợp cho người dùng này.
Theo anh Cao, ByteDance cũng đã tạo ra một số cơ sở dữ liệu danh sách đen, trong đó hàng triệu từ khóa hoặc hình ảnh mà chính quyền Trung Quốc đã cấm sẽ không được phép xuất hiện trên các nền tảng xã hội của họ. Anh Cao nói, bất kỳ bài đăng nào chứa một hoặc nhiều nội dung này sẽ bị xóa ngay lập tức.
Anh ấy không đưa ra chi tiết cụ thể về cách làm thế nào ByteDance hoặc Toutiao có thể thu thập lượng lớn dữ liệu như vậy về hành vi và sở thích của người dùng, cũng như cách thuật toán sẽ thu thập nội dung bị cấm.
ByteDance chưa bình luận gì về thông tin của anh Cao.
Hệ lụy từ TikTok?
Anh Cao nhấn mạnh rằng: “Các nền tảng mạng xã hội khác từ công ty của chúng tôi [ByteDance] sử dụng cùng một thuật toán này, nhưng thực hiện các điều chỉnh theo mô hình kinh doanh của từng nền tảng”.
Trong Hội nghị AI thế giới được tổ chức vào ngày 11/7, ông Li Lei - giám đốc phòng thí nghiệm AI của ByteDance, nói rằng, các thiết kế của nhóm ông dành cho tất cả các ứng dụng thuộc sở hữu của ByteDance. Công ty này hiện sở hữu hơn 20 ứng dụng.
Trong một bài đăng tuyển dụng "kỹ sư thuật toán" gần đây, ByteDance nói rằng vị trí này sẽ "chịu trách nhiệm về các đề xuất, quảng cáo, cơ sở hạ tầng hệ thống, dữ liệu lớn, nền tảng mở và các công nghệ cốt lõi khác của công ty".
Công ty con TikTok vẫn chưa đưa ra bình luận nào về các mô hình thuật toán của nó.
Thuật toán của ứng dụng TikTok có thể là điều cốt lõi trong bất kỳ thỏa thuận nào của Hoa Kỳ, vì vào ngày 28/8, ĐCSTQ đã sửa đổi các quy định về kiểm soát xuất khẩu, yêu cầu “công nghệ dựa trên phân tích dữ liệu cho các dịch vụ đề xuất thông tin được cá nhân hóa” phải được các cơ quan chức năng của chính phủ Trung Quốc phê duyệt trước khi xuất khẩu.
Các nhà phân tích thị trường nhấn mạnh rằng, quy định mới này có nghĩa là ByteDance cần có sự chấp thuận của Bắc Kinh khi bán các hoạt động của TikTok tại Hoa Kỳ.
Trong khi đó, việc chính phủ Trung Quốc có quyền sở hữu TikTok là mấu chốt khiến chính quyền Hoa Kỳ quan ngại về khả năng dữ liệu người dùng bị Bắc Kinh khai thác.
Trong cuộc phỏng vấn trước đây với The Epoch Times, cựu kiểm duyệt mạng internet Trung Quốc Liu Lipeng cho biết, anh đã được ByteDance ở Trung Quốc đề nghị tuyển dụng vào nhóm xử lý kiểm duyệt trên TikTok.
Một bài báo khác của The Epoch Times cũng tiết lộ mối quan hệ chặt chẽ giữa ByteDance và ĐCSTQ, trong đó, nhiều quản lý cấp cao của công ty này là đảng viên ĐCSTQ và là thành viên trong chi bộ ĐCSTQ của công ty. Các công ty ở Trung Quốc được yêu cầu thành lập các tổ chức Đảng tại công ty của họ, để đảm bảo rằng các chính sách kinh doanh và nhân viên của công ty tuân theo đường lối của ĐCSTQ.
Tuy TikTok đã tìm cách tách khỏi chủ sở hữu tại Bắc Kinh - công ty ByteDance, bằng cách thiết lập một nhóm thành viên hội đồng quản trị và giám đốc điều hành người Mỹ, nhưng việc thu thập dữ liệu của ứng dụng và các hoạt động kiểm duyệt bị cáo buộc đối với người dùng quốc tế đã bị giám sát chặt chẽ trong những tháng gần đây.
Trước đây, The Epoch Times đã phỏng vấn một du học sinh Trung Quốc có tài khoản TikTok bị khóa, sau khi anh này đăng tải một đoạn video quay cảnh mình đang chế nhạo quốc ca Trung Quốc.
Tờ Wall Street Journal cũng từng đưa tin về việc một số người dùng TikTok đã ca ngợi Trung Quốc trong video, với hy vọng lợi dụng thuật toán thúc đẩy nội dung có lợi và thân thiện với Trung Quốc của ứng dụng, sẽ giúp video của họ được nhiều người biết đến.
Nguyễn Minh
Theo The Epoch Times
