Ukraine cáo buộc Nga đã sát hại gần 300 dân thường vô tội ở Bucha. Tuy nhiên, Nga khẳng định không hề có hành động bạo lực với dân thường.
Trong chuyến thị sát tới thị trấn Bucha vào hôm qua (ngày 4/4), Tổng thống Zelensky đã đề cập tới việc quân đội Nga sát hại dân thường. Ông nói thêm rằng, Ukraine cảm thấy “rất khó” hòa đàm với Nga sau những gì mà quân đội Nga “đã làm” ở thị trấn nằm gần thủ đô Kiev, theo hãng tin CNN.
Cụ thể, ông Zelensky đã nói với các phóng viên trong lúc đến thăm thị trấn Bucha như sau: “Chúng tôi muốn các bạn cho thế giới chứng kiến những gì đang xảy ra ở đây. Quân đội Nga đã làm gì. Liên bang Nga đã làm gì đối với một Ukraine thanh bình. Điều quan trọng là mọi người cần phải nhìn thấy những người dân ở đây”.
Vụ 'thường dân chết ở Bucha'
Hôm Chủ Nhật (ngày 3/4), Ukraine đã công bố những hình ảnh và video cáo buộc việc quân đội Nga thảm sát thường dân tại thị trấn Bucha sau khi rời đi.
Hình ảnh vệ tinh thương mại chụp ngày 31/3 và được công bố ngày 3/4 cho thấy có ít nhất một hố chôn tập thể được nhìn thấy gần một nhà thờ ở trung tâm Bucha.
Các video "thường dân bị Nga hành quyết" được Ukraine công bố cho thấy người chết trong tư thế quỳ gối, mặt úp vào tường và bị trói tay. Trả lời truyền thông phương Tây, một số người dân Bucha cho biết các vụ hành quyết bắt đầu từ ngày đầu tiên Nga kiểm soát thị trấn và họ thấy có lính Chechnya tại khu vực.
VOA: Thảm sát Bucha: Vợ kể chuyện tìm thấy xác chồng
Giới chức Ukraine cho biết tới nay khoảng 410 thi thể đã được thu thập ở các làng mạc, thị trấn trong tỉnh Kiev, trong đó các công tố viên và chuyên gia đã khám nghiệm 140 thi thể. Tổng công tố Ukraine Iryna Venediktova cho rằng đây là "những bằng chứng quan trọng về các tội ác chiến tranh của Nga".
Ukraine nói gì về 'thảm sát Bucha'?
Tổng thống Zelensky nói rằng, Ukraine “rất khó hòa đàm” với Nga sau những gì mà lực lượng nước này làm ở Bucha. Ông cảnh báo rằng, nếu Nga trì hoãn càng lâu các cuộc đàm phán với Ukraine thì tình hình càng trở nên tồi tệ hơn.
Tổng thống Ukraine cũng gửi lời tới “các nhà lãnh đạo chủ chốt của những quốc gia hàng đầu – những người có quyền quyết định liệu Ukraine có nên trở thành thành viên của NATO hay không”. Ông nói với họ rằng: “Tôi nghĩ họ nên tới đây và chứng kiến cảnh tượng này”.
Trước đó, giới chức Ukraine cho biết, họ đang điều tra về khả năng Nga sát hại dân thường sau khi phát hiện hàng trăm thi thể quanh các thị trấn bên ngoài thủ đô Kiev, sau khi quân đội Nga rút khỏi khu vực này. Thị trưởng thành phố Bucha tuyên bố, “có gần 300 người dân vô tội đã bị quân đội Nga sát hại và chôn trong các mộ tập thể”.
Một quan chức cấp cao Lầu Năm Góc ngày 4/4 nói với Reuters rằng quân đội Mỹ không thể độc lập xác nhận cáo buộc cho rằng lực lượng Nga "thảm sát dân thường" tại thị trấn Bucha, nhưng cũng không có lý do để phản đối thông tin do phía Ukraine đưa ra.
Tổng thư ký Liên Hợp Quốc António Guterres hôm qua ra tuyên bố cho biết ông "bị sốc khi xem hình ảnh dân thường bị sát hại ở Bucha", nói rằng một cuộc điều tra độc lập là cần thiết để đảm bảo những người gây ra hành động này phải chịu trách nhiệm.
Nga nói gì về 'Thảm sát Bucha'
Trong cuộc họp báo hôm 4/4, Bộ Quốc phòng Nga nêu rõ: tất cả các đơn vị Nga đã hoàn toàn rời Bucha ngày 30/3, trong khi tin tức, hình ảnh về "tội ác của quân Nga ở Bucha" chỉ được đăng tải 4 ngày sau đó, khi đoàn nhà báo quốc tế và truyền hình Kiev đến Bucha.
Theo Bộ Quốc phòng Nga, điều đáng chú ý là tất cả các thi thể, sau ít nhất 4 ngày, không bị cứng lại, không có các vết đặc trưng của tử thi và có máu không đông ở các vết thương. "Tất cả những điều này khẳng định các bức ảnh và đoạn phim từ Bucha là một sản phẩm khác của chế độ Kiev cho các phương tiện truyền thông phương Tây, như trường hợp của Mariupol với bệnh viện phụ sản, cũng như ở các TP khác", bộ này lập luận.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova trên kênh Telegram của mình cũng chỉ ra những lỗ hổng của "vụ dàn dựng" Bucha: "Sau khi quân Nga rút khỏi Bucha, ngày 31-3 trong một video thị trưởng Bucha Anatoli Fedoruk khẳng định quân Nga đã rời TP và không đề cập đến bất kỳ "cư dân địa phương" nào bị "trói tay chết trên đường". Tuyên bố đó khác với tuyên bố của ông Fedoruk trước các nhà báo ba ngày sau đó...
Trong clip về "thảm sát Bucha", các xác chết được bố trí nhân tạo, tập trung trên một đoạn đường nhỏ, để trong video có thể thấy rõ hơn. Có một đoạn video trong đó một trong những "xác chết" ngồi dậy ngay khi anh ta rời khỏi khung hình (nhưng vẫn nhìn thấy được trong gương chiếu hậu của ôtô)".
Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov khi làm việc với Phó tổng thư ký Liên Hiệp Quốc đặc trách các vấn đề nhân đạo Martin Griffiths tại Matxcơva ngày 4/4 đã nói: "Màn dàn dựng Bucha hiện đang được truyền thông Ukraine và phương Tây tích cực lan truyền là hành động khiêu khích trắng trợn do những người theo chủ nghĩa dân tộc Ukraine dàn dựng".
Người phát ngôn Điện Kremlin, ông D. Peskov, nói ngày 4-4 tại Matxcơva: "Tình hình chắc chắn nghiêm trọng và ở đây, chúng tôi đặc biệt yêu cầu các nhà lãnh đạo quốc tế không vội vàng đưa ra những tuyên bố, cáo buộc sâu sắc và nên yêu cầu thông tin từ nhiều nguồn khác nhau, ít nhất là lắng nghe lập luận của chúng tôi".
Liên Hiệp Quốc yêu cầu điều tra độc lập
Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc Antonio Guterres đã kêu gọi một cuộc điều tra độc lập về vụ việc. Một cuộc họp của Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc về Bucha đã được triệu tập ngày 4/4 theo yêu cầu của Nga khi nước này kiên quyết bác bỏ các cáo buộc của Ukraine và phương Tây.
Anh, nước đang giữ ghế chủ tịch luân phiên Hội đồng Bảo an, thông báo cơ quan này sẽ họp vào ngày 5/4 thay vì ngày 4/4 như Nga yêu cầu.
Theo giới quan sát, một cuộc điều tra quốc tế độc lập là cần thiết để làm sáng tỏ phần nào những gì đã xảy ra. Việc khám nghiệm tử thi để xác định thời điểm cũng như cách thức bị sát hại đã và đang được tiến hành và chắc chắn sẽ tiếp tục là nguồn cơn tranh cãi, cáo buộc qua lại.
Bucha, một thị trấn có khoảng 37.000 người gần Kiev, cũng như thị trấn Irpin gần đó đã chứng kiến các cuộc giao tranh ác liệt từ những ngày đầu Nga đưa quân vào Ukraine. Thị trấn bị chiếm vào ngày 26/2 và gần như bị cô lập với phần còn lại của Ukraine, theo hãng tin Reuters.
Trung Quốc kêu gọi kiểm chứng, Israel sốc, Ấn Độ hối điều tra Bucha
Ngày 5/4, phát biểu tại Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc (HĐBA LHQ), Đại sứ Trung Quốc tại LHQ Trương Quân nói, tất cả cáo buộc về tội ác chiến tranh và vi phạm quyền con người tại Ukraine cần phải được xác thực trước khi đưa ra kết luận và lời buộc tội.
Theo ông Trương, “những báo cáo và hình ảnh về cái chết của dân thường tại Bucha rất đáng ngại và hoàn cảnh liên quan cùng nguyên nhân cụ thể của vụ việc phải được xác thực làm rõ. Bất kỳ lời buộc tội nào cũng phải dựa trên sự thật trước khi đưa ra kết luận. Các bên cần kiềm chế và tránh những cáo buộc vô căn cứ”.
Về phía Ấn Độ, Đại diện thường trực nước này tại LHQ T.S.Tirumurti khẳng định: “Những báo cáo gần đây về việc sát hại dân thường tại Bucha là vô cùng đáng ngại. Chúng tôi kịch liệt lên án những vụ sát hại này và ủng hộ lời kêu gọi về một cuộc điều tra độc lập”.
Trong khi đó, Thủ tướng Israel Naftali Bennett cho hay, nước này lên án vụ việc tại Bucha, song không cáo buộc trực tiếp trách nhiệm của quân đội Nga.
Trả lời họp báo, ông Bennett nêu rõ: "Chúng tôi bị sốc trước cảnh tượng khủng khiếp ở Bucha... Nỗi khổ của người dân Ukraine là vô cùng lớn và chúng tôi đang làm mọi thứ có thể để hỗ trợ".
Các nước trên thể hiện quan điểm trong bối cảnh Ukraine công bố các hình ảnh, video cho thấy nhiều dân thường ở Bucha bị sát hại, cáo buộc Moscow gây ra vụ việc. Điều này làm dấy lên sự giận dữ và chỉ trích từ phương Tây đổ dồn và Nga.
'Thảm sát Bucha' và những câu hỏi?
Trong lúc vẫn chưa rõ đây là một vụ "thảm sát" hay chỉ là "màn dàn dựng", ý kiến của chuyên gia Mỹ Scott Ritter, cựu thanh sát viên vũ khí Liên Hiệp Quốc thời chiến tranh Iraq, cần được lắng nghe.
Trên tài khoản Twitter của mình, ông Ritter kêu gọi Ukraine cung cấp dữ liệu kiểm tra y tế liên quan. Ông lưu ý một cuộc kiểm tra y tế cơ bản sẽ trả lời 3 câu hỏi chính: thời gian chết, nguyên nhân chết và liệu các thi thể có bị di chuyển sau khi chết hay không. Ông cũng đề nghị xem liệu phía Ukraine có cung cấp dữ liệu hỗ trợ các cáo buộc không và có thể kiểm chứng được hay không.
"Trả lời ba câu hỏi này cho mỗi thi thể. Và sau đó bắt đầu tìm kiếm thủ phạm. Cho đến lúc đó, bạn chỉ đang truyền bá thông tin sai lệch theo đúng nghĩa đen", ông Scott Ritter nói.
Xem thêm:
- Điện Kremlin: Đàm phán với Ukraine không dễ dàng nhưng Nga vẫn sẽ tiếp tục
- Đại sứ Ukraine: Chống lưng cho Nga, Bắc Kinh sẽ phải trả giá đắt
- Điểm mặt những ‘trùm cuối’ trong cuộc chiến Nga-Ukraine
