Các tổ chức nhân quyền thế giới đang kêu gọi tẩy chay toàn diện Thế vận hội mùa đông 2022 ở Bắc Kinh bới những cáo buộc vi phạm nhân quyền đối với người thiểu số Duy Ngô Nhĩ ở Tân Cương, miền Tây Bắc Trung Quốc và các nhóm thiểu số khác. Động thái này có khả năng gây áp lực lên Ủy ban Olympic quốc tế (IOC), các vận động viên, nhà tài trợ và liên đoàn thể thao.
Một liên minh đại diện cho người Duy Ngô Nhĩ, người Tây Tạng, cư dân Hong Kong và những người khác đã ra tuyên bố vào ngày 17/5 kêu gọi tẩy chay chẳng hạn như “tẩy chay ngoại giao” và đàm phán thêm với IOC hoặc Trung Quốc, sau khi các biện pháp nhẹ hơn đã được thả nổi và không có tác dụng.
“Thời gian để nói chuyện với IOC đã kết thúc”, bà Lhadon Tethong của Viện Hành động Tây Tạng cho biết trong một cuộc phỏng vấn độc quyền với The Associated Press. “Đây không thể là một thế vận hội như bình thường hay là một công việc kinh doanh như bình thường; Đây không phải Thế vận hội vì IOC và cho cộng đồng quốc tế”.
Thế vận hội Bắc Kinh sẽ khai mạc vào ngày 4/2/2022, chỉ sáu tháng sau khi Thế vận hội mùa hè kết thúc ở Tokyo.
Các nhóm nhân quyền đã họp vài lần trong năm qua với IOC, yêu cầu loại bỏ Thế vận hội khỏi Trung Quốc. Một thành viên chủ chốt trong các cuộc đàm phán đó là Zumretay Arkin của Đại hội Duy Ngô Nhĩ Thế giới.
Bản thân bà Tethong đã bị giam giữ và trục xuất khỏi Trung Quốc vào năm 2007, một năm trước Thế vận hội Mùa hè Bắc Kinh, vì dẫn đầu một chiến dịch cho Tây Tạng.
Bà Tethong nói, trước Thế vận hội 2008, IOC cho biết Bắc Kinh sẽ cải thiện tình hình nhân quyền ở Trung Quốc. Tuy nhiên, vấn đề này trái lại trở nên tồi tệ hơn và thời điểm hiện tại tồi tệ hơn rất nhiều so với thời Thế vận hội 2008. Bà chỉ ra rằng, "Nếu các cuộc thi đấu vẫn sẽ diễn ra, thì coi như Bắc Kinh được quốc tế chấp thuận những gì họ đang làm."
Việc thúc đẩy tẩy chay diễn ra một ngày trước cuộc điều trần chung tại Quốc hội Hoa Kỳ tập trung vào Thế vận hội Bắc Kinh và hồ sơ nhân quyền của Trung Quốc, và chỉ vài ngày sau khi Ủy ban Olympic và Paralympic Hoa Kỳ cho biết việc tẩy chay là không hiệu quả và chỉ làm tổn thương các vận động viên.
Bà Tethong nói: “Mọi người đã làm việc để tương tác với IOC một cách thiện chí để giúp họ hiểu các vấn đề trực tiếp từ miệng của những người bị ảnh hưởng nhiều nhất — người Hồi giáo Duy Ngô Nhĩ ở đầu danh sách đó và người Tây Tạng và những người khác. Rõ ràng là IOC hoàn toàn không quan tâm đến những tác động thực sự đối với con người thế gian”.
IOC đã nhiều lần nói rằng họ phải "trung lập" và không tham gia vào chính trị. Cơ quan có trụ sở tại Thụy Sĩ về cơ bản là một doanh nghiệp thể thao, kiếm được khoảng 75% thu nhập từ việc bán bản quyền phát sóng và 18% nữa từ các nhà tài trợ. Nó cũng có quy chế quan sát viên tại Liên Hợp Quốc.
“Chúng tôi không phải là một chính phủ siêu thế giới”, Chủ tịch IOC Thomas Bach cho biết gần đây.
-
- Người biểu tình đeo mặt nạ mang hình ảnh Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Chủ tịch Ủy ban Olympic Quốc tế (IOC) Thomas Bach bắt tay trước trụ sở IOC, trong cuộc biểu tình phản đối Thế vận hội mùa đông Bắc Kinh 2022, do các nhà hoạt động của Mạng lưới Tây Tạng Quốc tế tổ chức, vào ngày 3/2/2021 tại Lausanne. Liên minh các nhóm vận động đã đưa ra một bức thư ngỏ kêu gọi các nhà lãnh đạo thế giới tẩy chay Thế vận hội mùa đông Bắc Kinh 2022 vì thành tích nhân quyền của Trung Quốc. (Ảnh của Fabrice COFFRINI / AFP qua Getty Images)
Bộ ngoại giao Trung Quốc đã chỉ trích động thái tẩy chay Thế vận hội Bắc Kinh 2022 là hành động “chính trị hóa thể thao” và nói rằng bất kỳ cuộc tẩy chay nào cũng đều sẽ “thất bại”. Đồng thời, Trung Quốc cũng bác bỏ cáo buộc diệt chủng người Duy Ngô Nhĩ.
Một báo cáo gần đây của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ đã tuyên bố rõ ràng rằng, "tội ác diệt chủng và tội ác chống lại loài người" đã diễn ra trong năm qua ở Trung Quốc chống lại người thiểu số Hồi giáo Duy Ngô Nhĩ và các dân tộc thiểu số khác ở khu vực Tân Cương thuộc miền Tây Bắc Trung Quốc.
Bà Tethong nói, bà biết một số vận động viên có thể phản đối. Nhưng một số vận động viên khác, vốn bị Black Lives Matter thu phục, có thể trở thành đồng minh. Cô ấy thừa nhận đây là khoảnh khắc "giao tranh".
Bà Tethong nói: “Rõ ràng là có rất nhiều người quan tâm đến các vận động viên và sự nghiệp của họ. Nhưng cuối cùng, IOC là người đặt họ vào vị trí này và phải chịu trách nhiệm".
Vận động viên trượt tuyết người Mỹ Mikaela Shiffrin, người từng hai lần đoạt huy chương vàng Olympic, đã giải thích tình thế khó xử cho các vận động viên trong một cuộc phỏng vấn gần đây trên CNN.
“Bạn chắc chắn không muốn bị đặt vào tình thế phải lựa chọn giữa quyền con người hay đạo đức và khả năng được thi đấu của mình”, cô nói.
Bà Tethong đề xuất các thành viên liên minh vận động 15 nhà tài trợ hàng đầu của IOC, mạng lưới NBC của Mỹ, vốn tạo ra khoảng 40% tổng doanh thu của IOC, các liên đoàn thể thao, các nhóm xã hội dân sự “và bất kỳ ai sẽ lắng nghe".
Các nhà hoạt động đã chỉ ra nhà tài trợ Airbnb của IOC để thu hút sự chú ý.
“Đầu tiên là vấn đề đạo đức”, bà Tethong nói. “Có thể tổ chức một sự kiện thể thao thiện chí quốc tế như Thế vận hội Olympic trong khi nước chủ nhà đang phạm tội diệt chủng ngay bên ngoài khán đài không?”
Trong các cuộc họp với IOC, các nhà hoạt động cho biết họ đã yêu cầu được xem các tài liệu mà Trung Quốc đưa ra “đảm bảo” về các điều kiện nhân quyền. Các nhà hoạt động nói rằng IOC đã không cung cấp các tài liệu như vậy.
Vài năm trước, IOC bao gồm các yêu cầu về nhân quyền trong hợp đồng đăng cai Thế vận hội Paris 2024, nhưng không bao gồm các nguyên tắc đó — Nguyên tắc hướng dẫn của Liên hợp quốc về Kinh doanh và Nhân quyền — cho Bắc Kinh. Paris là Thế vận hội đầu tiên có các tiêu chuẩn được các nhóm nhân quyền thúc đẩy từ lâu.
Tuần trước, các nhóm nhân quyền và các quốc gia phương Tây do Hoa Kỳ, Anh và Đức dẫn đầu đã cáo buộc Trung Quốc về tội ác lớn đối với người dân tộc thiểu số Duy Ngô Nhĩ và yêu cầu các chuyên gia của Liên Hợp Quốc tiếp cận không bị cản trở.
Tại cuộc họp, Đại sứ Liên hợp quốc của Anh, Barbara Woodward, gọi tình hình ở Tân Cương là “một trong những cuộc khủng hoảng nhân quyền tồi tệ nhất trong thời đại của chúng ta”.
Bà Woodward nói: “Bằng chứng chỉ ra một chương trình đàn áp các nhóm dân tộc cụ thể. "Các biểu hiện của tôn giáo đã bị hình sự hóa và ngôn ngữ và văn hóa Duy Ngô Nhĩ bị phân biệt đối xử một cách có hệ thống và quy mô.
Nguyên Hương
Theo The Epoch Times
