Hàng tỷ đô la, vũ khí và phương tiện hiện có khả năng đã rơi vào tay của phiến quân Taliban sau khi chính phủ và quân đội Afghanistan sụp đổ qua nhiều video và hình ảnh xuất hiện trên mạng cho thấy các thành viên Taliban đang chiếm giữ.
Các bức ảnh lan truyền các thành viên Taliban cầm súng ngắn M-4 và súng trường M-16 của Mỹ chứ không phải AK-47 hay AKM. Những bức ảnh và video khác cho thấy Taliban đang bao vây những chiếc trực thăng Black Hawk và máy bay tấn công A-29 Super Tucano của Mỹ.
Hôm thứ Tư, nhiều nghị sĩ Đảng Cộng hòa đề nghị Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ cung cấp đầy đủ số lượng vũ khí và thiết bị đã bị Taliban thu giữ , tổ chức mà được nhiều cơ quan xem là một tổ chức khủng bố.
Trong tuần, thượng nghị sĩ Marco Rubio, Bill Cassidy và nhiều nghị sĩ khác đã viết thư cho người đứng đầu Lầu Năm Góc Lloyd Austin: “Khi chúng tôi xem hình ảnh người Afghanistan tháo chạy khi Taliban tái chiếm đất nước này, chúng tôi đã kinh hoàng khi thấy thiết bị của Hoa Kỳ - bao gồm UH-60 Black Hawks - trong tay của Taliban.”
Các nghị sĩ cho biết thêm: “Thiết bị quân sự kỹ thuật cao dùng tiền thuế của người nộp thuế Hoa Kỳ chi trả đã rơi vào tay Taliban và đồng minh khủng bố của chúng. Bảo đảm an toàn tài sản của Hoa Kỳ phải đặt ưu tiên hàng đầu của Bộ Quốc phòng trước khi thông báo rút khỏi Afghanistan.”
Một số chuyên gia cho rằng Taliban thu giữ thiết bị của Hoa Kỳ có tác động tâm lý hơn là hiện thực.
Elias Yousif, Phó giám đốc Trung tâm Giám sát Hỗ trợ An ninh Quốc tế nói trên tờ The Hill: “Đó là một biểu tượng vị thế khi một nhóm có vũ trang có trong tay vũ khí do Hoa Kỳ sản xuất. Đó là một chiến thắng về mặt tâm lý.”
Ông Yousif cho hay sự khai triển có vấn đề vì một số lý do.
“Rõ ràng, đây là một lý do lên án về hoạt động hợp tác an ninh của Hoa Kỳ nói chung. Thật ra, nên đặt nhiều mối lo ngại về hoạt động rộng lớn hơn đang diễn ra mỗi ngày, dù là ở Trung Đông, Châu Phi cận Sahara, hay Đông Á”
Theo một báo cáo của Văn phòng Kiểm toán Chính phủ, Văn phòng Tổng Thanh tra Đặc biệt về Tái thiết Afghanistan do Quốc hội Hoa Kỳ thành lập năm 2008, cho biết có khoảng 83 tỷ đô la được chi trả để triển khai và duy trì lực lượng cảnh sát và quân đội Afghanistan trong hai thập kỷ qua. Từ năm 2003 đến 2016 Hoa Kỳ đã chuyển gần 600.000 vũ khí, 76.000 phương tiện, 163.000 thiết bị liên lạc, 208 máy bay, và thiết bị giám sát và trinh sát cho quân đội Afghanistan.
Văn phòng này cũng cho hay, vào từ năm 2017 đến 2019, Hoa Kỳ đã cung cấp cho lực lượng quân đội Afghanistan 4.702 xe tải quân sự, 2.520 quả bom, 1.394 súng phóng lựu đạn và 7.035 súng máy.
Ông Yousif nói với tờ The Hill rằng có khả năng Taliban sẽ sử dụng máy bay hoặc vũ khí tiên tiến nhưng ông cũng nhấn mạnh rằng phiến quân sẽ không thể vận hành máy bay lâu.
Ông cho biết: “Họ có thể quản lý hoặc vận hành 1 hoặc 2 chiếc trong khả năng hạn chế ngắn hạn, nhưng nếu không được duy trì, bảo trì, bảo dưỡng lâu dài thì những thứ đó sẽ không có được trạng thái hoạt động tốt hay hữu dụng được. Afghanistan và Hoa Kỳ đã mất một thời gian dài để triển khai khả năng không quân bản địa, và thậm chí sau đó, họ vẫn lệ thuộc vào Hoa Kỳ trong việc vận hành máy bay.”
Ông nói rằng những vũ khí nhỏ như M-16 mới đáng lo ngại hơn.
“Chúng dễ bảo trì, dễ học cách sử dụng, dễ vận chuyển.” Ông Yousif nói. “Mối lo ngại đối với tất cả vũ khí nhỏ là chúng là thứ hàng hóa lâu bền và có thể được chuyển nhượng, có thể bán. Chúng tôi đã từng thấy điều này trước đây khi một cuộc xung đột kết thúc và vũ khí ở đó mở đường đi đến khắp nơi trên thế giới.”
Khi được thúc ép đưa ra bình luận, các quan chức Tòa Bạch Ốc nói rằng không rõ có bao nhiêu vũ khí và phương tiện bị thu giữ.
Jake Sullivan, cố vấn an ninh quốc gia Tòa Bạch Ốc đã phát biểu với các phóng viên vào hôm 17/8 rằng: “Rõ ràng, chúng tôi không có một bức tranh hoàn chỉnh về mọi điều khoản tài liệu quốc phòng đã mất đi đâu nhưng chắc chắn một phần lớn đã rơi vào tay Taliban. Và rõ ràng là chúng tôi có cảm giác rằng chúng sẽ không được giao lại cho chúng ta tại phi trường.”
Ông Sullivan đã đề cập đến những chiếc máy bay Black Hawk đã bị chiếm giữ và đổ lỗi cho quân đội Afghanistan đã không tự bảo vệ mình.
Ông nói: “Những chiếc Black Hawk này không được cấp cho Taliban. Chúng được cấp cho Lực lượng An ninh Quốc gia Afghanistan để họ có thể tự vệ theo yêu cầu cụ thể của Tổng thống Afghanistan Ashraf Ghani khi ông ta đến Phòng Bầu Dục và đề nghị bổ sung năng lực không quân cùng những thứ khác.”
Diệp Thanh
Theo The Epoch Times tiếng Anh
