Thủ tướng Vương Quốc Anh Rishi Sunak khẳng định 'vị trí xứng đáng' của Ukraine là nằm trong Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO).
Ông Sunak đã đưa ra bình luận trên sau cuộc gặp với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy tại một hội nghị thượng đỉnh của Cộng đồng Chính trị châu Âu ở Moldova hôm thứ Năm (31/5). Sự kiện quy tụ gần 50 nguyên thủ quốc gia và lãnh đạo chính phủ, được coi là nền tảng cho sự phối hợp chính trị giữa các nước trên khắp lục địa châu Âu.
Phát biểu trước báo giới tại hội nghị thượng đỉnh Cộng đồng chính trị châu Âu, Thủ tướng Sunak tuyên bố: "Tôi nhất trí với Tổng thư ký NATO rằng vị trí xứng đáng của Ukraine là nằm trong NATO, và những gì chúng tôi đang hội đàm với Ukraine lúc này nhằm đảm bảo rằng họ có tất cả sự hỗ trợ cần thiết để thực hiện cuộc phản công thành công”.
Ông Sunak cho biết ông "tự hào" về thành tích ủng hộ Ukraine của Vương quốc Anh, đồng thời nói thêm rằng: "Vương quốc Anh muốn đảm bảo rằng chúng tôi đưa ra các thỏa thuận an ninh cho Ukraine trong thời gian dài, vì vậy chúng tôi gửi một tín hiệu rất mạnh mẽ tới [Tổng thống Nga] Vladimir Putin rằng chúng tôi sẽ không đi đâu cả, rằng chúng tôi sẽ tiếp tục kề vai sát cánh với Ukraine và rằng chúng tôi sẽ tiếp tục ủng hộ Ukraine - không chỉ bây giờ mà còn trong nhiều năm tới”.
Ông Sunak cũng tuyên bố rằng Vương Quốc Anh đang hợp tác với các đối tác để đảm bảo Ukraine có quyền tiếp cận máy bay chiến đấu.
"Chúng tôi đang phối hợp với các đối tác quốc tế để đảm bảo Ukraine có năng lực không quân chiến đấu cần thiết để đẩy lùi sự gây hấn đang diễn ra của Nga", ông viết trên Twitter.
Đồng minh chia rẽ
Hội nghị thượng đỉnh bàn về vấn đề biên giới Ukraine diễn ra trước thềm một hội nghị lớn của các nhà lãnh đạo NATO tại Vilnius, Litva, sắp diễn ra vào tháng 7/2023.
Phát biểu trước các nhà lãnh đạo khi khai mạc cuộc họp, ông Zelenskyy đã kêu gọi các thành viên của liên minh quân sự xuyên Đại Tây Dương đưa ra quyết định rõ ràng về việc có kết nạp Ukraine hay không, cũng như nhắc lại lời kêu gọi cung cấp các máy bay chiến đấu phương Tây và hệ thống phòng thủ tên lửa Patriot để bảo vệ không phận Ukraine.
"Năm nay là năm quyết định", ông Zelenskyy nói.
"Tại hội nghị thượng đỉnh NATO vào mùa hè ở Vilnius, cần có lời mời rõ ràng từ các thành viên dành cho Ukraine và cần có sự đảm bảo an ninh về quy trình trở thành thành viên NATO".
Ukraine từ lâu đã tìm cách trở thành thành viên của NATO, nhưng các đồng minh của liên minh quân sự này bị chia rẽ về thời điểm và cách thức kết nạp Ukraine trong bối cảnh cuộc chiến với Nga vẫn đang tiếp diễn.
Một số thành viên NATO lo ngại rằng một hành động quá sớm có thể đẩy liên minh tiến gần hơn đến một cuộc đối đầu trực diện với Nga.
Trợ giúp cho Moldova
Tổng thống Moldova Maia Sandu đã tổ chức hội nghị thượng đỉnh tại một lâu đài chỉ cách lãnh thổ Ukraine 20 km và gần khu vực ly khai Transnistria do Nga hậu thuẫn.
Moldova, một nước cộng hòa thuộc Liên Xô cũ với 2,5 triệu dân, đang tìm cách gia nhập Liên minh châu Âu (EU) trong khi vẫn cảnh giác với Nga.
Tổng thống Moldova Maia Sandu, một chính trị gia thân phương Tây có mối quan hệ căng thẳng nghiêm trọng với Moscow sau cuộc xâm lược Ukraine của Nga hồi năm ngoái, đã nhân hội nghị thượng đỉnh này để thúc đẩy các cuộc đàm phán nhằm xúc tiến việc gia nhập EU của Moldova càng sớm càng tốt.
Ông Sunak cho biết trên Twitter sau hội nghị rằng: "Là Thủ tướng Anh đầu tiên đến thăm Moldova, tôi vui mừng thông báo sự hỗ trợ mới để giúp họ trước cuộc xâm lược của Nga. Moldova không đơn độc”.
Moldova, nơi đón tiếp hơn 50 nhà lãnh đạo châu Âu, đã tiếp nhận hàng nghìn người Ukraine di cư kể từ khi Nga xâm nhập vào năm ngoái.
Hồi tháng 3/2023, Ngoại trưởng Anh James Cleverly đã cam kết viện trợ 10 triệu bảng Anh (khoảng 12,5 triệu USD) cho Moldova. Khoản tiền này chủ yếu để giúp Moldova cải thiện kinh tế và quản trị, đặc biệt là lĩnh vực năng lượng.
Đại diện Cấp cao về Chính sách An ninh và Đối ngoại kiêm Phó Chủ tịch Ủy ban châu Âu Josep Borrell tuyên bố, sự hiện diện của các nhà lãnh đạo châu Âu tại Moldova thể hiện một thông điệp đoàn kết trong bối cảnh cuộc xung đột tại Ukraine đang tiếp diễn.
Nhập cư bất hợp pháp
An ninh cho Ukraine và Moldova là trọng tâm của hội nghị thượng đỉnh, nhưng Thủ tướng Anh cũng muốn đặt vấn đề nhập cư bất hợp pháp lên hàng đầu trong chương trình nghị sự.
"Cho dù đó là nỗ lực chống cuộc xâm lược của Nga ở Moldova hay Ukraine, hay giải quyết vấn đề di cư bất hợp pháp, đó đều là những thách thức mà chúng ta chỉ có thể thực sự giải quyết được khi hợp tác với các quốc gia khác", ông Sunak nói với các đài truyền hình.
"Tôi đã có một loạt các cuộc thảo luận rất hiệu quả tại đây để củng cố sự ủng hộ của các bên đối với Ukraine, cũng như để hợp tác nhằm giải quyết nạn di cư bất hợp pháp. Đó là một trong năm ưu tiên chính của tôi".
Huyền Anh tổng hợp
