Các kế toán của cựu Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump phải cung cấp hồ sơ thuế trong 2 năm cho các thành viên đảng Dân chủ tại Quốc hội Mỹ, một thẩm phán liên bang đã ra phán quyết hôm 11/8.
Thẩm phán Amit Mehta thuộc Tòa án Sơ thẩm Hoa Kỳ cho biết, phía ông Trump phải giao nộp các hồ sơ thuế của ông trong 2 năm 2017 và 2018 cho ban hội thẩm của Hạ viện. Đây có thể coi là chiến thắng một phần cho Ủy ban Giám sát Hạ viện Mỹ trong cuộc tranh cãi về vấn đề hồ sơ thuế của cựu tổng tư lệnh Mỹ.
Tuy nhiên, vị thẩm phán do ông Obama đề cử cũng đã bác bỏ các nỗ lực của ủy ban này để có thêm hồ sơ thuế của ông Trump kể từ năm 2011. Thẩm phán Mehta nhận định, trát đòi hầu tòa của ban hội thẩm quá "rộng" và mang tính "xâm phạm" cao đến mức, nó "gây ra rủi ro đáng kể cho việc phân chia quyền lực".
Trong bản phán quyết dài 53 trang, thẩm phán Mehta nêu rõ: “Trong bối cảnh chính trị phân cực hiện nay, không khó để tưởng tượng những động lực mà Quốc hội sẽ có để đe dọa hoặc gây ảnh hưởng đến một Tổng thống đương nhiệm, bằng một trát đòi hầu tòa mạnh mẽ tương tự, được ban hành sau khi ông ấy rời nhiệm sở, để 'tự đề cao quyền lực của mình khi gây hại cho Tổng thống. Theo quan điểm của tòa án, rủi ro không đáng kể này đối với thể chế tổng thống vượt quá nhu cầu lập pháp gia tăng của Ủy ban đối với trát đòi hầu tòa từ Mazars".
Mazars là công ty kế toán của cựu Tổng thống Trump.
Trát đòi hầu tòa không đáp ứng được tiêu chuẩn cần nhằm mục đích sản xuất tài liệu "'liên quan đến, và để gia tăng' mục đích lập pháp hợp lệ của nó", thẩm phán nói thêm sau đó.
Nhưng ông đã đồng ý thông qua trát đòi hầu tòa đã được thu hẹp, liên quan đến việc xử lý các hồ sơ thuế trong 2 năm từ cựu Tổng thống Trump, từ tổ chức Trump Organization và từ khách sạn Trump Old Post Office LLC.
Những hồ sơ đó là một phần trong nỗ lực của ủy ban hội thẩm tại Hạ viện để tìm kiếm xem, liệu cựu Tổng thống Trump có vi phạm Điều khoản Thu nhập của Hiến pháp Hoa Kỳ khi ông thu được một hợp đồng thuê từ chính phủ để xây dựng một khách sạn tại tòa nhà Bưu điện Cổ (Old Post Office) ở Washington vào năm 2013 hay không.
Việc cựu Tổng thống Trump không tự thoái vốn tại khách sạn này khi nhậm chức, đã khiến ông phải đối mặt với khả năng bị Ủy ban Giám sát Hạ viện điều tra, thẩm phán Mehta cho biết.
Bởi vì hầu hết các cựu tổng thống không duy trì mối quan hệ kinh doanh với chính phủ liên bang, khả năng các tổng thống tương lai sẽ phải chịu một cuộc điều tra tương tự của quốc hội "có vẻ xa vời", vị thẩm phán nói thêm.
Ông khẳng định: “Không có mối ràng buộc kinh doanh như vậy, đòn bẩy của Quốc hội đối với một Tổng thống tại vị, người có thể lo sợ phải nhận trát đòi hầu tòa khi rời nhiệm sở vì hồ sơ tài chính cá nhân, sẽ biến mất. Do đó, có rất ít ‘lợi thế thể chế’ có được từ trát đòi hầu tòa bắt nguồn từ mối quan hệ kinh doanh tự nguyện mà Tổng thống duy trì với chính phủ liên bang".
Cả Dân biểu Maloney và cựu Tổng thống Trump đã không trả lời yêu cầu bình luận từ The Epoch Times.
Hồi tháng 4/2019, Hạ nghị sĩ Dân chủ Elijah Cummings (Maryland) đã ban hành trát đòi hầu tòa đối với công ty kế toán Mazars vì một loạt hồ sơ thuế của ông Trump kể từ năm 2011 đến năm 2019. Những hồ sơ thuế này bao gồm cả nhiều năm trước khi cựu tổng tư lệnh Mỹ nhậm chức vào năm 2017. Ông Cummings cho biết, lệnh yêu cầu đối với thông tin này có mục đích để thăm dò xem liệu ông Trump có tham gia vào hành vi bất hợp pháp nào hay không. Dân biểu Cummings là cựu chủ tịch của hội đồng mà hiện do Dân biểu Maloney đứng đầu.
Cựu Tổng thống Trump đã đưa đơn khiếu nại về những trát đòi hầu tòa này. Ông cáo buộc, ông Cummings đã “bỏ qua các giới hạn hiến pháp về quyền điều tra của Quốc hội” Mỹ, và trát đòi hầu tòa không có mục đích lập pháp hợp pháp.
Cùng một tòa án đang xem xét liệu có cần buộc ông Trump phải giao hồ sơ thuế trong vòng 6 năm cho Hạ nghị sĩ Dân chủ Richard Neal (Massachusett), chủ tịch một ủy ban khác tại Hạ viện Mỹ, hay không.
Dân biểu Neal khẳng định, ông cần những hồ sơ này để xác định xem, liệu các quan chức thuế có kiểm toán đầy đủ các tổng thống hay không. Trong khi đó, cựu Tổng thống Trump nhận định, những nỗ lực của ông Neal cũng thiếu mục đích lập pháp hợp pháp.
Trong một vụ việc khác, hồ sơ của cựu Tổng thống Trump đã được chuyển cho Công tố viên quận Manhattan là ông Cyrus Vance Jr vào tháng Hai, sau khi Tối cao Pháp viện bác đơn kháng cáo từ cựu tổng thống. Công tố viên Vance đã không công khai những hồ sơ này.
