Hôm thứ Tư (24/5), Thủ tướng Nga đã ký một loạt thỏa thuận với Trung Quốc trong chuyến thăm Bắc Kinh, đồng thời ca ngợi mối quan hệ song phương ‘ở mức cao chưa từng thấy’, bất chấp sự chỉ trích của phương Tây về mối quan hệ Nga - Trung trong bối cảnh xung đột Nga - Ukraine chưa có dấu hiệu giảm nhiệt.
Thủ tướng Mikhail Mishustin đã trở thành quan chức cấp cao nhất của Nga đến thăm Bắc Kinh kể từ khi Moscow điều hàng nghìn binh sĩ tới chiến trường Ukraine vào tháng 2/2022. Trong chuyến thăm hôm 24/5, ông Mishustin đã gặp Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường và dự kiến gặp Chủ tịch Tập Cận Bình.
Hãng tin Reuters đưa tin, trong bối cảnh cuộc xung đột Ukraine vừa bước sang năm thứ hai và Nga ngày càng cảm nhận được sức nặng của các biện pháp trừng phạt của phương Tây, Moscow đang trở nên ngày càng phụ thuộc hơn vào Bắc Kinh nhằm đáp ứng nhu cầu dầu mỏ và khí đốt của Trung Quốc.
Trong khi đó, áp lực từ phương Tây vẫn chưa có dấu hiệu giảm nhiệt. Theo đó, tại hội nghị thượng đỉnh G7 Hiroshima (Nhật Bản) hồi cuối tuần trước, Nhóm G7 đã kêu gọi cả Nga và Trung Quốc giải quyết nhiều vấn đề, bao gồm cả Ukraine.
"Hôm nay (24/5), quan hệ giữa Nga và Trung Quốc đang ở mức cao chưa từng thấy", ông Mishustin nói với ông Lý Cường trong cuộc hội đàm tại Bắc Kinh.
“Quan hệ đó được tạo nên bởi sự tôn trọng lợi ích của nhau, mong muốn cùng đối phó với những thách thức, trong bối cảnh tình hình quốc tế ngày càng hỗn loạn và áp lực gia tăng từ tập thể phương Tây”, Thủ tướng Nga nói.
Ông Mishustin cũng mô tả quan hệ giữa hai bên xây dựng dựa trên "sự tôn trọng đối với lợi ích của nhau".
Thủ tướng Nga cũng thể hiện mong muốn cùng Trung Quốc "chống lại những thách thức liên quan đến sự hỗn loạn gia tăng trên trường quốc tế" và áp lực từ phương Tây.
"Trung Quốc sẵn sàng hợp tác với Nga để xúc tiến các thỏa thuận hợp tác chung giữa hai nước, đồng thời thúc đẩy hợp tác thực chất trong nhiều lĩnh vực khác nhau để đưa chúng lên một tầm cao mới", Thủ tướng Lý nói với ông Mishustin.
Tháng 4 vừa qua, xuất khẩu của Trung Quốc sang Nga tiếp tục tăng mạnh, với mức 153,1% so với cùng kỳ năm trước, theo số liệu của hải quan Trung Quốc.
Xuất khẩu năng lượng của Nga sang Trung Quốc dự kiến tăng 40% trong năm nay, sau khi hai nước thảo luận việc cung cấp thiết bị kỹ thuật cho Nga, Interfax đưa tin.
‘Người bằng hữu Nga’
Ông Tập thăm Nga vào tháng 3 và hội đàm với "người bằng hữu" Vladimir Putin, sau khi cam kết hợp tác "không giới hạn" ngay trước “chiến dịch quân sự đặc biệt" của Nga vào Ukraine năm 2022.
Bắc Kinh đã bác bỏ những nỗ lực của phương Tây nhằm gắn quan hệ giữa hai nước với cuộc xung đột ở Ukraine, khẳng định rằng quan hệ Nga - Trung không vi phạm các quy tắc quốc tế, và Trung Quốc có quyền hợp tác với bất kỳ nước nào họ muốn.
Trong khi đó, Thư ký Hội đồng An ninh Nga Nikolai Patrushev, khẳng định “làm sâu sắc hợp tác với Trung Quốc là lộ trình chiến lược đối với Moscow” sau cuộc gặp với Ủy viên Bộ Chính trị Trung Quốc Trần Văn Thanh ngày 23/5.
Bắc Kinh đã kiềm chế không công khai lên án cuộc xâm lược của Nga. Nhưng kể từ tháng 2, ông Tập đã thúc đẩy một kế hoạch hòa bình song kế hoạch này vấp phải sự hoài nghi từ phương Tây và được Ukraine đón nhận một cách thận trọng.
Tuần trước, ông Lý Huy, đặc phái viên của Chính phủ Trung Quốc về các vấn đề Á - Âu và là cựu đại sứ Trung Quốc tại Nga, đã đến thăm Ukraine và gặp Tổng thống Volodymyr Zelenskyy trong chuyến công du châu Âu mà Bắc Kinh coi là nỗ lực thúc đẩy đàm phán hòa bình và giải quyết chính trị cho cuộc khủng hoảng.
Trong thông báo ngày 18/5, Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho biết khi có mặt tại Kyiv ngày 16/5 và 17/5, ông Lý Huy đã trao đổi với Tổng thống Volodymyr Zelenskyy, Ngoại trưởng và các quan chức của Ukraine về giải pháp chính trị cho cuộc xung đột.
Tại cuộc gặp, ông Lý nhận định rằng dù “không có thuốc tiên” để chấm dứt xung đột Nga - Ukraine, song Bắc Kinh sẽ cố gắng tạo điều kiện để các cuộc đàm phán hòa bình giữa Nga và Ukraine sớm diễn ra.
"Trung Quốc sẵn sàng thúc đẩy cộng đồng quốc tế lập một mẫu thức chung tốt nhất để giải quyết cuộc khủng hoảng Ukraine. Trung Quốc cũng có nỗ lực của riêng mình để ngăn chặn giao tranh, (thiết lập) ngừng bắn và khôi phục hòa bình càng sớm càng tốt", hãng tin Reuters dẫn tuyên bố cho biết.
Ông còn nhấn mạnh rằng để có thể sớm chấm dứt xung đột và tiến tới đàm phán hòa bình, cả Moscow và Kyiv cần phải bắt đầu từ các nỗ lực của bản thân, tức là cả hai cần cố gắng cần tích lũy lòng tin lẫn nhau.
Ngoài ra, Bộ Ngoại giao Trung Quốc còn cho biết trong chuyến thăm Kyiv của mình, ông Lý đã nhấn mạnh việc phát triển quan hệ song phương của hai nước Trung Quốc - Ukraine. Theo đó, hai bên cùng nhất trí sẽ cùng hợp tác trên nguyên tắc tôn trọng lẫn nhau và đôi bên cùng có lợi.
Lam Giang tổng hợp
