Chính phủ Trung Quốc đang có kế hoạch quảng bá đồng nhân dân tệ kỹ thuật số mới tại Thế vận hội mùa đông Bắc Kinh. Các chuyên gia đều cảnh báo, tiền kỹ thuật số của Trung Quốc có thể đe dọa quyền bá chủ của đồng đô la Mỹ trong tương lai.
Thế vận hội mùa đông sẽ diễn ra sau vài tuần. Tân Hoa xã, hãng thông tấn chính thức của Bắc Kinh, cho biết vào đầu tháng này, đồng nhân dân tệ kỹ thuật số đã sẵn sàng để phục vụ Thế vận hội: Mọi người có thể sử dụng nó “thông qua các ứng dụng ví điện tử được cài đặt trên điện thoại di động hoặc thông qua ví vật lý dưới dạng thẻ và thiết bị đeo thông minh như đồng hồ, găng tay hoặc huy hiệu trượt tuyết”.
Nhưng các chính trị gia Hoa Kỳ cảnh báo các vận động viên Mỹ cần tránh xa loại hình tiền tệ này.
Dân biểu Lance Gooden, cùng với các Dân biểu khác bao gồm Markwayne Mullin, Lisa McClain, và Jake Ellzey đã gửi một lá thư vào ngày 16/12 tới Ủy ban Olympic Hoa Kỳ & Ủy ban Paralympic để kêu gọi họ cấm các vận động viên Mỹ mua hoặc sử dụng hình thức tiền tệ mới trong các trận đấu. Nó “có thể được sử dụng để giám sát công dân Trung Quốc và khách du lịch đến Trung Quốc trên quy mô chưa từng có, với hy vọng họ sẽ duy trì ví nhân dân tệ kỹ thuật số trên điện thoại thông minh của họ và tiếp tục sử dụng nó khi trở về từ Trung Quốc”, bức thư viết.
Nhân dân tệ kỹ thuật số, hoặc e-CNY, là một loại tiền tệ kỹ thuật số của Ngân hàng trung ương (CBDC) được phát hành và quản lý bởi cơ quan quản lý tiền tệ của Trung quốc.
-
- Một nhân viên đếm chồng nhân dân tệ Trung Quốc và đô la Mỹ tại một ngân hàng ngày 22/7/2005 ở Thượng Hải, Trung Quốc. (Ảnh Trung Quốc / Ảnh Getty)
Không giống như tiền điện tử, một loại tiền kỹ thuật số khác được ví dụ như bitcoin, được phân cấp và có thể trốn tránh sự giám sát, CBDC có tính tập trung cao và được các chính phủ giám sát chặt chẽ.
CBDC của Trung Quốc được giám sát bởi Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBOC). Trái ngược với các tổ chức tài chính của Hoa Kỳ luôn bảo vệ quyền riêng tư của khách hàng, Trung Quốc yêu cầu tất cả các đối tác của phải “hợp tác” để cung cấp thông tin cá nhân của khách hàng một cách vô điều kiện, một khi nhà chức trách cho là cần thiết.
Một báo cáo năm 2020 của tổ chức tư vấn của Hội đồng Đại Tây Dương cho biết, do dấu chân điện tử của tiền kỹ thuật số và sự giám sát của PBOC đối với các hoạt động ví kỹ thuật số, chính quyền Trung Quốc (ĐCSTQ) có thể theo dõi mọi chuyển động của đồng nhân dân tệ kỹ thuật số cũng như danh tính của tất cả các bên giao dịch.
Sau khi bắt đầu phát triển thương mại vào năm 2017, Trung Quốc hiện là nước đi đầu trong việc thúc đẩy CBDC. Mặc dù ngày ra mắt chính thức của đồng nhân dân tệ mới chưa được công bố, nhưng Bắc Kinh thực sự mong muốn quảng bá nó tại Thế vận hội tháng 2/2022 như là xuất phát điểm để triển khai đồng nhân dân tệ này.
Các quan chức ĐCSTQ đã nhiều lần nhấn mạnh rằng đồng nhân dân tệ kỹ thuật số sẽ chủ yếu được sử dụng để thanh toán bán lẻ trong nước, nhưng một số chuyên gia tin rằng Bắc Kinh có kế hoạch quốc tế hóa tiền pháp định mới của mình với hy vọng rằng nó có thể loại bỏ quyền bá chủ của đồng đô la.
Abishur Prakash, một chuyên gia Canada về địa chính trị và công nghệ, nói với VOA rằng kể từ sự trỗi dậy của 5 nền kinh tế mới nổi là Brazil, Nga, Ấn Độ, Trung Quốc và Nam Phi (BRICS) vào năm 2009, đã có suy đoán rằng đồng nhân dân tệ sẽ thay thế đồng đô la. Nhưng nó đã không xảy ra. Hiện tại với đồng nhân dân tệ kỹ thuật số sắp ra mắt, hệ thống tiền tệ toàn cầu hiện tại do Hoa Kỳ thống trị có thể được định hình lại trong tương lai, ông nói.
Vì sự thuận tiện tuyệt vời trong việc sử dụng và xử lý các giao dịch và trao đổi theo thời gian thực, CBDC đã trở thành một chủ đề quan trọng trong những năm gần đây. Hàng chục quốc gia bao gồm cả Hoa Kỳ đang khám phá tính khả thi của việc giới thiệu các CBDC của riêng họ. Và Trung Quốc đang dẫn đầu.
Một số chuyên gia cho rằng, Trung Quốc có thể sẽ tận dụng sáng kiến Vành đai và Con đường để mở rộng hệ thống thanh toán điện tử tiền kỹ thuật số. Với đồng nhân dân tệ kỹ thuật số là đồng tiền chung, chi phí thương mại giữa gần 70 quốc gia và tổ chức tham gia sẽ được hạ xuống đáng kể, một thỏa thuận có thể tỏ ra quá hấp dẫn để chống lại.
Kể từ sau Chiến tranh thế giới thứ hai, đồng đô la Mỹ đã là đồng tiền dự trữ lớn nhất thế giới. Tính đến năm 2020, 60% dự trữ ngoại hối được tính bằng đô la, trong khi chỉ 2,25% trong số đó bằng nhân dân tệ.
Có vẻ như ĐCSTQ còn một chặng đường dài phía trước để thách thức đồng đô la, nhưng họ dường như đang kiên định tiến tới mục tiêu của mình mà không cần phô trương.
-
- Một du khách chụp ảnh logo của Thế vận hội Olympic và Paralympic mùa đông Bắc Kinh 2022 trong Hội chợ triển lãm Olympic Bắc Kinh ngày 8/8/2018. (Wang Zhao / AFP qua Getty Images)
Theo báo cáo vào tháng 10 của Financial Times, Trung Quốc đã gây áp lực buộc McDonald’s phải sử dụng ví nhân dân tệ kỹ thuật số trước Thế vận hội. Khoảng 270 nhà hàng McDonald’s ở Thượng Hải đã lắp đặt một hệ thống cho phép người tiêu dùng thanh toán bằng tiền điện tử, Bắc Kinh đang thúc giục chuỗi cửa hàng thức ăn nhanh mở rộng phạm vi phủ sóng khắp Trung Quốc.
Visa, nhà tài trợ hàng đầu của Thế vận hội và Nike, nhà tài trợ của đội tuyển Hoa Kỳ, cũng gặp phải tình huống tương tự, báo cáo cho biết thêm.
Thống đốc ngân hàng trung ương Trung Quốc Yi Gang gần đây đã nhắc lại rằng đồng nhân dân tệ kỹ thuật số hiện được sử dụng cho các ứng dụng trong nước, “trong khi các giao dịch e-CNY xuyên biên giới sẽ cần thảo luận thêm.” Nhưng Global Times, một trong những cơ quan ngôn luận có ảnh hưởng nhất của ĐCSTQ, đã báo cáo vào tháng trước rằng tỉnh Hải Nam, miền nam Trung Quốc sẽ thúc đẩy việc thử nghiệm và sử dụng đồng nhân dân tệ kỹ thuật số trong thương mại xuyên biên giới và các dịch vụ tài chính như một phần trong kế hoạch phát triển Cảng Thương mại Tự do Hải Nam.
Điều này đánh dấu nỗ lực mới nhất của chế độ nhằm toàn cầu hóa tiền kỹ thuật số của mình. Vào tháng 1, hệ thống thanh toán xuyên biên giới toàn cầu SWIFT đã thiết lập liên doanh với viện nghiên cứu tiền tệ kỹ thuật số của PBOC và trung tâm thanh toán bù trừ, Hệ thống thanh toán liên ngân hàng xuyên biên giới của Trung Quốc (CIPS) và Hiệp hội thanh toán & bù trừ của Trung Quốc.
Phạm vi kinh doanh của liên doanh có trụ sở tại Bắc Kinh bao gồm tích hợp hệ thống thông tin và xử lý dữ liệu. Theo một số nhà phân tích, đó là một dấu hiệu rõ ràng cho thấy Trung Quốc đang tích cực thúc đẩy quốc tế hóa đồng nhân dân tệ kỹ thuật số và cố gắng thiết lập một hệ thống thay thế để làm xói mòn sự thống trị của đồng đô la.
Mặc dù trụ sở chính của SWIFT ở Bỉ, nó hoạt động trong hệ thống thanh toán toàn cầu bằng đô la Mỹ. Washington thường sử dụng hệ thống này như một công cụ để áp đặt các biện pháp trừng phạt kinh tế đối với các quốc gia, bao gồm cả Trung Quốc và các đồng minh của họ.
Liên doanh đã khiến nhiều chuyên gia ngạc nhiên. Prakash nói với VOA rằng nó được đưa ra trong bối cảnh căng thẳng Mỹ-Trung đang gia tăng khi có suy đoán rằng Hoa Kỳ có thể loại Trung Quốc hoặc Hong Kong ra khỏi SWIFT. Ông nói, đòn phản công của Trung Quốc “rõ ràng là nhằm vào đồng đô la”.
Các nhà phân tích cho rằng, việc Bắc Kinh thu hút SWIFT bằng thị trường khổng lồ để giúp nước này tăng cường sử dụng hệ thống CIPS của China. Bằng cách này, Trung Quốc không chỉ có thể tự mình loại bỏ hệ thống đồng đô la, mà còn có thể giúp các đồng minh của họ như Iran giảm rủi ro đối với hệ thống của Hoa Kỳ và do đó có được ảnh hưởng địa chính trị của họ
Sau khi làm việc với SWIFT, động thái tiếp theo của chế độ sẽ là tìm kiếm hợp tác để kết nối đồng nhân dân tệ kỹ thuật số với lĩnh vực bán lẻ. Một trong những chiến lược có thể xảy ra, một số nhà quan sát cho biết, có thể là sử dụng các nền tảng thanh toán xuyên biên giới WeChat Pay và Alipay đã cập bến thị trường Hoa Kỳ nhiều năm trước. Nỗ lực mới cần có quan hệ đối tác với các công ty Mỹ, nhiều công ty trong số đó có thể sẽ không nói “không” khi đối mặt với lợi nhuận khổng lồ.
Cựu Tổng thống Donald Trump đã ký một lệnh hành pháp vào ngày 5/1 để cấm các công ty Hoa Kỳ giao dịch với WeChat Pay, Alipay và 6 ứng dụng khác do Trung Quốc phát triển, nhưng nỗ lực đã bị chính quyền Biden đảo ngược.
Một số nhà phê bình cho rằng Washington nên chú ý đến tác động của đồng tiền kỹ thuật số đầy tham vọng của Trung Quốc. “Chính phủ, Quốc hội và cộng đồng các think tank cần phải điều tra chủ đề này và tác động rộng rãi của nó ngay hôm nay, không phải vài năm sau khi nó nổi lên trong một vấn đề lớn hơn,” Eric Sayers thuộc Viện Doanh nghiệp Hoa Kỳ nói với Financial Times.
Nhóm Bảy nền kinh tế tiên tiến đã cố gắng thiết lập các hướng dẫn cho CBDC tại một cuộc họp ở Vương quốc Anh vào tháng 10. Các nhà lãnh đạo tài chính G7 cho biết trong một tuyên bố, bất kỳ loại tiền kỹ thuật số nào do ngân hàng trung ương phát hành đều phải đáp ứng các tiêu chuẩn khắt khe về quyền riêng tư, tính minh bạch và trách nhiệm giải trình để bảo vệ dữ liệu người dùng. luật pháp và quản lý kinh tế hợp lý”, họ nói thêm.
Nguyên Hương
Theo The Epoch Times
