Disney+ phiên bản Hong Kong vừa mới hoạt động từ đầu tháng 11. Tuy nhiên, một số người dùng nhận thấy rằng, một tập trong bộ phim hoạt hình kinh điển của Mỹ "Gia đình Simson” (Tên gốc: The Simpsons) trên nền tảng này đã biến mất và nội dung liên quan đến cuộc "Thảm sát Thiên An Môn" – sự kiện được Bắc Kinh coi là nhạy cảm. Động thái này bị nghi là kiểm duyệt và khiến mọi người càng lo lắng rằng quyền tự do ngôn luận ở Hong Kong đang bị bóp nghẹt nhanh chóng.
Nền tảng video Disney+ đã được ra mắt cách đây 18 tháng và đạt được tốc độ phát triển nhanh chóng, với hơn 116 triệu người đăng ký trên toàn thế giới.
Theo VOA và Deutsche Welle, khán giả nghi ngờ rằng tập thứ 12 trong phần 16 của "The Simpsons" đã bị Disney xóa khỏi nền tảng video trực tuyến Disney+ Hong Kong. Tập phim này được công chiếu sớm nhất vào năm 2005, kể về việc gia đình Simpsons đến Trung Quốc để nhận nuôi một đứa trẻ, trong phim có hai lần đề cập đến Quảng trường Thiên An Môn.
Trong một cảnh phim, khi gia đình Simpsons đến thăm thi hài của cựu lãnh đạo Mao Trạch Đông, người cha Homer đã nói về Mao Trạch Đông như sau: "Ông ta giống như một thiên thần nhỏ đã giết chết 50 triệu người (He’s like a little angel that killed 50 million people)”.
Trong một cảnh khác, cả gia đình đi ngang qua Quảng trường Thiên An Môn và nhìn thấy một tấm bia đá có dòng chữ: "Không có gì xảy ra ở nơi này vào năm 1989 (Tien An Men Square: On this Site, In 1989, Nothing Happened)”. Ngoài ra còn có cảnh con gái của Homer đứng trước chiếc xe tăng, ám chỉ bức ảnh “Tank Man” nổi tiếng đứng chặn xe tăng trong cuộc đàn áp.
Những tình tiết này rõ ràng là châm biếm lịch sử giết người của Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) và những nỗ lực của chính quyền nhằm xóa bỏ ký ức của người dân về vụ Thảm sát Thiên An Môn.
Tập này cũng có những bình luận sắc bén về việc ĐCSTQ đàn áp Tây Tạng và Đại Cách mạng Văn hóa.
Hiện chưa rõ liệu có phải Disney chủ động gỡ bỏ tập phim này hay không, hay có phải do nhận được yêu cầu từ cơ quan quản lý của chính phủ hay không. Nhưng nó đã thu hút sự chú ý của giới truyền thông quốc tế.
Disney và chính quyền Hong Kong đã không trả lời các câu hỏi của AFP. Hôm thứ Hai (29/11), AFP đã kiểm tra kênh Disney+ Hong Kong và thấy rằng các tập 11 và 13 của phần 16 vẫn có thể xem được, nhưng không có tập 12.
Hong Kong đang bị thu hẹp không gian tự do ngôn luận
Cục Thương mại và Phát triển Kinh tế Hong Kong cho biết trong một tuyên bố với The New York Times rằng, các quy định kiểm duyệt phim chỉ áp dụng cho phim điện ảnh và không áp dụng cho các dịch vụ truyền thông trực tuyến.
Trong quá khứ, Hong Kong theo chính sách "Một quốc gia, Hai chế độ" và tự do hơn Trung Quốc đại lục về mặt nghệ thuật và chính trị. Nhưng kể từ khi Bắc Kinh thi hành "Luật An ninh Quốc gia Hong Kong" từ tháng 6/2020 để trấn áp làn sóng phản đối dẫn độ về đại lục, Hong Kong đã mất tự do trên tất cả các phương diện. Nhiều ngành công nghiệp cũng bị ảnh hưởng, bao gồm cả truyền thông tin tức, phim ảnh, giải trí, bảo tàng, v.v. đều bị kiểm duyệt. Các nhà báo nước ngoài của The Economist và Financial Times đã không được gia hạn visa làm việc tại Hong Kong.
Vào ngày 27/10, Hong Kong chính thức thắt chặt các quy định kiểm duyệt phim ảnh, yêu cầu các thanh tra điện ảnh đứng trên quan điểm "duy trì an ninh quốc gia" để kiểm duyệt và ngăn trình chiếu phim. Động thái này bị chỉ trích là thắt chặt hơn nữa không gian tự do của Hong Kong và làm suy yếu sức sáng tạo của ngành công nghiệp điện ảnh. Các nhà chức trách đã sử dụng luật mới này để cấm các bộ phim về "chủ đề nhạy cảm" được chiếu tại các liên hoan phim.
Tuần trước, bà Lâm Trịnh Nguyệt Nga (Carrie Lam), Đặc khu trưởng Hong Kong do Bắc Kinh bổ nhiệm, tuyên bố rằng sẽ “tích cực bịt lỗ hổng Internet của Hong Kong” và đưa ra các quy định về “tin giả”. Những phát ngôn của bà càng làm trầm trọng thêm lo ngại rằng "tường lửa" của ĐCSTQ – hệ thống kiểm duyệt tin tức và Internet khổng lồ – có thể vươn đến Hong Kong.
Đây không phải là lần đầu tiên Disney dính nghi án chặn nội dung nhạy cảm ở Hong Kong. Trong phong trào chống dẫn độ vào năm 2019, một tập có tựa đề “Band in China” (Ban nhạc Trung Quốc) trong loạt phim hoạt hình Mỹ "South Park" (Công viên Nam phương) đã được phát sóng vào ngày 1/10.
Trong tập đó, cuối cùng một nhân vật đã bị nhốt vào trại lao động của ĐCSTQ. Hầu hết nội dung của tập này đều châm biếm việc các thương hiệu Mỹ sẵn sàng tuân thủ các quy tắc kiểm duyệt của ĐCSTQ để kiếm tiền.
Hiện tại, một số nội dung châm biếm Bắc Kinh vẫn có thể được nhìn thấy trên các nền tảng truyền thông trực tuyến khác ở Hong Kong. Ví như Netflix của Hong Kong vẫn đang phát sóng tập phim "Ban nhạc Trung Quốc" nói trên.
Đông Phương (t/h)
Theo Vision Times
