Thủ tướng Sri Lanka không từ chức, đất nước chìm sâu vào khủng hoảng

Giúp NTDVN sửa lỗi

Thủ tướng Sri Lanka Ranil Wickremesinghe hôm 13/7 đã đảo ngược quyết định từ chức đã được loan báo trước đó. Đám đông dân chúng giận dữ trước động thái này khiến cho cuộc khủng hoảng kinh tế và dân sự tại quốc đảo Nam Á 22 triệu dân tiếp tục trầm trọng.

Cả Tổng thống Gotabaya Rajapaksa và Thủ tướng Ranil Wickremesinghe vài ngày trước đều đã tuyên bố sẽ từ chức. Nhưng hôm 13/7, ông Wickremesinghe đã đảo ngược quyết định này.

Thủ tướng Sri Lanka không từ chức

Sau khi Tổng thống Rajapaksa và phu nhân trốn chạy tới Maldives vào sáng sớm ngày 13/7, Thủ tướng Wickremesinghe đã đảm nhận vai trò tổng thống tạm quyền trong khi chờ quốc hội bầu ra lãnh đạo mới. Quốc hội dự kiến sẽ bầu tổng thống mới trong phiên họp ngày 20/7.

Thủ tướng kiêm bộ trưởng tài chính Sri Lanka Ranil Wickremesinghe, trong một cuộc phỏng vấn tại Colombo, Sri Lanka, hôm 25/5/2022. (Ảnh: Buddhismka Weerasinghe/Bloomberg/Getty Images)

Phản ứng trước động thái của ông Wickremesinghe, đám đông dân chúng đã tràn vào văn phòng Thủ tướng, yêu cầu ông phải từ chức.

Sau khi tiếp quản vai trò tổng thống, ông Wickremesinghe lập tức tuyên bố tình trạng khẩn cấp quốc gia, nhưng đã rút lại quyết định này vài giờ sau đó.

Người biểu tình xông vào khuôn viên văn phòng thủ tướng, yêu cầu ông Ranil Wickremesinghe từ chức sau khi tổng thống Gotabaya Rajapaksa bỏ trốn khỏi đất nước trong bối cảnh bùng nổ khủng hoảng kinh tế ở Colombo, Sri Lanka, hôm 13/7/2022. (Ảnh: Pradeep Dambarage/NurPhoto/Getty Images)

Tổng thống tạm quyền Wickremesinghe cũng đã ban bố luật giới nghiêm toàn quốc cho đến sáng 14/7. Đây là nỗ lực tuyệt vọng nhằm ngăn chặn làn sóng bất ổn bùng nổ khắp thủ đô Colombo.

Ông Wickremesinghe nói rằng người biểu tình không có quyền phá hủy văn phòng của ông và cáo buộc họ đang ngăn chặn tiến trình chuyển giao quyền lực chính phủ hợp pháp.

“Họ muốn ngăn chặn tiến trình nghị sự. Nhưng chúng ta phải tôn trọng hiến pháp. Vậy nên, lực lượng an ninh đã khuyên tôi cần phải ban bố tình trạng khẩn cấp và giới nghiêm. Tôi đang làm việc đó”, ông Wickremesinghe nói trong thông cáo báo chí.

Cảnh sát và người biểu tình hôm 13/7 đã đụng độ trên các tuyến bố bên ngoài văn phòng thủ tướng khi lực lượng thực thi pháp luật bắn hơi cay vào đám đông người biểu tình. Ít nhất một người biểu tình đã thiệt mạng do hít phải hơi cay.

Tổng thống Sri Lanka đào thoát sang Maldives

Tổng thống Sri Lanka được cho là đã chạy trốn khỏi quốc đảo trên một máy bay phản lực quân sự hôm thứ Tư (13/07) sang Maldives, trong bối cảnh hàng loạt các cuộc biểu tình yêu cầu ông từ chức, chấm dứt triều đại gia tộc thống trị nền chính trị quốc gia trong nhiều thập niên.

Tổng thống Gotabaya Rajapaksa, cùng với phu nhân và hai vệ sĩ, đã đào thoát đến Male, thủ đô của Maldives, sau khi hàng ngàn người biểu tình chống chính phủ xông vào tư dinh của ông hôm thứ Bảy (09/07).

Một người biểu tình đeo mặt nạ Tổng thống Sri Lanka Gotabaya Rajapaksa tham gia một cuộc biểu tình về cuộc khủng hoảng kinh tế đang làm tê liệt đất nước này, gần tòa nhà quốc hội ở Colombo hôm 06/05/2022. (Ảnh: Ishara S. Kodikara/AFP qua Getty Images)

Hãng thông tấn Reuters đưa tin, một quan chức nhập cảnh ẩn danh cho biết giới chức trách không thể ngăn ông Rajapaksa đào thoát khỏi Sri Lanka vì ông vẫn đang là tổng thống của Sri Lanka.

Hôm thứ Bảy (9/7), hàng ngàn người biểu tình đã xông vào dinh thự chính thức của ông và tuyên bố sẽ ở đó cho đến khi ông Rajapaksa từ chức. Những người biểu tình cũng chiếm giữ và phóng hỏa tư dinh của Thủ tướng Ranil Wickremesinghe.

Sau đó, Chủ tịch Quốc hội Yapa Abeywardena thông báo rằng ông Rajapaksa sẽ từ chức tổng thống vào thứ Tư (13/07), trong khi ông Wickremesinghe nói rằng ông sẽ từ chức sau khi một chính phủ mới được thành lập.

Ông Basil Rajapaksa, anh trai của tổng thống và là cựu bộ trưởng tài chính, cũng đã cố gắng chạy thoát khỏi Sri Lanka qua nhà ga VIP tại sân bay quốc tế Colombo. Tuy nhiên, nỗ lực này đã bị các quan chức nhập cảnh chặn lại.

Gia tộc Rajapaksa đã cai trị Sri Lanka, quốc gia có dân số 22 triệu người, trong hai mươi năm. Ông Mahinda Rajapaksa giữ chức vụ tổng thống từ năm 2005 đến năm 2015, và được ông Gotabaya tái bổ nhiệm làm thủ tướng vào năm 2019.

Các bộ trưởng trong nội các Sri Lanka, bao gồm cả ông Basil và bộ trưởng đương thời là Chamal Rajapaksa, đã từ chức ngay trong tháng 4/2022 sau các cuộc biểu tình phản đối sự yếu kém của chính phủ trong cuộc khủng hoảng kinh tế.

Ngày 09/05, ông Mahinda từ chức thủ tướng sau khi các cuộc biểu tình kéo dài trở thành bạo lực dẫn đến thương vong, và kể từ đó ông đã ẩn náu tại một căn cứ quân sự. Người thay thế ông Mahinda là ông Ranil Wickremesinghe, tuyên thệ nhậm chức hôm 12/05.

Cuộc khủng hoảng kinh tế của Sri Lanka

Sri Lanka lần đầu tiên vỡ nợ hồi tháng 5/2022. Nước này đã tìm kiếm các gói cứu trợ tài chính từ Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) và các gói cho vay từ các đối tác cho vay lớn, bao gồm Nhật Bản, Trung Quốc, và Ấn Độ.

Vấn đề trả nợ không phải là vấn đề mới đối với quốc gia này, và việc không đưa ra được bất kỳ giải pháp lâu dài, nhất quán nào đã khiến xếp hạng tín dụng của quốc gia này bị xuống hạng vào năm 2021.

Sự khan hiếm ngoại tệ do các ngành công nghiệp ngừng hoạt động trong thời kỳ đại dịch, kéo theo đó là việc in thêm tiền đã khiến các vấn đề hiện có trở nên phức tạp.

Trước đây, chính phủ của ông Rajapaksa đã ứng phó bằng cách tìm kiếm các hỗ trợ tài chính ngoại quốc từ trái phiếu chính phủ quốc tế và các khoản vay “bẫy nợ” từ quốc gia đang phát triển như Trung Quốc.

Sri Lanka hiện có khoản nợ ngoại quốc 51 tỷ USD, trong đó 6,5 tỷ USD là nợ Trung Quốc. Nước này đã không thể thanh toán cho các mặt hàng nhập cảng thiết yếu, buộc hàng triệu người dân phải hạn chế tiêu thụ thực phẩm.

Hôm 05/07, ông Wickremesinghe tuyên bố Sri Lanka phá sản và cho biết chính phủ sẽ cần hoàn thiện và đệ trình kế hoạch tái cơ cấu nợ và phát triển bền vững lên IMF vào tháng Tám.

Ngân hàng Trung ương Sri Lanka cũng đã tăng lãi suất thêm 100 điểm cơ bản do lạm phát gia tăng. Lãi suất cơ sở cho vay bình thường được nâng lên 15.50% và lãi suất cơ sở tiền gửi bình thường tăng lên 14,50%.

Ông Wickremesinghe nói rằng tổng số nợ của Sri Lanka đã tăng từ 1,7 ngàn tỷ rupee (4,66 tỷ USD) vào năm 2021 lên 21,6 ngàn tỷ rupee (59 tỷ USD) vào tháng 3/2022, với 3,4 tỷ USD nợ đáo hạn từ tháng 6/2022 đến tháng 12/2022.

Huyền Anh

Theo The Epoch Times



BÀI CHỌN LỌC

Thủ tướng Sri Lanka không từ chức, đất nước chìm sâu vào khủng hoảng